Samenvatting
Samenvatting Biologie Nectar vwo 4 Hoofdstuk 4: Voortplanting
Samenvatting van biologie H4: voortplanting van de methode Nectar
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 4: Voortplanting4.1 Nieuw leven
Ovulatie = eisprong
Bevruchting = kern eicel versmelt met kern zaadcel.
Bevruchting:
1. Aantal zaadcellen dringt door laag follikelcellen en maakt contact met doorzichtige eiwit laag (zona
pellucida)
2. 1e zaadcel die contact maakt met celmembraan eicel versmelt met celmembraan kern gaat naar
binnen. Tegelijk geven blaasjes in grondplasma eicel stoffen af die zona pellucida veranderen in voor
zaadcellen ondoordringbare laag (bevruchtingsmembraan).
3. DNA uit zaadcel vader komt in celkern eicel van moeder. Bevruchting eicel afgerond, er is een zygote
(bevruchte eicel) gevormd.
Het duurt zo’n 30 uur voordat eerste deling plaatsvindt. Eerste delingen zijn klievingsdelingen (er treedt
geen plasmagroei op). Na 3 dagen is zygote uitgegroeid tot embryo van 16 cellen. Trilharen aan binnenkant
eileiders vervoeren zygote in ongeveer 5 dagen naar baarmoeder.
Innesteling en ontwikkeling:
- 5 dagen na bevruchting: embryo bestaat uit ± 100 cellen. 1 of 2 dagen later: innesteling (ingroeien
embryo in baarmoederslijmvlies) vindt plaats.
- Embryo bestaat dan uit blaasje (blastula). Meeste cellen zitten aan buitenkant blaasje (trofoblast).
Binnen bevat het een klompje cellen (embryoblast), waaruit kiemschijf en de blastocyste (die het
dooierblaasje levert) ontstaan.
- Trofoblast produceert verschillende stoffen, onder andere hormoon HCG (Binas 89A). Dat scheidt de
aanstaande moeder uit in haar urine. Met zwangerschapstest is deze stof zo’n 2 weken na
bevruchting aan te tonen. Trofoblast vormt uitstulpingen: vlokken die tussen cellen
baarmoederslijmvlies ingroeien en embryonale deel placenta vormen.
- Cellen kiemschijf groeien uit tot kind. Cellen tussen trofoblast en kiemschijf vormen hechtsteel:
begin navelstreng.
- Aan beide zijden kiemschijf ontstaat holte. Een kleine, holte van dooierblaasje (vormt eerste
bloedcellen. Later neemt lever dit over en verdwijnt dooierblaasje), en een grote, amnionholte.
- Amnionholte groeit en vult ten slotte gehele blastulaholte. Hij is gevuld met vruchtwater dat embryo
beschermt tegen schokken en stoten.
- Embryo is nu omgeven door vruchtwater binnen twee vruchtvliezen, het amnion (afkomstig van
amnionblaasje) en het chorion (afkomstig van trofoblast). Vruchtvliezen groeien met embryo mee.
Drie weken na bevruchting is bloedvatenstelsel van embryo gevormd. Embryo is voor zuurstof en
voedingsstoffen afhankelijk van moeder. Via navelstreng gaat bloed van embryo naar placenta.
Placenta bevat bloedvaten van zowel moeder als embryo. Bloed van moeder omspoelt de met (embryonaal)
bloed gevulde vlokken van embryo. Uitwisseling van stoffen tussen beide bloedsomlopen vindt plaats via
celmembranen van vlokken. Beide bloedsomlopen blijven wel goed gescheiden.
Navelstreng bevat 1 ader en 2 slagaders. Slagaders en aders in navelstreng zijn onderdeel bloedsomloop
embryo. Hart van embryo levert de druk voor stromen van bloed. Navelstrengslagaders vervoeren bloed,
met afvalstoffen (CO2), vanuit embryo naar placenta. Navelstrengader voert voedingsstoffen en zuurstof
vanuit placenta naar embryo toe. Na 8 weken zijn alle organen aangelegd. Vanaf nu heet het embryo foetus.
Foetus is dan ongeveer 3 centimeter lang. Soms verloopt zwangerschap niet verder en volgt spontane
abortus: miskraam. Lichaam aanstaande moeder stoot foetus af. Oorzaak kan chromosomale afwijking zijn,
ontstaan bij bevruchting.
