Samenvatting
Psychiatrie, hoofdstuk 19: Neurocognitieve stoornissen
Neurocognitieve stoornissen
Bij neurocognitieve stoornissen is er sprake van cognitieve achteruitgang door hersenafwijkingen die op latere
leeftijd ontstaan. De achteruitgang kan betrekking hebben op cognitieve domeinen als aandacht, executieve
functies, leren en geheugen, taal (afasie), perceptueel-motorische en sociaal-cognitieve functies. Daarnaast kan
het ook een effect hebben op gericht handelen (apraxie)(bv. niet de volgorde van wassen kunnen herinneren),
herkenning van voorwerpen (agnosie) (voorwerpen niet kunnen gebruiken, waar ze daadwerkelijk voor bedoeld
zijn), en een desoriëntatie veroorzaken in tijde en persoon (amnesie).
Verschillende vormen van neurocognitieve stoornissen
o Alzheimer (70%)
Kenmerkend: afasie, aproxie, agnosie, amnesie en korte termijn geheugenproblemen.
o Vasculaire dementie (beroerte)
o Fronto-temporale dementie (ziekte van Pieck, acute opkomst)
o Lewy Body dementie (verwijst naar de stipjes die je in een hersenscan kan zien, treedt acuut op,
verloop is snel)
o Amnestische Stoornis (Syndroom van Korsakov)
o Creutzfeldt Jacobs (mad-cow disease)
Verklaringen
Aanleg
Trauma
Een andere ziekte, zoals Syndroom van Down, of Parkinson
Leefstijl
Leeftijd
Andere cognitieve stoornissen
o NAH (niet aangeboren hersenletsel > trauma)
o Delier
Delier
Kenmerkend zijn een plotselinge optreden van een veranderend bewustzijnsniveau, concentratie- en
oriëntatiestoornissen, hallucinaties en waanideeën. Soms is er ook sprake van een stil delier waarbij de persoon
juist afwezig/slaperig lijkt.
Oorzaken
- Medicatie/ abrupt stoppen met medicatie/drugs
- Intoxicatie
- Neurocognitieve stoornis (dementie)
- Lichamelijke kwalen (bv. ontstekingen)
Behandeling en begeleiding
Zorg- en begeleidingsbehoeften
Draagkracht en draaglast
Mantelzorg mogelijkheden
Sociaal netwerk
Professionele ondersteuning
Woonomgeving
, Medicatie voor symptoom bestrijding en proces vertraging
Kwaliteit van leven handhaven
Dementie is een onomkeerbaar proces.
Benaderingswijzen
Belevingsgericht werken
ROT (realiteits-oriëntatie-training)
Validation en reminiscentie therapie (veelal belevingsgericht)
Snoezelen (zachte benadering)
Methodisch proces
o Gegevens verzamelen (anamnese, symptomen, kenmerken, hetero-anamnese)
o Diagnose stellen (psychologisch onderzoek, CT-scan, bloedonderzoek)
o Behandeling en begeleiding
o Evaluatie