De kenmerken van een staat beschrijven
1. Gemeenschap
o Wordt gevormd door mensen die daartoe behoren vanwege hun
afstamming of die op eigen verzoek de nationaliteit van de staat hebben
verkregen
o Bestaat uit mensen met een verschillende taal, godsdienst, cultuur en
geschiedenis die zich met elkaar verbonden voelen door nationale
symbolen (vlag of volkslied)
2. Grondgebied (territorium)
o Een territorium kent grenzen die na talloze oorlogen tot stand zijn
gekomen en in een verdrag (overeenkomst tussen een of meer Staten) met
buurlanden zijn vastgelegd
o Zee (ongeveer 22 km) en lucht horen ook bij het grondgebied van een
staat
3. Gezag
o De staat heeft exclusieve zeggenschap op en over zijn hele grondgebied
o Is gericht op het scheppen en handhaven van orde en recht
o Alleen het hoogste gezag mag geweld gebruiken: geweldsmonopolie
o Dit gezag geldt voor burgers die de nationaliteit van de staat bezitten en
voor vreemdelingen
4. Erkenning door andere Staten
De begrippen staat, land en overheid duiden
- Staat: een gemeenschap van mensen op een bepaald grondgebied, waarover een
organisatie het hoogste gezag uitoefent
- Land: het grondgebied met de bevolking van de staat
- Overheid: gezag van de staat, verdeeld over verschillende niveaus
Uitleggen wat staatssoevereiniteit inhoudt
De staat is soeverein: de staat kan worden beschouwd als een zelfstandige en
ondeelbare eenheid. De staat is zelfstandige drager van rechten en plichten en kan als
staatsmacht optreden in het juridische verkeer binnen Nederland en staat in contact
met andere Staten
De Nederlandse staat is soeverein:
- Iedere staat heeft het recht om gezag binnen zijn staat uit te oefenen
- Andere Staten mogen zich niet bemoeien met binnenlandse aangelegenheden
De hoofdlijnen van het staatsrecht benoemen
- Inrichting van de staat en verdeling van bevoegdheden
- Handhaven individuele vrijheden van de burger
- Rechtspraak en rechtsbescherming tegen de overheid
- Totstandkoming, gelding en handhaving van het recht
,Aangeven welke staten tot het Koninkrijk der Nederlanden behoren
- 4 Staten: Nederland, Curaçao, Sint-Maarten en Aruba
o Hebben een eigen bestuur(regering), wetgever en rechterlijke macht
- 3 overzeese gemeenten (openbare lichamen) : Bonaire, Saba, Sint -Eustatius
o BES-eilanden
o De Nederlandse regelgeving zal geleidelijk en vanwege de invloed van het
Antilliaanse recht niet volledig worden ingevoerd
- Statuut is een staatsregeling waarin afspraken zijn vastgelegd over de
onderlinge verhoudingen en samenwerking in het Koninkrijk
Enkele rechtsgevolgen van het Nederlanderschap noemen
Nederlanderschap: alle burgers die tot het koninkrijk der Nederlanden behoren hebben
de Nl-nationaliteit
Rechtsgevolgen van het Nederlanderschap:
1. Nederlanders hebben vrije toegang tot Nederland en mogen hier vrij verblijven.
Nergens in de wet vastgelegd, historisch zo gegroeid. Nederlanders zijn altijd in
Nederland toegelaten en worden hier nooit uitgezet
2. Wetboek van strafrecht ook grotendeels van toepassing buiten het territorium
van het koninkrijk = exterritoriale werking (voor Nederlanders die buiten
koninkrijk misdrijven plegen)
3. Diplomatieke bescherming, wanneer een Nederlander in het buitenland gevangen
wordt genomen —> vertegenwoordigers van Nederland zullen zich ervoor inzetten
dat je door de buitenlandse staat goed wordt behandeld, ze kunnen ook proberen
dat de staf in Nederland uitgezeten mag worden
4. Nederlanders worden niet aan andere Staten uitgeleverd (overdragen om
berecht te worden), als niet zeker is dat hun straf mogen uitzitten in Nederland
na hun veroordeling
5. Art. 4 GW actief en passief kiesrecht
6. Bepaalde openbare functies kunnen alleen door Nederlanders worden vervuld
(burgemeester, rechter, vertrouwensfunctie als ambtenaar)
7. Nederlanders kunnen aanspraak maken op voorzieningen of uitkeringen
o Ook een vreemdeling heeft dit recht als hij rechtmatig in Nederland
verblijft
De begrippen vreemdeling, optieverklaring en naturalisatie uitleggen
Aangeven wat diplomatieke bescherming inhoudt
- Vreemdeling: ieder die de Nederlandse nationaliteit niet bezit
- Optieverklaring: verklaring van een vreemdeling dat hij door optie Nederlander
wilt zijn
o Voorwaarde in art. 6 RWN
o De vreemdeling legt in het gemeentehuis een in zijn woonplaats een
optieverklaring af die na onderzoek door de burgemeester kan worden
bevestigd
, - Naturalisatie: verkrijging van het Nederlanderschap door een besluit van de
