Dit is een samenvatting Psychometrie (studie Psychologie) van zowel de hoorcollege's als het boek! Deze samenvatting heeft er voor mij voor gezorgd dat ik het tentamen gehaald heb.
Psychometrie tentamen
Week 1 HC en boek
Meten, schaling en normen
Meten van psychologische constructen (samenstelling van psychologische eigenschappen)
→ niet vanzelfsprekend, omdat we niet direct een meetlat hebben om makkelijk een
uitspraak te doen over bijvoorbeeld depressie.
Psychologisch construct = niet observeerbaar, latente variabele. We gaan dan op zoek naar
dingen die we wel kunnen zien, Dit beïnvloedt observeerbaar gedrag, de operationele
definities daarvan.
Voorbeeld: depressie kunnen we niet direct zien aan iemand, maar kunnen wel vragen of die
persoon vaak verdrietig is.
Dan draaien we het om, het observeerbare gedrag zegt namelijk iets over het niet
observeerbare construct. Het model van het psychologische meten is eigenlijk andersom
(van psychologisch construct naar gedrag).
Het idee van een psychologische test:
- Observeerbaar gedrag dat gevoelig is voor variaties in psychologische construct
- Systematische verzameling van dat gedrag
- Met als doel om vergelijkingen te maken
→ Tussen verschillende personen (interindividuele verschillen)
→ Binnen personen (intra-individuele verschillen)
Psychologische test = systematische verzameling van gedrag
Meetfouten:
- Toevallig → bijvoorbeeld: iemand is ziek dus gedraagt zich anders (betrouwbaarheid)
- Systematisch → steekproef gedrag leidt iedere keer tot verkeerde conclusie over
construct (validiteit)
Betrouwbaarheid & validiteit zijn ook wel psychometrische eigenschappen van test.
Metingen interpreteren → je hebt referenties nodig
Hierbij speelt schaling een rol.
Schaling = het toekennen van numerieke waarden aan psychologische eigenschappen.
In de praktijk: hoe wordt een testscore of categorie bepaald aan de hand van de observaties
(bv. Item responses).
Vier meetniveaus (nodig voor schaling):
- Nominaal: identiteit (categorieën die onderscheid maken tussen groepen, moeten
volledig en uitsluitend zijn)
- Ordinaal: + ordering (sprake van rangorde)
- Interval: + kwantiteit (meeteenheid, afstanden even groot. Het nulpunt zegt niet dat
er geen score is, bijvoorbeeld 0 graden Celsius).
- Ratio: + absoluut nulpunt (0 betekent niks, geen score).
Schaalscore = optelsom alle scores op de items of gemiddelde score op alle items.
,Interpretatie test scores
- Test: systematische verzameling gedrag
- Schaling: toekennen van kwantitatieve test score (toewijzing numerieke waarde aan
psychologische eigenschap)
- Normen: interpretatie van test scores
Hoe verhoudt score zich tot
- Scores van (relevante) anderen? → Relatieve norm
- Een vaste standaard? → Absolute norm
Voor interpretatie test scores (normen) is een verdeling nodig van de test scores.
Maat om iets te zeggen over de verdeling van scores is de standaard score Z
- Aantal standaarddeviaties (wortel van variantie) van het gemiddelde
- Zowel positieve als negatieve waarden
- Gemiddelde = 0, SD = 1
Met dit model kan je zien hoeveel procent van
de populatie binnen bepaalde
standaarddeviaties scoort. Zo kunnen we ook
een interpretatie geven aan hoe hoog of laag
een score eigenlijk is. Z-score is dus ook goed
om te kijken naar hoever iemand van
gemiddelde af scoort.
Een tweede soort normscore naast Z-score is een transformatie hiervan. Hier wordt gekeken
naar wat nou eigenlijk de betekenis is van een standaarddeviatie en waarom het gemiddelde
0 is. Een bekende transformatie hiervan is IQ-score, gemiddelde = 100, SD = 15
Datzelfde idee ten grondslag aan getransformeerde standaard score Tx:
- Makkelijker te begrijpen dan Z-scores
- Alleen positieve waarden
- Gemiddelde = 50, SD = 10
Percentielscore: Px, een ander type normscore
- Percentage van scores gelijk aan of lager dan een specifieke test score
→ Dus voor X = 10 is de “percentile rank” het percentage personen tot én met 10.
Omzetten X → Px (met behulp van frequentietabel)
- Relatieve positie van score X
- In oplopende frequentietabel van geobserveerde scores
- = cumulatieve percentage van score X
Normtabel (percentielscore, T-score en Z-score): helpen om interpretatie te geven aan ruwe
score vragenlijst. Nog steeds zelf label plakken op cijfers, dus blijft subjectief.
, Relatieve normen (normgerichte interpretatie):
- Gebaseerd op scores van een representatieve norm groep (referentie steekproef)
- (Schatting van) gemiddelde en standaarddeviatie in target populatie
→ Onder/boven gemiddelde?
→ Hoe ver van gemiddelde?
→ Transformatie ruwe score X naar relatieve norm score (z, T, percentielscore)
Normen belangrijk onderdeel van kwaliteit van test, COTAN beoordeelt vragenlijsten (zijn
normen actueel/groot genoeg/representatief?)
Mensen die vragenlijsten invullen:
- Participant reactivity
→ Demand characteristics (ik gedraag me zoals wordt verwacht)
→ Social desirability (sociaal gewenst antwoord, is het antwoord wel eerlijk?)
→ Malingering (een diagnose proberen te krijgen)
- Expectation bias (ik heb een behandeling gekregen dus ik zal wel hoger moeten
scoren)
- Score sensitiviteit (sociale fobie: ja of nee?)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvatterstuvia. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
