Recht
Boek: basisboek recht
Leerdoelen
- De student herkent en typeert de rechtsgebieden aan de hand van een juridische casus
zodanig dat de student deze casus in het juiste rechtsgebied in kan delen;
- De student kan de bronnen van het recht herkennen zodanig dat de student het belang
daarvan voor de uitleg van de wet kan aangeven;
- De Student kan eenvoudige wetsartikelen opzoeken en lezen zodanig dat de student een
eenvoudige juridische casus kunnen oplossen;
- De student kent de elementaire onderdelen van het Nederlandse systeem van
rechtspraak;
- De student herkent en typeert grondrechten in een juridische casus, zodanig dat de
student het juiste grondrecht kan benoemen alsmede de gevolgen daarvan;
Theorie
Staatsrecht: hoe is de staat ingericht; wat mag de overheid
Bestuursrecht: de dingen die de overheid doet; bv. studiefinanciering aanvragen
Wat is recht:
- Alle regels die door de overheid zijn vastgesteld en gehandhaafd kunnen worden
- Regelt veel verhoudingen tussen mensen onderling, en tussen mensen en de overheid
- Geldend op een bepaald moment in de samenleving
- Doel: de samenleving rechtvaardig, vreedzaam, veilig en efficiënt ordenen
Indeling van het recht:
Onderscheid naar rol overheid
- Publiekrecht:
tussen burger en overheid óf tussen overheidsorganisaties
algemeen belang staat centraal
bv. vergunning aanvragen voor iets, aanvragen studiefinanciering, rijbewijs
ophalen bij de gemeente, hoe is de staat ingericht (wat doet de eerste kamer, wat
doet de tweede kamer)
o.a. staatrecht, bestuursrecht, strafrecht
overheid verricht een handeling doe alleen door de overheid gedaan kan worden
handhaving van regels hiervan wordt aan de overheid overgelaten
- Privaatrecht:
tussen burgers of bedrijven onder elkaar
ook rechtspersonen, LET OP soms is de overheid ook een rechtspersoon bij bv. als
zij een koopovereenkomst opstellen met een leverancier
individueel belang staat voorop
bv. burenruzies, trouwen/scheiden
handhaving van regels hiervan worden aan de partijen zelf overgelaten
Onderscheid naar onderwerp
- Staatsrecht: gaat over de indeling van de staat, wat zijn de bevoegdheden van alle
overheidsorganen
, - Bestuursrecht: alles wat tussen de overheid en burger geregeld moet worden; bv.
vergunning aanvragen, rijbewijs, paspoort, belastingen, verzekeringen, bouwen, milieu
- Strafrecht: staat in wat er als strafwaardig wordt gezien, wat je als straf krijgt en hoe dit
proces verloopt bij het krijgen van een straf; gaat altijd tussen verdachte en de
samenleving, waarbij OM voor de samenleving optreedt.
- Burgerlijk recht: alles wat er tussen burgers en bedrijven speelt, de overheid speelt geen
rol
Materieel recht:
- Beschrijft de rechten en plichten van mensen, instellingen, overheden; geboden,
verboden en de consequentie
- Inhoudelijke regels
- Vind je in het burgerlijk wetboek of het wetboek van strafrecht
- Een koper heeft bv. recht op een schadevergoeding
- Wat?
Formeel recht (proces recht):
- Hoe worden de materiële regels gehandhaafd
- Het recht wat gaat over de procedure/proces, wat gebeurt er als een regel van materieel
recht wordt geschonden en wat kun je doen als je het niet eens bent met de straf?; bv.
iemand aanhouden, hoe lang gaat iemand naar de gevangenis, hoe gaat de rechter
beslissen of iemand strafbaar is, hoe claim je je schadevergoeding
- Vind je in het wetboek van strafvordering of het wetboek van burgerlijke
rechtsvordering
- Hoe komt de koper aan die schadevergoeding
- Hoe?
Rechtsbronnen:
= waar halen we onze regels vandaan
- Wet: wettenbundel, gemaakt door de Tweede kamer of door gemeenteraad
- Jurisprudentie: uitspraken van de hoogste rechters; bv. in het wetboek staat dat je
iemand niet mag mishandelen, maar de rechter bepaalt wat precies onder mishandeling
wordt gerekend en wat niet
- Internationale verdragen: overeenkomst tussen 2 of meer staten; bv. het teken voor
gevaarlijke stoffen is overal hetzelfde
- Gewoonte: voorwaarden: vaste gedragslijn (al lang gebeurt iets op dezelfde manier),
rechtsplicht (men heeft met elkaar afgesproken dat ze zich aan de regel houden, als je dit
niet doet wordt dit als onbehoorlijk ervaren) – in het strafrecht bestaat het gewoonrecht
niet.
