In deze samenvatting heb je een korte en uitgebreide samenvatting van hoofdstuk 7 van Geschiedenis Werkplaats. Deze samenvatting bevat alle kopjes los van elkaar samengevat, een handige begrippenlijst met definities, en de kenmerkende aspecten per paragraaf. De perfecte samenvatting voor een proefw...
Beste Slobel,
Bedankt voor je review! Ik ben blij om te horen dat de samenvatting bevalt. Zou je kunnen laten weten wat ik voortaan beter kan doen om je voortaan nog beter te laten denken over mijn samenvatting? Ik hoor het graag van je!
Groet,
Max
H7: De tijd van pruiken en revoluties
7.1 De verlichting
Rationalisme en optimisme
Filosofen Diderot en ‘d Alembert begonnen in 1751 aan een boekenserie waarin alle kennis
verzameld was encyclopedie.
18e eeuw meenden mensen dat met kennis je verstand van de duisternis (dom, onwetendheid...)
naar het licht (kennis, inzicht…).
Er ontstond optimisme over dat je met het verstand alles zou kunnen begrijpen/verbeteren.
Rationalisme en kennis zouden de wereld beter maken. De wetenschappelijke revolutie werd in de
18e eeuw voortgebouwd door een revolutie in het denken dat verlichting genoemd werd.
In de hele westerse wereld raakte de verlichting in de mode. In het genootschap Felix Meritis
wisselde mensen ideeën uit of deden ze samen onderzoek.
Godsdienst
Verlichte denkers hadden kritiek op gidsdienstige intolerantie: alle religies moesten gelijke rechten
want nog niks was bewezen welk geloof gelijk had.
2 soorten verlichte denkers:
- atheïst: Geloofde niet in god.
- deïst: Dit was Voltaire. Hij geloofde in god, maar god bemoeide zich niet met de wereld.
Sociale verhoudingen
Er was veel ongelijkheid in de 18e eeuw. Voltaire vond dat wel best. Volgens hem wou slechts 10%
van de bevolking zelf nadenken en de andere konden zich beter laten leiden door het gezag.
Maar de Frans-Zwitserse schrijver Jean Jacques Rousseau schreef in 1754 dat alle mensen gelijk zijn.
Iedereen is geboren met verstand. Sommige vonden zelfs dat vrouwen en mannen gelijk waren, dat
was bijzonder in die tijd.
Politiek
De Engelsman John Locke stelde dat koningen en regeringen hun macht niet krijgen van God, maar
van de burgers. Bestuurders moesten de mensenrechten beschermen. Ieder mens had dit recht
(recht van vrijheid, leven, bezit).
De overheid moest niet boven de wet staan, hij was voor een rechtsstaat waarin rechten en plichten
van burger én overheid zijn vastgelegd in wetten.
Rousseau was ook van mening dat het hoogste gezag in de staat, de soevereiniteit, afkomstig was
van het volk. Regering, parlement en rechters moeten het gezag uitoefenen in naam van het volk,
deze volkssoevereiniteit noemde hij ‘de algemene wil’.
De Franse verlicht denkende edelman Montesquieu vroeg zich af hoe onderdrukking moest worden
voorkomen. 1 persoon/groep die de macht heeft lijdt dat tot corruptie, machtsmisbruik ne
onderdrukking. Volgens hem moest de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht van elkaar
gescheiden worden: driemachtenleer (trias politicia)
- Parlement legt wetten vast
- Regering voert wetten uit
- Onafhankelijke rechters controleren naleving wetten
, Economie
Mensen streven volgens Adam Smith naar hun eigen voordeel, wat volgens hem niet negatief is. Als
iedereen ruimte krijgt om hun eigenbelang na te streven zorgt dat voor steeds meer welvaart voor
iedereen.
De wet van vraag en aanbod zorgt hier volgens hem voor. Meer aanbod dan vraag? Prijs daalt. Meer
vraag dan aanbod? Prijs stijgt. Om wist op pijl te houden, moeten ondernemers hun prijzen verlagen
of betere producten maken.
Smith was tegen mercantilisme, want dit verstoorde het mechanisme van vraag en aanbod. De
overheid moest zorgen voor eerlijke spelregels, maar zich verder niet bemoeien met de economie.
Kenmerkend(e) aspect(en)
rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van godsdienst,
politiek, economie en sociale verhoudingen
Begrippenlijst:
atheïst: iemand die niet in een god gelooft
corruptie: omkoping
deïst: iemand die aanneemt dat God de wereld ooit heeft gemaakt maar zich er niet meer mee
bemoeit
driemachtenleer (trias politica) theorie van Montesquieu over 3 gescheiden machten
encyclopedie: boek met informatie over een groot aantal onderwerpen
genootschap: vereniging
mensenrechten: rechten van alle mensen
rationalisme: toepassing van het verstand (de rede)
rechterlijke macht: deel van de overheid dat rechtspreekt
rechtsstaat: staat waarin iedereen zich aan de wet moet houden
uitvoerende macht: deel van de overheid dat wetten uitvoert, de regering
verlichting: beweging van mensen die het gebruik van het verstand wilden bevorderen
volkssoevereiniteit: het idee dat het volk de hoogste macht heeft
westers: uit het westen (West-Europa) en gebieden met een oorspronkelijke West-Europese cultuur,
zoals Noord-Amerika)
wetgevende macht: deel van de overheid dat wetten maakt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MaxMakesSummaries. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
