Hoofdstuk 7: Evolutie
7.1 Ontstaan van de mens
Creationisme = geloof in een bovennatuurlijke schepper.
Evolutie = ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en verdwijnen.
Paleontologie = wetenschap die zich bezighoudt met verzamelen en bestuderen van fossielen.
Fossiel = resten of afdruk van uitgestorven organismen.
Catastrofetheorie = theorie van Cuvier die beweerde dat soorten verdwenen door natuurrampen.
Selectiedruk = invloed van milieufactoren, waardoor genfrequenties veranderen.
Survival of the fittest = natuurlijke selectie. Alleen de beste organismen overleven.
Neodarwinistische theorie = gaat uit van genetische variatie (verscheidenheid in genotypen), natuurlijke
selectie en soortvorming door reproductieve isolatie.
Bipedie = lopen op twee benen
Onderzoekers delen mensen, op grond van overeenkomst in haplotype, in bij bepaalde haplogroep. Via DNA
op het Y-chromosoom afleiden herkomst gemeenschappelijke mannelijke voorouder, of Y-chromosomale
Adam. De herkomst van de gemeenschappelijke vrouwelijke voorouder, mitochondriale Eva, leiden ze af via
mitochondriaal DNA.
7.2 Ontstaan van nieuwe soorten
Struggle for life = dagelijkse strijd met soortgenoten om te overleven.
Darwin merkte op dat variatie in eigenschappen tussen soortgenoten belangrijke voorwaarde is in proces
van natuurlijke selectie. Na Darwin ontdekten wetenschappers dat mutaties in het DNA en recombinatie van
erfelijk materiaal door geslachtelijke voortplanting voor die grote variatie zorgen.
Co-evolutie = proces in de evolutie waarbij organismen zich voortdurend aan elkaar aanpassen. Leidt vaak
tot samenwerkingsverband, waarbij beide soorten niet meer zonder elkaar kunnen.
Allopatrische soortvorming = evolutie van soorten door splitsen van populatie door een barrière.
Sympatrische soortvorming = evolutie van soorten doordat individuen binnen hetzelfde gebied zich
uitsluitend voortplanten binnen een kleine deelgroep.
Seksuele selectie = vrouwtjes kiezen selectief voor mannetjes met een bepaalde (sterke) eigenschap.
Domesticeren = wild groeiende planten verbouwen en wilde dieren fokken en houden als huisdieren.
Klassieke veredeling = het kweken of fokken van rassen.
Kunstmatige selectie = creëren van nieuwe ecosystemen en introduceren van soorten in nieuwe omgeving.
Mensen spelen grote rol.
7.3 Het verhaal van de fossielen
Fossilisatie heeft verschillende oorzaken:
- Verstening
- Verdroging
- Lage temperatuur
- Lage pH en zuurstofgebrek
- Opsluiten in barnsteen
Gidsfossiel = fossiele soort, die dankzij grote horizontale (geografische) verspreiding en geringe verticale
verspreiding geschikt is voor identificatie van bepaalde aardlaag.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmijnjeulink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.