Pathologie module 7
HC bovenste luchtweginfecties, pneumonie en COPD:
Pathologie tractus respirator
1a) bovenste luchtweg infecties
1b) lagere luchtweg aandoeningen: pneumonie en COPD en nieuwvorming
Astma, allergische rhinitis en eczeem
Voorbereiding:
H8 uit Zelman; Aandoeningen van het ademhalingsstelsel,
Hoofdstuk 8: 8.3 t/m 8.5.2, 8.5.4 en 8.5.10
HC 7.7
Hoofdstuk 8: 8.5.5 t/m 8.5.9 en 8.6
H17 uit Zelman; Aandoeningen van de huid, 17.6.2
Inhoud college:
Inleiding:
- Etiologie: begrippen ontsteking en infectie
- Indeling bovenste en lagere luchtweg infectie
Infecties:
- Bovenste luchtwegen
- Lagere luchtwegen en longen
Speciale infecties: TBC, veteranenziekte (legionella), Q koorts
COPD: chronische bronchitis en emphyseem
Nieuwvormingen: bronchus carcinoom
Anatomie en fysiologie:
De tractus respiratorius (het ademhalingstelsel) bestaat grofweg uit 2 onderdelen: De
luchtwegen en de longen. Luchtwegen is het transport, veranderd niets aan de lucht in dit
traject. In de longblaasjes vind de uitwisseling plaats, hier zal de samenstelling veranderen.
Bovenste luchtwegen: Mond neus pharynx (keel) en larynx (strottenhoofd)
Trachea (Luchtpijp) en de grote Bronchiën. Deze splits in 2 hoofd bronchiën. (2 linkerkant
bronchiën, en 3 aan de rechterkant, dit komt omdat aan de linkerkant niet genoeg plek is
door het hart).
De kleinere bronchiën en bronchioli. In trachea en grote bronchiën zit kraakbeen, zodra
kraakbeen weg is, is de doorsnede afhankelijk van: de contractie toestand van de spieren die
erin zitten. Vernauwing kan ontstaan door spiercontracties.
Hierop sluiten de alveoli (longblaasjes) direct aan. Hier wordt zuurstof uit de longblaasjes
naar het bloed en CO2 van het bloed naar de longblaasjes.
FUNCTIE: Transport, zuiveren, op temperatuur brengen en bevochtigen: mond, neus,
pharnyx (keel) en larynx (strottenhoofd), trachea (luchtpijp) en de grote bronchiën. (dit is
zodat het membraan in de alveoli niet beschadigd wordt. bovenste luchtwegen tot grote
bronchiën.
FUNCTIE: Gasuitwisseling: O2 en CO2: hierop sluiten de alveoli (longblaasjes) direct aan.
lagere luchtwegen.
,Ontsteking en infectie:
Is een reactie van het lichaam tegen invloeden meestal van buiten, vaak micro-organisme.
Als micro-organisme zijn is het een infectie, als geen zijn is het een steriele ontsteking. Het is
een reactie van het lichaam. Je werkt de ontstekingsreactie, je merkt niet de ontsteking zelf.
• Infectie: binnendringen van micro-organismen die zich gaan vermenigvuldigen. (In
principe onzichtbaar)
• Dit roept een immuunreactie ( afweerreactie) op die we ontsteking noemen: deze is
wel zichtbaar /merkbaar.
Ontstekingen:
• Infectie (niet steriele ontsteking)
• Allergie ( steriele ontsteking)
• Auto immuun ( steriele ontsteking)
Kenmerken van een ontsteking:
Lokale verschijnselen ( altijd aanwezig, niet altijd zichtbaar)
Rubor roodheid
Calor warmte
Dolor pijn
Tumor zwelling
Functio laesa gestoorde functie
Roodheid, warmte en zwelling ontstaan vooral door vaatverwijding, meer bloedtoevoer.
Pijn en zwelling vooral door immuunsysteem >> afvalstoffen
Systemische verschijnselen (niet altijd aanwezig, alleen bij grotere ontsteking)
Koorts, hoofdpijn, algehele malaise
Ademhaling:
Bestaat uit Inspiratie en expiratie verhouding in rust 1:2. samen is een ademhaling. Doet
wat langer over de uitademing, inademen is actief door je spieren kost energie, normaal gaat
uitademen door het ontspannen, passief hierdoor duurt het langer.
