Hoofdstuk 1 wat is democratie?
Politiek: het nemen van allerlei besluiten om het land te besturen.
De politici nemen besluiten over zaken die van algemeen belang zijn zoals:
Welvaart, zoals de zorg voor voldoende banen voor jongeren.
Volksgezondheid, zoals het wegwerken van wachtlijsten in de ziekenhuizen.
Infrastructuur, zoals aanleg en onderhoud van bruggen, wegen en dijken.
Onderwijs, zoals het veranderen van de examen eisen voor havo en vwo.
Buitenlandse betrekkingen, zoals het uitzenden van militairen voor een vredesmissie.
Openbare orde en veiligheid, zoals het inzetten van meer politieagenten voor de
bestrijding van criminaliteit.
Democratie: een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op
de politieke besluitvorming.
Het referendum: kiesgerechtigde burgers rechtstreek mogen stemmen over een politiek
vraagstuk of wetsvoorstel.
Nederland heeft een indirecte democratie, omdat het volk zelf niet beslissingen maakt. Die
laten het over aan gekozen vertegenwoordigers in een parlement. We spreken ook wel van
een parlementaire democratie omdat de gekozen vertegenwoordigers samen het parlement
vormen.
Kenmerken parlementaire democratie:
Burgers hebben politieke grondrechten:
- Als je 18 jaar bent heb je het recht om te kiezen of verkozen te worden.
- Iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten.
- Iedereen mag demonstreren of op een andere manier je mening uiten.
Over de politieke besluitvorming staan belangrijke regels in de grondwet:
- De regering en het parlement maken samen de wetten.
- Wetten gaan pas gelden als een meerderheid in het parlement daartoe besluit.
Rechten van minderheden. Je kan niet grondrechten afschaffen, ook niet als de
meerderheid dat zou willen.
Er is persvrijheid.
Dictatuur: alle macht is in handen van één persoon of een kleine groep mensen.
Je hebt ook dictaturen die gebaseerd zijn op een ideologie. In die landen heeft de
communistische partij alle macht en hebben burgers weinig tot geen individuele vrijheden.
Een andere vorm is de religieuze dictatuur. Daar is de machtsuitoefening volledig gebaseerd
op een religieuze wetgeving.
Ten slotte kennen we militaire dictaturen, daar heeft het leger alle macht.
, Kenmerken dictatuur:
Een machtenscheiding ontbreekt.
De grondrechten worden niet gerespecteerd.
Geen vrije pers.
Oppositiepartijen zijn vaak verboden.
Er is een grote politieke rol voor de militairen.
Er is meestal sprake van verkiezingsfraude.
De regering kan snel en efficiënt beslissingen maken over zaken, want er zijn geen
oppositiepartijen.
Hoofdstuk 2 politieke stromingen
Ideologie: een samenhangend geheel van ideeën over de gewenste inrichting van de
samenleving. Daarbij gaat het vooral om twee vragen:
1. Welke waarden en normen staan centraal?
2. Wat is de gewenste rol van de overheid op sociaaleconomisch gebied? Sommige
mensen zijn voor een sterke, actieve rol van de overheid op het gebied van
economie, uitkeringen, onderwijs en gezondheidszorg. Dit standpunt noemen we
links.
Links wil ongelijkheid tussen de mensen verminderen met goede uitkeringen en andere
voorzieningen.
Rechtse mensen willen juist zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid op
sociaaleconomisch gebied.
Zit een ideologie tussen links en rechts in, dan spreken we over het politieke midden.
Liberalen:
Liberalen zijn voor een vrijemarkteconomie. Alleen bij de defensie en criminaliteit moet de
overheid zich bemoeien.
Ze accepteren dat ze overheid zorgt voor goede gezondheidszorg, goed onderwijs en
uitkeringen maar dan wel lage uitkeringen. We moeten niet afhankelijk worden van de
overheid. ‘
Liberalisme is rechts. VVD is een typisch liberale partij.
Socialisme:
Sociaaldemocraten zijn niet meer tegen een vrijemarkteconomie. Ze zijn nog wel voor
gelijkwaardigheid van mensen. Goed onderwijs voor iedereen en hogere belasting voor de
rijken. Grote rol van de overheid en daarom links. PvdA, Sp en Groenlinks zijn partijen die
sociaaldemocratische kenmerken hebben.
Christendemocratie:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lyckewal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.