Samenvatting voor Participatie in Netwerken Social Work leerjaar 2 op weekvolgorde. Volledige boek Groepsdynamica van Johnson & Johnson & Hoofdstuk 9/10/11 van De Brede Basis van het Sociaal Werk van Spierts & Sprinkhuizen
WEEK 1 START EN KENMERKEN VAN GROEPEN.............................3
Groepsdynamica Hoofdstuk 1: groepsdynamica gaat over het leven en werken in groepen............................3
De brede basis van het sociaal werk hoofdstuk 8 methodisch werken met groepen......................................11
Les 1 8 februari............................................................................................................................................ 15
WEEK 2 DE EFFECTIEVE GROEP: SAMENWERKING EN
COMMUNICATIE.......................................................................15
Groepsdynamica hoofdstuk 3 communiceren in groepen.............................................................................21
Basisboek psychologie hoofdstuk 11 Hoe wij met elkaar omgaan.................................................................23
Les 2 15 februari.......................................................................................................................................... 26
Groepsdynamica hoofdstuk 11 Begeleiden van therapeutische groepen.......................................................32
Artikel Remmerswaal, J. – Groepsontwikkeling in therapiegroepen..............................................................34
Les 3 22 februari.......................................................................................................................................... 34
WEEK 4 BEGELEIDEN VAN GROEPEN..........................................36
Groepsdynamica hoofdstuk 3.4 communiceren in een probleemoplossende groep.......................................36
Groepsdynamica hoofdstuk 3.5 factoren die communicatie beïnvloeden......................................................38
Hoofdstuk 5 groepsdynamica macht en invloed............................................................................................ 42
Les 4 8 maart............................................................................................................................................... 44
WEEK 5 CONFLICTEN EN BESLUITVORMING................................45
,Groepsdynamica hoofdstuk 7 controverse en creativiteit.............................................................................52
Groepsdynamica hoofdstuk 8 Het oplossen van belangenconflicten.............................................................55
Les 5 15 maart............................................................................................................................................. 61
De brede basis van het sociaal werk hoofdstuk 9: wonen met support: werken aan herstel en sociale inclusie
.................................................................................................................................................................... 65
De brede basis van het sociaal werk hoofdstuk 10: leren en educatie in het sociaal werk..............................67
De brede basis van het sociaal werk hoofdstuk 11: het werken met informele groepen in open situaties......68
Les 6 22 maart............................................................................................................................................. 69
WEEK 7 DIGITAAL WERKEN EN DIVERSE OMGEVINGEN................70
Remmerswaal, J. (2015) Begeleiden van groepen. Houten: Bohn Stafleu. Online groepswerk.......................70
Versteegh H. (2019) Wat moet je nu doen om je voor te bereiden? In: digivaardig sociaal werk. Bohn Stafleu
van Loghum, houten.................................................................................................................................... 72
Les 7 29 maart............................................................................................................................................. 73
,Week 1 Start en kenmerken van groepen
Groepsdynamica Hoofdstuk 1: groepsdynamica gaat over het leven en
werken in groepen
Binnen de groepsdynamica doen wetenschappers onderzoek naar:
- De aard van groepen
- Het gedrag in groepen
- De ontwikkeling in groepen
- De onderlinge relaties tussen groepen en individuen en grotere instituties
7 definities van de term ‘groep’:
- Doel: een groep is een verzameling mensen die gezamenlijk een bepaald doel wil
bereiken. Sociaalwetenschappers: Freeman 1936, Deutsch 1949, Mills 1967.
Voorbeeld: een politieke partij.
- Interdependentie: een groep is een verzameling individuen die op een bepaalde
manier afhankelijk van elkaar is (deze onderlinge afhankelijkheid wordt ook wel
interdependentie genoemd). Sociaalwetenschappers: Cartwright en Zander 1968,
Lewin 1948, Ruth Cohn beschrijft in haar Thema Gecentreerde Interactiemodel (TGI)
dat mensen binnen groepen zowel autonoom zijn als interdependent, onderling
afhankelijk. Voorbeeld: een projectgroep die aan een gezamenlijke opdracht werkt,
bestaat uit individuen die voor het werk dat zij uitvoeren afhankelijk van elkaar zijn.
Immers, de beoordeling van de eindopdracht geldt voor ieder groepslid.
- Interactie: een groep is een verzameling individuen die directe contacten (interactie)
met elkaar onderhouden. Sociale wetenschappers: Hare 1976, Bonner 1959, Homans
1950. Voorbeeld: Mensen die in werkgroepen samenwerken, communiceren met
elkaar over het werk dat ze uitvoeren. Dit gebeurt zowel op groepsniveau als op
individueel niveau.