Normaal vrijwel onhoorbaar, met het blote oor. Vasculaire ademgeruis, is normale
ademhaling met de stethoscoop. Bij bijgeluiden is het abnormaal.
Regelmatig in rust 10-15 x per minuut.
Afwijkend: onregelmatig, versneld (tachypneu), andere verhouding in- en expiratie,
hoorbare bijgeluiden, inzet hulpademhalingsspieren (hier zie je aan of iemand het moeilijk
heeft), piepen.
Bovenste (hoge) luchtweg infecties:
Rhinitis, pharyngitis, tonsillitis, laryngitis, tracheitis Afhankelijk van ernst/grootte met of
zonder koorts Vooral inademingsprobleem, hoorbaar inademen, Afhankelijk van locatie en
ernst: pijn of jeuk of hoestprikkel.Komen vaak gecombineerd voor. Meestal viraal van aard.
Over het algemeen selflimitting. Behandeling: afwachten, verzachtende symptomatische
behandeling. (denken van neus of mondholte).
Rhinitis (neusontsteking: verkoudheid)
Symptomen: rood slijmvlies neus.
• Loopneus, tranende ogen, slijmvlies staat in verbinding met traanvlies.
, • Verstopte neus, ademhalen via de mond
• Niezen, het kriebelt in de neus. Kan ook pijnlijk zijn als erg ontstoken is maar meestal
niet.
• Evt koorts
• Neusverkoudheid met koorts is geen griep, griep zit in je hele lijf en hierbij is dat niet.
Etiologie (Oorzaak): virus, bacterie. (mirco-organisme).
Behandeling: geef evt NaCL oplossing, om het open te krijgen of kortdurend, als erg dicht zit.
(max enkele dagen) Xylomethazoline (druppels of spray) voor ontzwellen neusslijmvlies door
vasoconstrictie: NB te lang gebruik geeft slijmvliesbeschadiging. (bloedvaatjes
samentrekken, als je dit te lang gebruikt blijven de vaatjes dicht zitten en krijgt slijmvlies
onvoldoende bloed en gaat het beschadig raken. Als druppels zijn uitgewerkt gaan de
slijmvliezen gelijk weer opgezwelt, als je teveel doet krijgt geen bloed en gaat afsterven en
komt niet zomaar terug.
Complicaties:
1)door slijmvliesprikkeling wordt bescherming tegen bacteriën minder: kan dus bacteriële
infectie worden die ook verder luchtwegen ingaat.
2) kan tot sinusitis leiden.
3) Kan via buis van Eustachius tot Otitis media leiden. (middenoorontsteking).
Pharyngitis (keelontsteking):
Symptomatologie Keelpijn, slikklachten, rode keel, hoesten. Evt met koorts.
Etiologie ( oorzaak): meestal viraal, maar ook bacterieel of bijv. schimmel.
Behandeling:
In principe afwachten: symptomatisch, ijsjes, zuigtablet of snoepje, (de verkort de ziekte
niet, maar zuivert het op het moment of even erna).
Alleen AB (antibiotica) (smalspectrum) bij complicaties.
Selflimeting: ziektes die vanzelf overgaan.
Complicaties: -bacterieel worden,
-tonsillitis ( amandelontsteking)
-verder luchtwegen ingaan, naar de trachea.
-streptococcen evt aanleiding tot acuut reuma, als deze in het bloed komen
roepen ze daar een reactie op, het lichaam gaat hier antistoffen op maken en deze
antistoffen kunnen ook de gewrichten beïnvloeden. Soms ook naar de hartkleppen en de
nieren, hier kunnen ze echt beschadigingen ontstaan.
Laryngitis: stembanden ontstoken.
Meestal voorafgegaan door rhinitis en of pharyngitis.
Symptomatologie
Kenmerkend: dysfonie ( heesheid) keelpijn hoesten
Etiologie Meestal viraal
Behandeling: Selflimiting, stem ontzien. Paracetamol, meestal binnen paar dagen weg. Als je
stem gaat verheven wordt steeds erger komt meer oedeem.
Complicaties: -diepere luchtwegen in gaan
-bacterieel worden (dan evt antibiotica)
Laryngitis subglottica (pseudokroep):
Virale infectie bij kinderen.