Samenvatting
Samenvatting biologie vwo h21 afweer nectar
Samenvatting van alle belangrijke processen en begrippen van hoofdstuk 21 (afweer)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 21Paragraaf 1:
Mechanische afweer: vormen een fysieke barrière tegen ziekteverwekkers en gevaarlijke
stoffen.
Bestaan uit drie lagen:
1. Dekweefsel: een voorbeeld is de opperhuid
- Hoornlaag: bestaat uit dode, verdroogde cellen => vallen er voortdurend af (dit
zijn de moedercellen die worden vervangen door dochtercellen).
- Basale cellenlaag: groeit uit de afslijtende opperhuid, deze bestaat uit een dunne
laag van stamcellen.
2. Lederhuid (bindweefsel): de laag bestaat uit elastische vezels, die de huid soepel
maken.
3. Onderhuids vetweefsel: dient als warmte-isolatie.
De zon: heeft goede eigenschappen
- Als je te lang in de zon zit kan het gevaarlijk zijn, Melanocyten (pigmentvormende
cellen). Deze hebben uitlopers melanine
- Melanine, een pigment hoopt zich op in kernen van buurcellen en beschermt
DNA
- Gebeurt dit niet dan ontstaat risico op huidkanker
- Melanine komt uiteindelijk in hoornlaag en vallen van je huid.
Organen van een mens zijn aan de binnenkant beschermd tegen bacteriën en mogelijk
schadelijke stoffen met
- Slijmvlies: aan binnenkant van ieder orgaan, hier blijven bacteriën plakken.
- In luchtwegen zorgen trilharen dat het blijft plakken
- In de maag zorgt de zure omgeving ervoor dat de bacteriën doodgaan.
Een plant heeft twee manieren voor verdedigingsmechanisme:
1. Mechanische afweer: een plant maakt stekels waardoor grote herbivoren niet van
zijn plant gaan eten. Dit beschermt niet tegen kleine diertjes, maar als hij zich hier
ook tegen zou beschermen zou de kosten-baten niet voordelig zijn.
2. Chemische afweer: planten maken stoffen waardoor dieren het niet meer lekker
vinden (zoals brandende, bijtende of giftige stoffen). Dit zijn vaak bittere of gifstoffen.
Huidmondjes: beschermt de plant tegens schadelijke schimmels en bacteriën, wanneer deze
sluiten kunnen bacteriën niet meer binnenkomen.
- Beschermen met H2O2 hierdoor dikkere celwand
- Het maken van schimmelsporen hierdoor NO vrij wat dodelijk is, maar ook voor
plantencel zelf de bladeren sterven af.
Wordt de plant toch aangetast:
- Vrijkomen geurstoffen die werken als signaal voor andere planten, deze fungeren
als waarschuwingssignalen.
- Hulp van predatoren maakt kans op overleven groter.
- Aanmaken lokstoffen, hierdoor de vijand van zijn vijand inzetten als hulp.
Paragraaf 2:
, Bacteriën:
- Eencellige organismen
- Met cirkelvormig chromosoom DNA
- Kleine DNA-moleculen: plasmiden
- Geen celkern
- Verschillende soorten die worden ingedeeld op:
Leefomgeving (zuurstof of niet)
Voedselherkomst (auto- of heterotroof)
Celvorm (bol of staaf)
Celwandverschillen (reactie op kleurstoffen).
In je lichaam is een microbioom, alle bacteriën in en op je lichaam. Er zijn goede en slechte
bacteriën:
- Sommige komen in je lichaam
- Sommige bacteriën leven buiten je lichaam en maken je ziek
Ze maken giftige stoffen
Andere ziekteverwekkers:
- Eukaryoten: celkern en andere organellen.
- Parasieten: vermeerderen zich vaak binnen in je lichaam: kan zowel
ongeslachtelijk of geslachtelijk.
Virussen: gebruiken cellen om zich te vermeerderen.
- Bestaat uit erfelijk materiaal met eromheen een eiwitkapsel (capside) en nog
membraan met eiwitten afkomstig van gastheer en virus, virusenvelop.
- Ze hechten aan receptoreiwitten op celmembraan van gastheercel of komen met
endocytose de cel in
- Hierbij komt het erfelijk materiaal vrij, dat wordt geïntegreerd in DNA van
gastheercel door het enzym integrase
Bij RNA-virus injecteren naast hun erfelijk materiaal ook het enzym rerverse
transcriptase (RNA naar DNA omgezet).
Na de vorming van mRNA en translatie ontstaan dan in de cel de nieuwe
virusdeeltjes.
Komt ziekteverwekker door de huid dan is er in het bloed de tweede verdedigingslinie: de
niet-specifieke afweer: een opruimsysteem van witten bloedcellen en bloedeiwitten dat
lichaamsvreemde deeltjes onschadelijk maakt.
- In lichaamscel zitten moleculen aan buitenkant membraan dit zijn
afbraakproducten van oude eiwitten: antigenen, die het afweersysteem kunnen
activeren.
- M.b.v. MHC-1-moleculen vormen vlaggenstokken waaraan cel de
antigeenvlaggen hangt, hierdoor herkenbaar als lichaamseigen.
- MHC-1-moleculen verschillen van persoon tot persoon en dragen hiermee bij aan
de herkenbaarheid van een lichaamsvreemde stof.
Na een besmetting van virus maakt een cel viruseiwitten, deels afgebroken door MHC-1-
moleculen als antigeen: hierdoor is de cel herkenbaar als geïnfecteerd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper renskekisjes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen