Ontwikkelingspsychopathologie
Ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen – Jakop Righter en
Malou van Hintum
Hoofdstuk 1: Introductie
Ontwikkelingspsychopathologie:
De wetenschappelijke discipline die onderzoekt hoe psychische stoornissen
ontstaan en zich ontwikkelen.
Psychiatrie:
Een medische discipline die zich bezighoudt met onderzoek, diagnose en
behandeling van psychische stoornissen.
Ontwikkelingspsychopathologie gebruikt de volgende disciplines:
- Ontwikkelingspsychologie (normale ontwikkeling)
- Klinische psychologie (afwijkende ontwikkeling)
- Pedagogie (opvoeding)
- Kinderpsychiatrie (psychiatrische ziekten)
- Biologie (erfelijkheid, lichamelijke rijping)
- Sociologie (maatschappelijke processen)
- Antropologie (culturele normen en waarden)
- Epidemiologie (het voorkomen van ziekten en stoornissen onder de
bevolking)
Normaal:
Gedrag dat volgens de Nederlandse normen, warden en verwachtingen niet te
veel afwijkt van het gemiddelde. Normaal is een tijd en plaatsgebonden begrip
Normaal gedrag: Gedrag dat op een bepaalde leeftijd gemiddeld het vaakst
voorkomt
Leeftijdscategorieën:
- Baby 0-2 jaar
- Peuter 2-4 jaar
- Kleuter 4-6 jaar
- Schoolkind 6-12 jaar
- Puber 11-13 jaar
- Adolescent 12+
Ontwikkelingsopgaven
Leeftijdsgebonden opgaven die een kind moet vervullen (hechting, leren omgaan
met leeftijdsgenoten). Om deze ontwikkelingsopgaven te vervullen heeft een kind
bepaalde vaardigheden nodig. Ontwikkelt een kind deze vaardigheden niet goed,
kan hij hier later problemen mee krijgen. Of een kind slaagt, hangt niet alleen
van het kind, maar ook van zijn omgeving en ouders af.
1
, Drie belangrijkste thema’s van de ontwikkelingspsychopathologie:
1.Vroeger en nu
- Hoe ouder wordt, hoe meer gedragsmogelijkheden en vaardigheden je
hebt
- Betere impulsbeheersing, emotieregulatie, beter nadenken, plannen en
gevolgen van het gedrag overzien.
- Niet alleen actuele gebeurtenissen spelen een rol, maar ook
gebeurtenissen uit het verleden
- Herinneren beïnvloeden een ervaring, maar andersom ook.
2.Een dynamisch gezichtspunt
- Je hebt niet een stoornis wel of niet, je hebt er in wisselende
mate/omstandigheden meer of minder last van.
- Sommige gedrag dat op een bepaalde leeftijd normaal is, is dat later niet
meer (in je broek plassen)
- Of gedrag normaal/wenselijk is hangt a van de ontwikkelingsopgaven die
een kind op een bepaalde leeftijd heeft.
3.Een uniek individu en een unieke ervaring
- Verschillend factoren beïnvloeden op verschillend momenten het ontstaan
en het beloop van het gedrag
o Kind gebonden factoren
sekse, leeftijd, intelligentie, impulsbeheersing
o Ouder en gezinsgebonden factoren
opleiding, inkomen, opvoedingsaardigheden, geestelijke en
lichamelijke gezondheid
o Maatschappij en omgevingsgebonden factoren
sociale (on)gelijkheid, welvaart, onderwijs, tv, sociale media,
culturele normen en waarden
Alles heeft invloed op het kind, maar niet bij iedereen heeft dit evenveel invloed.
Hoe ernstig een stoornis tot uiting komt en hoeveel last iemand daarvan heeft
verschilt per persoon
Ernst stoornis en het lijden hiervan hangt af van:
- De levensfase waarin kinderen iets negatiefs meemaken
- De intensiteit van de negatieve ervaring
- De mate waarin mensen het kind op dat moment steunen
- De (compenserende) vaardigheden die ze zelf hebben ontwikkelt om met
hun aandoening om te gaan.
Psychische problemen:
Problemen die geen stoornis zijn, maar wel zorgen voor kijken bij het kind en
opvoedingsvragen van ouders.
Differentiaaldiagnose:
Op welke stoornis(sen) lijkt de desbetreffende stoornis?
Comorbiditeit:
Met welke stoornis(sen) gaat de desbetreffende stoornis samen?
Prevalentie:
Hoe vaak komt de stoornis voor?
Twee manieren waarop cultuur invloed heeft op de psychopathologie:
2