Deze samenvatting bevat hoofdstuk 9, De Tijd van De Wereldoorlogen van Geschiedenis Werkplaats hav0 4-5, 2.1 van de Historische contexten en 3.2 van themakatern Midden-Oosten/Noord-Afrika. Deze samenvatting is geschikt voor havo 5 SE's en het CE, maar kan handig zijn bij andere niveau's of leerjare...
Samenvatting Geschiedenis
Werkplaats havo 5
Hoofdstuk 9: De Tijd van de Wereldoorlogen
Themakatern Midden-Oosten/Noord-Afrika: 3.2
Historische contexten: 2.1
*De roodgekleurde woorden zijn de begrippen van het boek. Niet alle bergrippen zijn in deze
samenvatting gebruikt. De Duitse termen blitzkrieg en Heim ins Reich worden ook niet genoemd in
het boek of in de historische contexten.
9.1 De Eerste Wereldoorlog
De Eerste Wereldoorlog – ook wel de Grote Oorlog – begon in 1914 in Europa.
Gaandeweg raakten er ook landen buiten Europa, zoals de VS, bij betrokken en er
werd gevochten in de koloniale rijken van West-Europese mogendheden, waardoor
de oorlog uitgroeide tot een wereldwijd conflict.
Geallieerden:
Groot-Brittannië
Italië
Rusland
Frakrijk
De Verenigde Staten
Centralen:
Duitsland
Oostenrijk-Hongarije
Het Ottomaanse Rijk
Oorzaken van de Oorlog.
De moord op Franz Ferdinand → spanningen tussen Oostenrijk en Servië:
Oostenrijk-Hongarije wilde Servië straffen om dreiging van Servische nationalisten
tegen te gaan. Met steun van Duitsland verklaarde Oostenrijk de oorlog aan Servië.
Spanningen en onderling wantrouwen binnen Europa:
-Franrijk wilde wraak nemen op Duitsland en wilde verloren gebied terugwinnen
-Rusland zag Oostenrijk-Hongarije en Duitsland als obstakel voor machtsuitbreiding.
-Duitsland en Oostenrijk-Hongarije voelden zich bedreigd door Rusland
en Frankrijk.
Bondgenootschappen :
-Frankrijk en Rusland hadden een bondje, omdat Frankrijk
alleen net sterk genoeg voor een strijd tegen Duitsland.
,-Oostenrijk en Duitsland beloofden elkaar steun bij een aanval.
Wapenwedloop:
Duitsland wilde meer macht en bouwde een grote oorlogsvloot, wat leidde tot een
wapenwedloop op zee met Groot-Brittannië.
Militarisme en nationalisme:
In onder andere Duitsland werden het leger en oorlog verheerlijkt. Oorlog werd
gezien als iets positiefs en de gevolgen van een oorlog wenden onderschat. Bij veel
Europese volkeren groeide ook een nationaal bewustzijn. Ze streefden naar
onafhankelijkheid of nationale eenheid, wat bijdroeg aan de drang tot strijd.
Kolonialisme:
Europese mogendheden zoals Groot-Brittannië en Frankrijk hadden een groot
koloniaal rijk en streefden naar meer. Hierdoor ontstonden spanningen tussen de
landen en vond de oorlog ook plaats op Afrika.
Verloop van de oorlog
De Duitsers rukten snel op door middel van het Von Schliefenplan, waarbij Dubstand
Frankrijk zo snel mogelijk wilde veroveren om daarna Rusland uit te kunnen
schakelen. Dit plan mislukte echter omdat Frankrijk toch sterker bleek dan
verwacht, waardoor er een tweefrontenoorlog ontstond.
Aan het westelijke front werd veel gevochten in loopgraven, maar er gebeurde
nauwelijks iets. De Duitsers en de Britten bleven bijna vier jaar tegen over elkaar
liggen.
Aan het oostelijke front vochten Duitsland en Oostenrijk tegen Rusland. Rusland was
verzwakt door chaos in het land, waardoor ze geen stand meer konden houden in de
oorlog. De Russische regering onder Lenin sloot vrede met Duitsland in 1918.
Ook in het westen kwam de oorlog ten einde; hier werden de Duitsers
teruggedrongen door de aansluiting van de VS bij de geallieerden en omdat het
Duitse leger niet op kon tegen de inzet van de nieuwe Britse tanks. Nadat de Duitse
keizer naar Nederland vluchtte, vroeg de nieuwe Duitse regering om een
wapenstilstand, die op 11 november 1918 inging
Gevolgen van de oorlog
Deze oorlog was veel verwoestender dan de oorlogen die werden
gevoerd voor de industriële periode. Ten eerste was dit een wereldoorlog waardoor
de oorlog al veel groter was. Daarnaast was het door nieuwe wapens en andere
industriële ontwikkelingen mogelijk om veel meer schade te verrichten, en dat ook
sneller te doen. Een paar van de nieuwe wapens waren de tank, de onderzeeër en
het massavernietigingswapen gifgas. Deze wapens veroorzaakten enorme schade
, en vielen er vele militaire- en burgerdoden. Ook door angst voor verraad en door
haatcampagnes werden burgers – soms op gruwelijke wijze – gedood
De Vrede van Versailles:
- Duitsland kreeg de schuld
- Duitsland moest herstelbetalingen leveren
- Duitsland mocht een leger van maximaal 100.000 soldaten hebben
- Duitsland moest veroverd land inleveren
- Duitsland mocht geen lid worden van de Volkenbond.
Overzicht
belangrijke data
1914-1918: De Eerste Wereldoorlog
28 jan 1914: Moord op Franz Ferdinand
juli 1914: Oostenrijk verklaard Servië de oorlog
1917: De VS sluiten zich aan bij de geallieerden
3 maart 1918: Duitsland en Rusland sluiten vrede
11 november 1918: Wapenstilstand WOI
1919: Het verdrag van Versailles wordt gesloten
Bondgenootschappen :
Oostenrijk en Duitsland
Frankrijk en Rusland
De Geallieerden
De Centralen
verdragen, conferenties, etc:
Het Verdrag van Versailles (1918)
Wapenststilstand (11-11-1918)
Vrede tussen Rusland en Duitsland (3-3-1918)
Oorlogsstrategie:
Het Von Schliefenplan
- Duitsland wilde zo snel mogelijk de oorlog winnen en een
tweefrontenoorlog voorkomen door Frankrijk zo snel mogelijk uit te
schakelen en Rusland dan de veroveren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sophlol. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,96. Je zit daarna nergens aan vast.