, Na 6 weken is geslacht nog onduidelijk. Bij beide seksen ontstaan eerst gangen van Wolff en Müller en
genitale knop en groeve. In eerste weken is er geen verschil te zien tussen jongens en meisjes.
Jongens Meisjes
Hebben in celkernen X- en Y-chromosoom. Op Y- Hebben in celkernen tweemaal X-chromosoom
chromosoom ligt SRY-gen (activeert en remt, in
cascade aan gebeurtenissen, hele reeks andere genen)
omstreeks 6e week ontwikkelen zich bij embryo met
SRY-gen de testes (zaadballen).
Ontstaan gangen van Wolff en Müller en genitale knop Ontstaan gangen van Wolff en Müller en
en groeve. genitale knop en groeve.
Gangen van Wolff groeien uit tot zaadleiders Gangen van Müller groeien uit tot eileiders
Genitale knop groeit uit tot eikel Uitwendig groeit genitale knop uit tot clitoris
Randen genitale groeve groeien aaneen en vormen Randen genitale groeve groeien uit tot buitenste
balzak schaamlippen
Schacht penis en binnenste schaamlippen hebben dezelfde oorsprong
Leefstijl zwangere vrouw heeft grote invloed op ongeboren kind. In eerste 8 weken ontwikkelen organen
foetus zich. Vooral in deze periode is embryo kwetsbaar voor medicijnen en andere stoffen. Goede voeding
is ook belangrijk. Kalk voor ontwikkeling botten en tanden baby. Extra foliumzuur slikken verlaagt kans op
open rug bij baby.
Vrouwelijke geslachtsorganen Mannelijke geslachtsorganen
Ovaria = ontwikkeling eicellen. Beide zaadballen (testes) bestaan uit sterk
Van puberteit tot overgang (periode waarin vrouw gekronkelde zaadbuisjes, bijeengehouden door
vruchtbaarheid verliest) ontwikkelt zich elke maand in bindweefsel. Zaadballen zijn voor geboorte
een van beide eierstokken een eicel. Eileider vangt eicel afgedaald in scrotum, balzak (Binas 86A).
op die vrijkomt bij ovulatie. Onbevruchte eicel sterft na Temperatuur zaadballen is zo’n 2 graden lager
24 uur af. Wand eileider neemt resten eicel op. dan lichaamstemperatuur (noodzakelijk voor
Gespierde baarmoeder is aan binnenkant bekleed met optimale productie zaadcellen). Vanaf
5-10 mm baarmoederslijmvlies. Dit wordt elke maand puberteit maken zaadbuisjes zaadcellen.
opnieuw gevormd voor mogelijke zwangerschap en Zaadbuisjes van beide zaadballen monden uit
afgestoten bij menstruatie, als er geen zwangerschap in bijbal. Die slaat zaadcellen op tot er
optreedt. Vagina vormt toegang tot baarmoeder. zaadlozing optreedt. Lichaam breekt zaadcellen
Bekleed met slijmvlies waar pH van 3,8-4,5 af na ± een maand.
vermenigvuldiging van ongewenste bacteriën voorkomt. Penis bevat zwellichamen. Gevoeligste deel
Aan buitenzijde vormen. Buitenste en binnenste penis (eikel) ligt aan uiteinde onder voorhuid.
schaamlippen bedekking en bescherming van vagina. Bij zaadlozing (ejaculatie) duwen kringspiertjes
Ingang vagina heeft soepel randje weefsel, rond bijballen en zaadleiders zaadcellen naar
‘maagdenvlies’. Vooraan tussen binnenste penis. Zaadblaasjes voegen via zaadleider, en
schaamlippen ligt clitoris. Prikkeling van clitoris kan tot prostaatklier via urinebuis, vocht toe aan
orgasme leiden, waarbij spieren in baarmoeder passerende zaadcellen wat sperma (vloeistof
samentrekken. met zaadcellen) vormt.
Vanaf 14 weken zijn met echoscopie primaire geslachtskenmerken waarneembaar. Secundaire
geslachtskenmerken veranderen tijdens puberteit (bij mannen neemt spiermassa toe, groeien stembanden.
Bij vrouwen verbreden heupen en komt meer onderhuids vet op heupen en bovenbenen. Tertiaire
geslachtskenmerken zijn geestelijk en staan los van andere geslachtskenmerken (verschillen in seksuele
voorkeur).
4.2 Vorming geslachtscellen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmijnjeulink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
