dit is een samenvatting voor ontwikkelingspsychologie voor pedagogen. voor deze samenvatting is het nieuwe boek gebruikt, die de VU dit jaar voor het eerst als verplichte literatuur stelde. in deze samenvatting worden de volgende hoofdstukken besproken: 5,6,7,8,10,12,14,15,16,17,18. deze hoofdstukk...
Samenvatting ontwikkelingspsychologie
H5 genen, evolutie, erfelijkheid en omgeving
Genen en chromosomen
Chromosomen bevatten genen eicel en spermacel elk 23 chromosomen bij conceptie
kind 46 chromosomen alleen gameten (reproductie cellen) vermenigvuldigen niet
Vrouw X chromosomen (2) en man een X en Y chromosoom
Bij celdeling worden alle 46 chromosomen gekopieerd
Genen bestaan uit DNA
Manier waarop interactie is tussen genen zorgt voor verschil tussen mensen
Genomen bevat alle DNA strengen van iemand
Belang van DNA is om RNA te produceren dat functioneert binnen de cel
Allelen
Genen dat dezelfde locatie hebben op de 2 chromosomen binnen een paar hebben de
controle over dezelfde genetische karakteristieken
Individuele verschillen door verschillen in allelen die mensen hebben
Genetische erfelijkheid
Binnen de reproductie cellen bevat de cel maar 1 chromosoom van elk paar, is random
voor elk paar
De combi van genen die kind krijgt van ouders wordt genotype genoemd
Observeerbare eigenschappen kind fenotype fysieke, psychologische
karakteristieken
gedrag fenotype
Wanneer psychologische eigenschappen gelinkt lijken aan een genetisch syndroom of
als er 1 of meer genen zijn
Dominant en recessieve eigenschappen
Dominante eigenschap
Komt tot uiting als de gene op 1 van de chromosomen zit uit het paar en wordt dus
gekozen bij de reproductie
Recessief
Moet door beide ouders worden doorgegeven om tot uiting te komen
Autosomal and seks-linked erfelijkheid
Autosomal
Alle chromosomen die geen seks chromosomen zijn
Genen op de y chromosoom hebben alleen invloed op jongens vaak recessieve genen
hierop, daarom wordt vaak de recessieve genen op x chromosoom van mannen tot uiting
gebracht
Recessieve genen op x chromosoom vrouw worden vaak onderdrukt door niet recessieve
allelen op de andere X chromosoom.
,Mutatie
Verandering in genetische code
Gameet (geslachtscel) kan ook mutatie hebben erfelijke eigenschappen veranderen
andere cellen waar mutatie plaats vindt worden niet geërfd.
Chromosale afwijkingen en genetische condities worden veroorzaakt door mutaties
Trisomie extra chromosoom in 1 paar
Mutaties soms ook positief zorgt juist voor ontwikkeling van bepaalde capaciteiten
Gnomische imprinting
Gene kan zich anders gedragen of het moederlijk of vaderlijk is
Imprinting gene is uitgezet/op stil gezet gebeurt bijv. bij het krijgen van het gene van
moeder maar niet van vader
Is vaak geen blijvende verandering/mutatie in DNA, maar een tijdelijke/permanente
verandering in de functie van dat stuk DNA
Evolutie
Soorten ontwikkelen zich survival of the fittest is niet van waar de nieuwe
eigenschappen vandaan komen, maar juist waarom ze deze eigenschappen krijgen
Gene regulatie, epigenesis en ontwikkeling
Zygote waar de informatie van de genen in de eerste cel zitten ontwikkelt door de
samenvoegingen van gameten (geslachtscellen)
Epigenesis mechanisme dat de functie van genen reguleren, zonder dat de structuur
verandert incl. imprinting
Genen staan niet los van omgeving en reageren anders in bepaalde situaties
epigenesis bepaald hoe de genen tot uiting komen
Als het mis gaat, zorgt voor verstoringen brein is voor dit proces gevoelig
Schade aan bv. Cognitieve vaardigheden is vanuit de genen en de omgeving
Genen staan dus niet vast maken alleen de kans kleiner of groter op een
bepaalde ontwikkeling
Bij ontwikkeling wordt eigen genotype gecreëerd waarin bepaalde geërfde genen
worden onderdrukt of geactiveerd
,Erfelijkheid
Genen die overgedragen zijn naar kind van moeder en vader
Twee studies waarmee invloed erfelijkheid en omgeving op ontwikkeling wordt gemeten
Familiestudies
Monozygote eeneiige tweelingen delen 100% genen
Dizygote twee-eiig delen 50% genen
Minder verschil over tijd tussen identieke tweelingen dan twee-eiige, verklaringen:
Effecten van gene-omgeving interactie komen tot uiting over tijd
Sommige genetisch bepaalde trekken komen pas tot uiting bij een bepaalde leeftijd
Hoe meer individuen genetisch op elkaar lijken, hoe meer verschillen moeten komen
door de invloed van de omgeving
Genen studies
Genen en omgeving zijn altijd in interactie
Genen hebben zelden een direct effect op menselijke eigenschappen of
afwijkingen
, Genen en ontwikkeling: beperkingen (constraints) en plasticiteit
Brein structuur en functies hebben te maken met beperkingen, maar er is een aanzienlijke
hoeveelheid plasticiteit
Plasticiteit brein geeft ruimte voor ontwikkelingsmogelijkheden kan ook
beïnvloed worden door omgeving leren belangrijk bij plasticiteit
H6 stimulatie en activiteit gedurende de foetale ontwikkeling
Foetale ontwikkeling
Germ zaadje, de vroege embryo
Germinale periode eerste 10 dagen van ontwikkeling
Ei en spermacel voegen samen tot 1 cel en de cellen gaan zich delen tot er een
cluster ontstaat
Drie lagen:
Ectoderm (buitenlaag) wordt huid en zenuwstelsel
Mesoderm (middenlaag) wordt skelet en spieren
Endoderm (binnenlaag) interne organen
Embryonische periode vorming van organen
Foetale periode is tot aan de bevalling
De foetus heeft na:
12 weken circulatie
24 ademhalen
De biochemische omgeving
Fysiologische omgeving heeft invloed op ontwikkeling foetus ontvangt voedsel
moeder
Substanties die foetus kunnen schaden heten teratogenen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thalishabakkum. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,98. Je zit daarna nergens aan vast.
