ONDERWERP: IT-CONTRACTEN
INLEIDING
AUTOMATISERING
DE JURIDISCHE DUIDING VAN EEN COMPUTERPROGRAMMA
AUTOMATISERINGSCONTRACTEN EN STANDAARDSOFTWARE
AUTOMATISERINGSCONTRACTEN EN MAATWERKSOFTWARE
SOFTWARE AS A SERVICE (SAAS)
OVEREENKOMSTEN RONDOM AUTOMATISERING
SAMENVATTING
LITERATUUR H7, VAN BOEK: IT-RECHT, BOOMJURIDISCH, 2018.
IT-CONTRACTEN
§ 7.1 Inleiding
Als er een automatiseringsproject is, is het handig om mogelijke problemen te ondervangen in een
automatiseringscontract. Omvangrijke automatiseringsprojecten leiden vaak tot een reorganisatie van het
bedrijf. De belangrijkste dingen die in een automatiseringscontract moeten worden gezet worden genoemd.
De automatisering bepaalt in hoge mate hoe een bedrijf is georganiseerd en hoe het werk wordt
uitgevoerd. In verband met de grote afhankelijkheid van organisaties van hun geautomatiseerde
gegevensverwerking en informatieopslag, worden de eisen die aan computerondersteuning worden gesteld
steeds strenger. Hierdoor wordt het ook belangrijk om met betrekking tot automatisering goede juridische
afspraken te maken. De vraagstukken rondom automatisering worden voornamelijk door het
verbintenissenrecht beheerst. Het intellectueel-eigendomsrecht speelt ook een belangrijke rol.
§ 7.2 Automatisering
Automatisering: het inzetten van computerprogramma’s voor de uitvoering van bepaalde werkzaamheden
binnen een organisatie. Meestal zal dit betrekking hebben op de informatieverwerking. Zo zal vrijwel iedere
organisatie in Nederland gebruikmaken van tekstverwerkingssoftware, daarnaast worden databases voor
het gestructureerd opslaan en ontsluiten van informatie gebruikt voor computernetwerken.
Bij automatisering kunnen we vier worden onderscheiden:
1. Invoer van standaardsoftware: een kant-en-klaar softwareproduct wordt aangeschaft. Het is
goedkoper dan het laten ontwikkelen van maatsoftware, maar het nadeel is dat de software niet wordt
afgestemd op de specifieke behoeften van de organisatie.
2. Invoer van maatwerksoftware: er wordt voor de organisatie een geheel nieuw softwareproduct
aangeschaft (systeemontwikkeling). Een softwarebedrijf gaat daarbij de behoeften van de organisatie
in kaart brengen om vervolgens speciaal hiervoor een nieuw computerprogramma te ontwikkelen.
3. Software as a service (Saas): de informatieverwerking wordt niet op de computers van de klant
uitgevoerd, maar via een netwerkverbinding op die van een dienstverlener. De klant kan op afstand
gebruikmaken van de functionaliteit van een computerprogramma zonder dat hij zelf de beschikking
heeft over een zelfstandig te installeren kopie, bijvoorbeeld via de cloud.
4. Diensten rondom automatisering: de invoering en uitvoering rondom de automatisering worden
allerlei diensten aangeboden. Om een onderbouwde beslissing te kunnen nemen voor de keuze van
een leverancier of een systeem kan een adviesovereenkomst worden gesloten.
Overeenkomst tot outsourcing: er wordt geregeld dat de verantwoordelijkheid voor de
automatisering deels of geheel bij de opdrachtgever wordt weggehaald.
(automatiseringscontract).
Er is hierboven een groot onderscheid gemaakt tussen standaardsoftware en maatwerksoftware. Dit is niet
altijd zo. Soms wordt standaardsoftware aangepast naar maatwerksoftware. In een
automatiseringscontract kan tegelijkertijd de aanschaf van standaardsoftware als het vormen van
maatwerkgedeelte zijn geregeld. Een enterprise resource planningsysteem (ERP) biedt een voorbeeld van
standaardsoftware die voor iedere organisatie aangepast kan worden.