Nederlandse overheid, wanneer er niet in aanmerking wordt gekomen met optie
o Verzoek tot naturalisatie indienen bij immigratie- en naturalisatiedienst
—> onderzoek —> kan dan instemmen met verzoek —> naturalisatie toets
(laten zien dat je ingeburgerd bent in de samenleving) —>
naturalisatieceremonie (verklaring van verbondenheid)
o Afstand plicht: bij verzoek tot naturalisatie moet je je uiterste best doen
om eigen nationaliteit kwijt te raken
o Nederlanders kunnen Nederlanderschap ook verliezen
• Bijv. Nederlanders zijn veroordeeld wegens een misdrijf waarbij
essentiële belangen van het koninkrijk of een van de daartoe
behorende landen zijn geschaad
Uitleggen waarom in Nederland een identificatieplicht geldt en hoe burgers hieraan
kunnen voldoen
Art 1. Van de wet op de identificatieplicht geeft aan met welke documenten iemand zijn
identiteit, dus ook zijn nationaliteit kan aantonen:
o Paspoort
o Het rijbewijs
o Vreemdelingendocument (visum of verblijfsvergunning)
In het EU- verdrag is onder andere vastgelegd dat burgers zich vrij door Europa mogen
bewegen —> verdrag van Schengen
o Paspoortcontroles aan de binnengrenzen van Europa afgeschaft
o Noodzaak om iemand zijn identiteit te controleren toegenomen
Art. 2 van de wet op de identificatieplicht: iedereen vanaf 14 jaar moet een
identiteitsbewijs kunnen laten zien bij politiecontroles
Het koppelingsbeginsel verklaren
Volgens art. 10 lid 1 vreemdelingenwet kan een vreemdeling die niet rechtmatig in
Nederland verblijft, behalve in uitzonderingsgevallen (lid 2) geen aanspraak maken op de
toekenning van verstrekkingen, voorzieningen en uitkeringen.
o De rechten van een vreemdeling zijn dus gekoppeld aan zijn rechtmatig verblijf
Art. 3 vreemdelingenwet: verhindert de toegang tot Nederland aan een vreemdeling:
o Die geen geldig identiteitsbewijs heeft
o Die een gevaar is voor de openbare orde en veiligheid
o Die geen geld heeft voor zijn verblijf in Nederland en zijn terugreis
Het verschil uitleggen tussen een visum en een machtiging tot voorlopig verblijf
Visum:
- Kort verblijf (maximaal 3 maanden)
- Bijv. toerist, voor zaken, familiebezoek of een ziekenhuisopname
Machtiging tot voorlopig verblijf:
- Lang verblijf
- Werk, studie of gezinshereniging
, Het verschil uitleggen tussen een verblijfsvergunning regulier en een
verblijfsvergunning asiel en hierbij uitleggen wanneer je recht hebt op welk
document.
Na machtiging tot voorlopig verblijf —> verblijfsvergunning regulier:
- Wordt altijd gegeven onder de beperking, dat wil zeggen voor het doel van het
verblijf
- Unieburgerschap: minder strenge regels voor toegang en verblijf Nederland
Asielzoekers moeten een verblijfsvergunning asiel aanvragen:
1. Rust- en voorbereidingstermijn van zes dagen
2. Algemene procedure die maximaal acht dagen duurt, aan de asielzoeker duidelijk
gemaakt of zijn verzoek om een rechtmatig verblijf in nederland kans van slagen
heeft
3. IND meer tijd nodig —> verlengde asielprocedure, kan enkele maanden duren
Volgens art. 13 Vw verblijfsvergunning alleen verleend:
- Als nederland hiertoe verplicht is vanwege een verdrag
- Als met de aanwezigheid van een vreemdeling een wezenlijk Nederlands belang is
gediend
- Als er Klemmende redenen zijn van humanitaire aard, zoals ziekte of hereniging
met kind of partner
Bronnen van staatsrecht noemen en met voorbeelden toelichten
De Nederlandse constitutie(staatsregelingen) is te vinden in:
- Het statuut voor het koninkrijk der Nederlanden:
o Regelt de organisatie van het koninkrijk en de onderlinge verhoudingen en
samenwerking tussen Nederland en de overzeese delen van het koninkrijk
- De grondwet:
o Regelt de inrichting en het functioneren van de Nederlandse staat en de
staatsorganen en de verdeling van de staatsmacht
• De grondwet vult het statuut aan voor wat betreft zaken die het
hele koninkrijk betreffen
• De grondwet bevat fundamentele grondrechten, die burgers
beschermen tegen al te grote inbreuken door de staat
- (organieke) wetten, reglementen:
o Als de grondwet bepaalt dat iets (nader) geregeld moet worden ineen wet
in formele zin , een wet dus van de regering en de Staten-generaal, dan
spreken we van een organieke wet
• Provinciewet en gemeentewet
- Gewoonterecht:
o Omdat het staatsrecht zich ontwikkelt, vinden we dit ook in
(ongeschreven) regels van het gewoonterecht.
• Vertrouwensregel (Minister of zelfs de hele regering die het
vertrouwen van de volksvertegenwoordiging verliest, zijn functie
niet meer uitoefenen en moet deze aftreden)