- Perceptie van groepslidmaatschap: een groep is een sociale eenheid die bestaat uit
twee of meer personen die zichzelf als lid van een groep beschouwen. Sociaal
wetenschappers: Bales 1950, Smith en Tyler 1997. Voorbeeld: de leden van sommige
criminele bendes of ‘gangs’ identificeren zich (sterk) met de groep waar ze deel van
uitmaken. Zij benadrukken het feit dat zij bij de bende horen, bijvoorbeeld door
bepaalde kleding te dragen.
- Gestructureerde relaties: een groep is een verzameling individuen van wie de
interacties door een aantal rollen en normen gestructureerd worden. Sociaal
wetenschappers: McDavid en Harari 1968, Sherif & Sherif (1956). Voorbeeld: een
voetbalclub heeft een bestuur dat bestaat uit een voorzitter, penningsmeester,
secretaris en bestuursleden. Bij elke functie horen bepaalde taken.
- Wederzijdse beïnvloeding: een groep is een verzameling individuen die elkaar
beïnvloeden. Sociale wetenschapper: Shaw 1932. Voorbeeld: In een sportploeg is de
wederzijdse beïnvloeding heel direct en zichtbaar. Het gedrag van het ene individu
op het veld (bijvoorbeeld een bepaalde kant op lopen) beïnvloedt in sterke mate het
gedrag van de anderen uit de ploeg (dezelfde of juist een andere kant op lopen).
- Motivatie: een groep is een verzameling individuen die door zich te verenigen
bepaalde persoonlijke behoeften trachten te bevredigen. Sociaal wetenschappers:
Bass 1960 & Cattell 1951. Voorbeeld: de leden van een studentenvereniging zijn
gemotiveerd om lid te zijn van deze groep vanwege de vele contacten die ze daar
kunnen opdoen.
3
, Losse verzameling: een verzameling die bestaat uit verschillende individuen die zich op
hetzelfde moment op dezelfde plaats bevinden, maar die geen eenheid vormen of een
bepaalde overeenkomst vertonen. Voorbeeld: voetgangers die samen voor een stoplicht
wachten, of toeschouwers bij dezelfde voorstelling, vormen geen groep. In die gevallen zijn
het losse verzamelingen.
Binnen groepen kunnen we onderscheid maken tussen kleine en grote groepen. Op basis van
de eerder besproken definities kunnen we een kleine groep omschrijven als twee of meer
individuen die direct contact met elkaar hebben, zich in het nastreven van gemeenschappelijke
doelen bewust zijn van hun positieve wederzijdse afhankelijkheid, zich bewust zijn van hun
lidmaatschap van de groep en zich bewust zijn van de anderen die deel uitmaken van de
groep.
De groepsoriëntatie gaat ervan uit dat mensen die zich als groep verenigen een nieuwe sociale
eenheid in het leven roepen, maar haar eigen regels, attitudes, opvattingen en gebruiken. Deze
oriëntatie heeft dus vooral oog voor de groep en veel minder voor de individuen die deel van
deze groep uitmaken.
De individuele oriëntatie stelt dat er zonder individuen geen groepen zouden bestaan en legt
het accent dus met name op (het gedrag van) het individu en veel minder op de groep als
geheel.
Middenpositie: Solomon Asch (1952) neemt wat dit betreft een middenpositie in. Hij
vergelijkt groepen met water. Het is belangrijk om de eigenschappen van de individuele
groepsleden te kennen, maar groepen moeten als opzichzelfstaande verschijnselen bestudeerd
worden.
Groepseffectiviteit: De mate waarin de inspanningen van de groep bijdragen aan de realisatie
van het beoogde doel van die inspanningen.
Gezinsleven: inzicht in de groepsdynamica is van essentieel belang voor het in stand houden
van een levensvatbaar gezin.
(Sociale) systeemtheorie: theorie die ervan uitgaat dat het gedrag van mensen pas kan worden
begrepen in de context van de mens zelf en zijn relaties. De nadruk wordt gelegt op de
circulaire processen die zich afspelen in groepen. De veronderstelling hierbij is dat het gedrag
van een persoon altijd een reactie is op het gedrag van een ander persoon, of van meerdere
personen in een systeem.
Systeembenadering: kijkt men naar het gezin als geheel om problemen en probleemgedrag te
kunnen analyseren en verbeteren en bevat meerdere stromingen.
Systeemtherapie: is een overkoepelende term voor alle methodieken en strategieën die
gebruikt worden in de begeleiding en behandeling van gezinnen.
Bedrijfsleven: kennis van de groepsdynamica is onmisbaar voor een effectief bedrijfsleven.
21st century skills: nieuwe vaardigheden die teamleden moeten beheersen om in de huidige
kennis- en netwerksamenleving te kunnen werken. Voorbeelden hiervan zijn kritisch en
creatief denken, problemen kunnen oplossen, informatie- en ICT-vaardigheden,
mediawijsheid enzovoort.
Onderwijs: inzicht in de groepsdynamica is van wezenlijk belang voor het onderwijs
Gezondheid: Kennis van groepsdynamica is van essentieel belang voor de geestelijke
volksgezondheid.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliusmetekohy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
