Juridische en ethische vaardigheden – Samenvatting bijeenkomst 1
Video
Gezag: verantwoordelijkheid opvoeding en verzorging van een kind.
Biologische moeder: automatisch gezag, ook vader automatisch gezag als ze getrouwd zijn of
geregistreerd partnerschap hebben.
Ouders zijn niet getrouwd: man geen gezag.
Gezag aanvragen → kind erkennen bij gemeente (gratis) → rechtbank gezag aanvragen →
goedgekeurd = samen gezag ondanks relatie eindigt.
Gezamenlijk gezag: belangrijke beslissingen kind samen nemen. Voorbeeld: Paspoort en verhuizing,
beide toestemming geven en betrokken worden bij school. Akkoord gaan met reizen.
Bij ouders met hetzelfde geslacht en bij adoptie gelden andere regels.
Janssen H1
Doel van het recht: wat men wil inhoudelijk bereiken met het recht zoals rechtvaardigheid,
gelijkheid, beschermen van zwakste of conflictbeheersing.
Technisch doel: het ordenen van de samenleving en het geven va regels om conflicten te voorkomen.
Dus doel recht is het ordenen en geven van oplossingen voor conflicten → overheidsregels dat de
samenleving ordent
Het recht is het geheel van overheidsregels dat de samenleving ordent.
4 rechtsgebieden
➢ Staatsrecht: basisregels organisatie staat/overheid in rust. Onderliggende verhoudingen en
regels voor burgers, gemeenten, tweede kamer.
- Grondwet: basis biedt voor onze staatsinrichting.
- Kieswet, gemeentewet
➢ Bestuursrecht: basisregels overheid in actie, bestuurstaak (geordende taak) van de overheid.
Zorg voor milieu, onderwijs, jeugdhulp.
Belangen van burgers komen aan de orde (vergunning). → Wat de overheid mag doen staat
in bestuursrecht.
Mogelijkheden bezwaar en beroep voor burgers.
- Jeugdwet
- Algemene wet bestuursrecht (awb)
- Wet werk en bijstand
➢ Strafrecht: verboden gedragingen wat bestraft kan worden door de rechter; alleen
gedragingen meenemen die rechtsorde zo zeer schenden dat een bestraffende reactie van
de overheid moet volgen.
- Rechtsorde; rust en veiligheid in de samenleving
- Wetboek van strafrecht (=strafbepalingen)
- Wetboek van strafvordering(= rechten verdachten, bevoegdheden politie en justitie en
strafproces)
1
, ➢ Burgerlijk recht: rechtsverhoudingen burgers onderling.
Voorbeelden: zakelijke rechtsrelaties (koop en huur), familierechtelijke rechtsrelaties (ouder
kind of partner)
3 onderdelen
1. Personen en familierecht = familierechtelijke relaties, gezag, ouderschap, omgang,
scheiding.
2. Vermogensrecht =zakelijke rechtsrelaties, hypotheek, huur en koop.
3. Rechtspersonenrecht = rechtspersoon is een organisatie of onderneming die een
zelfstandig leven leidt in het recht.
Voorbeeld: naamloze vennootschap, besloten vennootschap, stichting of vereniging. En
wie heeft het hierbinnen voor het zeggen.
- Burgerlijke wetboek (rechten en plichten beschreven)
- Burgerlijk rechtsvordering (procesrecht met gang van zaken burgerlijk proces,
dagvaarding, rol advocaat)
➢ Jeugdrecht: rechtsregels dat de positie van jeugdige (0-18) stelt. Valt NIET onder één
rechtsgebied maar meerdere rechtsgebieden; burgerlijk recht, strafrecht, bestuursrecht.
Belangrijk voor positie van jeugd.
Materieel recht en formeel recht (de verdeling binnen o.a. strafrecht en burgerlijk recht,
bestuursrecht)
- Materieel recht: rechten en plichten van burgers (strafbepalingen). Wat mag en niet.
Burgelijke wetboek (rechten en plichten beschreven)
- Formeel recht → procesrecht: proces recht (wat gebeurt er bij strafbaar feit). Hoe het
materieel recht gehandhaafd moet worden.
Burgerlijk rechtsvordering (procesrecht met gang van zaken burgerlijk proces,
dagvaarding, rol advocaat)
Nationaal en internationaal recht
◼ Nationaal recht: regels gelden op grondgebied van een land.
◼ Internationaal recht: rechtsrelaties tussen verschillende staten regelt.
→ vastgelegd in internationale verdragen.
Voorbeeld: Europese unie, Europese wetgeving en heeft invloed nationale wetgeving.
Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele
vrijheden (EVRM)>personen-en familierecht en strafrecht, internationaal verdrag inzake
rechten van het kind (IVRK)>naam, onderwijs, omgang ouders.
Het internationaal recht heef invloed op het nationale recht
Janssen H2
Personen- en familierecht = juridische relaties tussen ouders en kinderen, en echtgenoten.
→ Familierechtelijke relatie = juridische relatie tussen gezins- en familieleden waaruit rechten en
plichten ontstaan.
Afstamming (jeugdige en ouder) → Juridische vader en moeder en de wettelijke gevolgen van
juridisch ouderschap
2