1800-1870: Van VOC naar Cultuurstelsel
1. De overgangsperiode: 1799-1830
Nederland werd na 1799 sterk overheerst door Frankrijk. De Bataafse
Republiek was bondgenoot van Frankrijk. Frankrijk was in die tijd in oorlog met
Groot-Brittannië en Nederland dus ook. Voor de Bataafse republiek en het
Koninkrijk Holland waren de contacten met de bezittingen in Azië daardoor
vrijwel volledig verbroken. Want de wereldzeeën werden door de Britse vloot
beheerst.
Het beleid van Daendels: In 1808 werd Herman Daendels door Lodewijk
Napoleon, de koning van Holland, als nieuwe gouverneur-generaal; naar Batavia
gestuurd. Hij moest de kolonie reorganiseren. De kolonie in Indië, werd ondanks
de opheffing van de VOC in 1800, nog steeds bestuurd door functionarissen van
de VOC. Daendels verving hen door Nederlandse bestuursambtenaren met een
vast salaris. Het feodale systeem van de inlandse vorsten was moeilijk te
bestrijden omdat herendiensten nodig waren voor het opzetten van collectieve
voorzieningen. Daendels beperkte de macht van de vorsten door hen tot
ambtenaar te maken met als titel regent. In 1811 werd Daendels i.v.m. ziekte
teruggeroepen.
Indië onder Engels bestuur: Drie maanden na het vertrek van Daendels
veroverden de Engelsen Java. Zij waren voorstander van vrije landbouw en vrije
handel. De Engelsen voerden de landrente in, een pacht die de boeren in geld of
in rijst moest betalen aan de Engelsen.
De kolonie Nederlands-Indië levert geen winst op: Na de val van Napoleon
kwam het Koninkrijk der Nederlanden tot stand. In 1816 kwam de kolonie,
voortaan Nederlands-Indië genoemd, weer onder Nederlands gezag. De regering
slaagde er echter niet in de kolonie winstgevend te maken, er moest zelfs geld
op toegelegd worden. Dat kwam doordat de Nederlandse scheepvaart niet tegen
de Engelse kon concurreren, de Nederlandse staat de schulden van de VOC had
overgenomen en omdat Engeland de Aziatische handel had overgenomen ten
tijde van de overheersing van NL door Napoleon. De discussie over het beheer
van Indië werd opnieuw gestart, belangrijke vragen waren: In hoeverre moesten
liberale economische beginselen in de kolonie worden toegepast? En welke rol
moest het Nederlandse bestuur tegenover de inlandse en de bevolking spelen?
De koning stelde een nieuwe gouverneur-generaal aan, Van der Capellen. Deze
probeerde de Javaanse boeren te beschermen tegen de willekeur van de inlandse
vorsten en tegen de westerse ondernemers. Ondanks zijn goede bedoelingen
lukte het hem niet de financiën in de kolonie op orde te krijgen, mede doordat de
prijzen van koffie en suiker op de wereldmarkt daalde.
2. De tijd van het cultuurstelsel 1830-1870
De Java-oorlog: Na 1820 werd de situatie voor de boeren op Midden-Java
steeds slechter. De maatregelen van Van der Capellen om de boeren te
beschermen waren ongunstig voor de vorsten. De onrust zowel onder de
bevolking als onder de vorsten nam toe. Deze onrust leidde tot een grootschalige
opstand in Midden-Java onder leiding van prins Diponegoro: de Java-oorlog
(1825-1830). Sociale, economische, politieke en godsdienstige onvrede vormde
de voedingsbodem voor de islamitische Javanen. Deze onvrede was grotendeels
te wijten aan de overheersing van de Nederlanders. Tijdens de Java-oorlog werd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nickvdwal2004. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.