, § 7.3 De juridische duiding van een computerprogramma
Een computerprogramma: een set van instructies waarmee een computer een bepaalde taak kan
uitvoeren. In het algemene spraakgebruik wordt een computerprogramma ook wel aangeduid met de term
software. Het is een breder begrip dat meer dan een set instructies omvat, maar ook allerlei hulpbestanden
en achterliggende documentatie.
Drager en intellectuele prestatie
Als een consument een computerprogramma in de winkel koopt, dan krijgt hij normaal gesproken een cd of
dvd waar instructies opstaan om het programma te kunnen uitvoeren. De cd of dvd is een zaak – een voor
menselijke beheersing vatbaar stoffelijk object (art. 3:2 BW) – en via de koop wordt men eigenaar van
deze zaak.
Het computerprogramma is een onstoffelijke creatieve prestatie van de maker en de vraag of de
consument het programma op de computer mag installeren en het mag afspelen hangt af van de vraag of
hij toestemming (een licentie) van de auteursrechthebbende heeft gekregen. Deze vraag staat los van de
vraag of de consument eigenaar is van de cd waar het programma op staat.
Gezien het bovenstaande lopen de meningen onder juristen uiteen over de vraag hoe men een exemplaar
van een computerprogramma juridisch moet duiden.
Een aantal is van mening dat een exemplaar van een computerprogramma een zaak is. Via de koop
wordt men eigenaar van de cd en de software.
De rest is van mening dat onstoffelijke auteursrechtelijke karakter van een computerprogramma zo
belangrijk is dat ze een computerprogramma geen zaak vinden. Het programma zelf bestaat zonder
stoffelijke drager.
Toepasselijkheid van het kooprecht
Stel een consument koopt een antivirusprogramma in de winkel en de tijdens het installeren blijkt de cd
beschadigd te zijn en breekt in tweeën. Het kooprecht van art. 7:1 BW kan worden toegepast. De cd is een
zaak en de levering van een gebroken cd voldoet niet aan de koopovereenkomst.
Op grond van de conformiteitsregel (art. 7:17 BW) kan geëist worden dat er een deugdelijke cd wordt
geleverd of dat de koop ontbonden wordt en de koper zijn geld terugkrijgt.
Conformiteitsregel: een gekochte zaak moet de eigenschappen bezitten die voor normaal
gebruik daarvan nodig zijn. Zo mag een koper van een cd verwachten dat deze niet is
gebroken, is dit wel het geval dan voldoet de levering niet aan de koopovereenkomst.
Als er echter een fout zit in het computerprogramma is het een lastiger probleem. De juristen die vinden dat
het programma geen zaak is, kunnen zich niet beroepen op art. 7:17 BW. Dit is omdat art. 7:1 BW alleen
betrekking heeft op zaken. Toepasselijkheid van het kooprecht kan dan alleen via art. 7:47 BW.
In het arrest De Beeldbrigade/Hulskamp beslist de Hoge Raad dat het kooprecht van toepassing is
wanner een kopie van programma wordt aangeboden voor onbeperkte tijd tegen een prijs. Er wordt geen
onderscheid gemaakt tussen een op een drager of via een download aangeboden kopie. De aanschaf van
het computerprogramma valt onder het kooprecht van art. 7:47 BW. Het kooprecht is niet van toepassing
als software voor beperkte tijd wordt verschaft, of als enkel toegang wordt verleend tot de software zonder
dat de gebruiker zelf een kopie kan instellen. Een in één keer afgekochte gebruiksrecht voor bijvoorbeeld
vijf jaar zal waarschijnlijk wel worden aangemerkt als koop. De Hoge Raad laat hier echter in het midden of
het kooprecht nu van toepassing is omdat software een zaak is (art. 7:17 BW) of dat software geen zaak is
(art. 7:47 BW).
Verplichte jurisprudentie arrest De Beeldbrigade/Hulskamp, zie jurisprudentielijst.
In de zaak Usedsoft/Oracle ligt het voor de hand om aan te nemen dat het bij koopkwalificatie aankomt op
de combinatie van de twee niet te scheiden elementen. Het gaat tegelijkertijd om de verschaffing van de
kopie als om het verschaffen van een in tijd onbeperkte licentie.
Verplichte jurisprudentie arrest Usedsoft/Oracle, die jurisprudentielijst.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anijilemi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
