Samenvatting
Samenvatting Basisboek Aanpak Schulden
- Instelling
- Hogeschool Windesheim (HW)
Samenvatting van het volledige boek Basisboek Aanpak Schulden
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 69 pagina's
Voorbeeld 4 van de 69 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1 Inleiding op de schuldenproblematiek1.1. Omvang van de problematiek
Er zijn in Nederland alleen globale cijfers bekend van mensen met schulden.
1.1.1. Moeite met rondkomen
In 2018 had 38% van de huishoudens moeite met rondkomen. Dit heeft te maken met de
economische crisis die in 2008 uitbrak.
De drie meest genoemde redenen van moeilijk rondkomen zijn:
1. De uitgaven stijgen terwijl inkomsten gelijk blijven
2. De vaste lasten zijn te hoog
3. De inkomsten zijn te laag
Bij cijfers over moeilijk rondkomen is er een rekenkundige kant en een belevingskant. Er zit
aan rondkomen zowel een objectieve als een subjectieve kant.
Onderzoek laat zien dat moeilijk rondkomen samenhangt met zowel zachte factoren
(financieel gedrag) als harde factoren (hoogte van het inkomen). Ten aanzien van financieel
gedrag geldt dat mensen die moeite hebben met rondkomen gemiddeld vaker:
Hun administratie niet op orde hebben
Onbedachtzame aankopen doen (niet geplande en voorbereid)
Een geringe buffer hebben
Niet weten of ze recht hebben op tegemoetkomingen (bijvoorbeeld toeslagen)
Ook bestaat er een samenhang met inkomen. Mensen met een wisselend inkomen melden
vaker dat ze moeite hebben met rondkomen. Schommelingen bij wisselend inkomen vragen
meer planning en dragen een groter risico dat mensen in een maand niet uitkomen. Hoogte
van het inkomen zegt dus niet alles.
1.1.2. Lichte betalingsproblemen
Voor ongeveer één op de zes huishoudens geldt dat zij in 2018 te maken hadden met de
volgende zaken:
Een aanmaning ontvangen (17%)
Geen geld kunnen opnemen/ niet kunnen pinnen (15%)
Afbetalingsregeling getroffen (15%)
Weigering van een automatische incasso (14%)
Een onbetaalde rekening is niet meteen een betalingsprobleem.
Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) hanteert bij bepalen of er sprake is van
lichte betalingsproblematiek een definitie die verder gaat dan een enkele onbetaalde
rekening. Er is volgens het Nibud sprake van lichte betalingsproblemen als een huishouden
in de afgelopen twaalf maanden:
, Een enkele keer de huur/hypotheek meer dan tien dagen te laat heeft betaald
Regelmatig een aanmaning ontving
Regelmatig geen geld meer kon opnemen
Regelmatig niet genoeg geld op de rekening had voor de automatische incasso
Een enkele keer een voorschot vraagt op het salaris
Brieven van incassobureaus of deurwaarders ontving
Regelmatig een creditcardschuld heeft van meer dan 500 euro
Regelmatig een betalingsregeling trof
Met toepassing van deze definitie had in 2018 gemiddeld 11,5% van de huishoudens lichte
betalingsproblematiek. Dit zijn ongeveer een miljoen huishoudens.
Huishoudens met lichte betalingsproblemen betalen het vaakst de volgende rekeningen te
laat:
1. Zorgverzekering (36%)
2. Huur of hypotheek (30%)
3. Energie (23%)
4. Lokale lasten (20%)
5. Water (17%)
6. Mobiele telefoon (17%)
1.1.3. Problematische schulden
Bij ernstige betalingsproblemen wordt gesproken over problematische schulden. Op 1 januari
2018 was bij 8,3% van de huishoudens sprake van problematische schulden.
CBS-onderzoek over zware schuldenproblematiek:
Situatie waarin zij zich langdurig bevinden
Grote regionale verschillen
Maar een klein deel van de huishoudens krijgt hulpverlening
Problematische schulden houden vaak lang aan
Geregistreerde problematische schuldsituatie heeft vaak een duurzaam karakter.
Er zijn grote regionale verschillen
Er zijn grote verschillen tussen gemeenten en tussen regio’s in het percentage inwoners wat
worstelt met geregistreerde problematische schulden. In de steden is het percentage
doorgaans hoger dan in landelijke gebieden. Schuldenproblematiek hangt vaak samen met
armoede.
De definitie van geregistreerde problematische schulden
Hoe groot de schuldenproblematiek is, hangt af van de definitie die wordt gehanteerd.
Volgens het CBS is er sprake van geregistreerde schulden als ten minste één persoon in
een huishouden op 1 januari van een verslagjaar voldoet aan ten minste één van de
volgende criteria:
Volgt een Wsnp-traject
Volgt een bij BKR geregistreerd minnelijk traject (Bureau Krediet Registratie)
Heeft een bij BKR geregistreerde betalingsachterstand
, Is in het Centraal Curatele en Bewindregister (CCBR) opgenomen op grond van
verkwisting en/of problematische schulden
Heeft ten minste zes maanden de zorgpremie niet betaald
Heeft een betalingsachterstand van de Wet-Mulder boete (lichte verkeersovertredings
boete) bij het CJIB, waarvan de tweede aanmaning ten minste twee maanden
openstaat of zich al in een ernstigere wanbetalersfase bevindt. Daarnaast moet het
openstaande bedrag minstens 50 euro zijn.
Heeft langer dan 15 maanden een schuld van ten minste 50 euro voor overige
belastingaanslagen openstaan bij de Belastingdienst
Heeft een belastingschuld bij de Belastingdienst die in 12 maanden voor het
peilmoment oninbaar is gebleken
Heeft een betalingsachterstand bij de DUO van 3 maanden of langer en van minimaal
270 euro
Bijna één op de tien huishoudens valt onder deze definitie.
1.2 Bereik van ondersteuning
Het inschakelen van hulp is soms de enige manier om uit de schulden te komen.
Gebruik van ondersteuning
Van de groep huishoudens met lichte betalingsproblemen krijgt krap een kwart hulp. In de
meeste gevallen uit de directe omgeving.
Krap 10 procent van bijvoorbeeld een schuldhulpverlener of een vrijwilliger.
Van de groep met geregistreerde problematische schulden krijgt 16,3% geregistreerde hulp.
Zij maken gebruik van een minnelijke of wettelijke schuldregeling om de schuldsituatie op te
lossen of zij stonden onder beschermingsbewind. Situaties die veel voorkomen maar niet
meetellen zijn bijvoorbeeld:
Iemand krijgt hulp van een wijkteam om in kaart te brengen hoe groot de financiële
problemen zijn
Er komt wekelijks een vrijwilliger bij iemand thuis om alle post door te nemen en
betalingsregelingen met schuldeisers voor te bereiden
Iemand krijgt budgetbeheer van een kredietbank en er wordt gewerkt aan het
stabiliseren van de situatie
Beroep op schuldhulpverlening
NVVK (branchevereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren) registreerde rond
de 90.000 verzoeken per jaar. Er krijgt dus maar een beperkt deel van de mensen met
betalingsproblemen professionele hulp. Het Kabinet is in 2018 gestart met de Brede
Schuldenaanpak.
, 1.3 Achtergrondkenmerken
Onderzoek laat zien dat huishoudens die moeite hebben met rondkomen of worstelen met
lichte betalingsproblemen of geregistreerd staan met problematische schulden, relatief vaak
een aantal kenmerken delen. De informatie is wel ontleent aan verschillende onderzoeken
die werken met verschillende definities. Per groep is uitgewerkt wat er bekend is over
gedeelde achtergrondkenmerken.
1.3.1. Moeite met rondkomen
Huishoudens die moeite hebben met rondkomen wonen gemiddeld vaker in een huurhuis,
hebben vaker een laag inkomen en zijn vaker afhankelijk van een uitkering. Zij hebben een
kwetsbaarder positie.
Omstandigheden Grotere frequenties Lagere frequenties
Leeftijd Tussen de 44 en 55 jaar 65-plus (31%)
(44%)
Woning Huurders (53%) Huiseigenaren (26%)
Gezinssamenstelling Alleenstaande met kinderen Paren met kinderen (33%)
(65%) of zonder kinderen of zonder kinderen (29%)
(48%)
Inkomen Laag inkomen (59%) Hoog inkomen (22%)
Roodstaan Maandelijks roodstaan Nooit roodstaan (30%)
(77%)
Negatieve financiële Recent meegemaakt (55%) Niet recent meegemaakt
gebeurtenis meegemaakt (33%)
1.3.2. Lichte betalingsproblemen
Omstandigheden Grotere frequenties Lagere frequenties
Woning Huurders (15%) Huiseigenaren (8%)
Gezinssamenstelling Alleenstaande met kinderen Paren zonder kinderen (8%)
(16%) of zonder kinderen
(15%)
Roodstaan Maandelijks roodstaan Nooit roodstaan (6%)
(28%)
Rondkomen Moeilijk rondkomen (22%) Makkelijk rondkomen (5%)
Negatieve financiële Recent meegemaakt (17%) Niet recent meegemaakt
gebeurtenis meegemaakt (10%)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elinehoukes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49160 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen