Samenvatting
Volledige samenvatting Algemene Farmacotherapie
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Samenvatting van alle colleges van algemene farmacotherapie
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 53 pagina's
Voorbeeld 4 van de 53 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
InhoudTractus Circulatoris ................................................................................................................................. 2
1. Hartfalen...................................................................................................................................... 2
2. Coronair Aandoeningen en Boezemfibrilleren............................................................................. 5
3. Cardiovasculair Risicomanagement (CVRM) ............................................................................... 8
4. Anti-Trombotica......................................................................................................................... 11
Tractus Digestivus ................................................................................................................................. 13
5. Maagklachten............................................................................................................................ 13
6. Darmklachten ............................................................................................................................ 17
Tractus Feminin..................................................................................................................................... 20
7. Orale Anticonceptie en Overgang ............................................................................................. 20
Pijnbestrijding ....................................................................................................................................... 23
8. Pijn Algemeen + Acute Pijn ....................................................................................................... 23
9. Chronische Pijn .......................................................................................................................... 25
10. Pijn – Bewegingsapparaat ..................................................................................................... 28
Farmacotherapie & ............................................................................................................................... 30
11. Pediatrie ................................................................................................................................ 30
12. Geriatrie................................................................................................................................. 31
Infecties ................................................................................................................................................. 32
13. Achtergrond + Antibiotica-groepen ....................................................................................... 32
14. 1e lijns indicaties .................................................................................................................... 34
Overig .................................................................................................................................................... 37
15. Huid, Oor, & Oog ................................................................................................................... 37
16. Luchtwegen ........................................................................................................................... 40
Centraal Zenuwstelsel .......................................................................................................................... 41
17. Neurologie & Psychiatrie I ..................................................................................................... 41
18. Neurologie & Psychiatrie II .................................................................................................... 44
19. Neurologie & Psychiatrie III ................................................................................................... 45
Endocrien .............................................................................................................................................. 47
20. Diabetes Mellitus ................................................................................................................... 47
21. Osteoporose........................................................................................................................... 49
22. Urologie ................................................................................................................................. 50
23. Schildklier............................................................................................................................... 51
24 colleges in totaal
1
, Tractus Circulatoris
19-10-2021 1. Hartfalen
Hartfalen: complex van klachten bij structurele/functionele afwijking → tekortschietende
pompfunctie
Klachten: kortademigheid (linksdecompensatie; vocht in longen), vermoeidheid, verminderd
inspanningsvermogen, oedeem (rechtsdecompensatie), dyspnoe, nycturie, boezemfibrilleren
Progressief; 30-35% 1-jaars risico op ziekenhuisopname
Prevalentie stijgt met leeftijd (20% van 85+)
Oorzaken: hypertensie, MI, NSAIDs/corticosteroïden (water retentie), β-blokkers, anti-aritmica
Risicofactoren: roken, alcohol, hyperlipidemie, diabetes, HVZ
Preload: vullingsdruk → eind diastolisch volume in ventrikel
! Onvoldoende relaxatie → volume ↓ → veneuze terugvoer
Afterload: weerstand → druk in ventrikelwand tijdens contractie
Inotropie: contractiekracht
Hartfalen: HMV (↓) = frequentie x slagkracht (↓) / volume (↓)
Neurohormorale consequenties:
• Renale perfusie ↓ → RAAS activatie → Renine → AT II :
- Sympathicus activatie → afterload ↑
- Aldosteron → water/zout retentie → preload ↑
- Vasoconstrictie/hypertrofie → remodelling van het hart
- Bradykininen ↓ (vaatverwijding) / Prostaglandinen (vaatverwijding nieren) ↑
• Activering sympathicus:
- Arteriële constrictie → afterload ↑
- Veneuze constrictie → preload ↑
- Β1 receptor ↓, depletie NA opslag, renine ↑, ongevoeligheid baroreceptor
Langdurig hartfalen ➔ remodeling
• Hypertrofie
• Myocyt verlies Progressieve systolische/diastolische dysfunctie
• Linker ventrikel dysfunctie
! Veel co-morbiditeit (hypertensie, diabetes, nierinsufficiëntie, COPD, anemie)
→ Ouderen: polyfarmacie, veranderende PK/PD
Diagnostische classificatie (gebaseerd op linkerventrikelejectiefractie (LVEF))
• HFpEF: ‘preserved’ LVEF (≥ 50%)
→ Diastolische dysfunctie; verstijving van het hart
! Vaker bij hoge leeftijd, vrouwen, obesitas, hypertensie, DM-2, COPD
• HFmEF: matige LVEF (40-49%)
• HFrEF: ‘reduced’ LVEF (< 40%)
→ Systolische dysfunctie; contractie schiet tekort
! Vaker bij rokers, voorgeschiedenis met MI
Diagnose:
BNP: aangemaakt door myocyten (overstrekking hartspier)
• Acuut: BNP > 100 pg/mL, NT-proBNP > 400 pg/mL
• Geleidelijk ontstaan: BNP > 35 pg/mL, NT-proBNP > 125 pg/mL
2
, Aanvullend onderzoek:
• Kreatinine (< 200 µmol/L) • Natrium (135-145 mmol/L)
• Kalium (3,5-5 mmol/L) • Ejectiefractie
Nierfunctie berekenen met MDRD (patiënten < 70 jaar), Cockcroft gault, CKD-EPI
Medicijnen
Proximale tubulus:
Mannitol – osmotische diurese
Acetazolamide – remt koolzuur anhydrase
Lis van Henle (lisdiuretica):
Furosemide, bumetanide – remt NKCC2 (Na+/K+/2Cl-), geen reabsorptie van natrium →
water verlies
Verzadigingskinetiek (verhogen dosering heeft geen zin) → bij nierfalen wel verhogen!
Veel interindividuele variatie
Werkt snel en kort
Bijwerkingen: dehydratatie, hypotensie, nierfunctiestoornissen, hypokaliemie,
hypomagnesiemie, hyperurikemie, incontinentie, ototoxiciteit
Distale tubulus (thiazide diuretica):
Hydrochloorthiazide – remt Na+/Cl- co-transporter → natriurese (3-5% van totale Na+)
Op lange termijn: ateriële vasodilatatie
Minder effectief bij nierfunctie < 20mL/min
Trage en lang aanhoudende werking
Bijwerkingen: hypokaliaemie, hyponatriemie, hyperurikemie, glucose intolerantie,
hyperlipidemie, impotentie, nycturie, verminderde klaring lithium en calcium,
verhoogd risico huidkanker (hydrochloorthiazide)
Verzamelbuis (K+ sparende diuretica): Aldosteronantagonist
Spironolacton, Eplerenon – via mineralocorticoid receptor en blokkeert upregulatie ENaC
en Na+/K+ ATPase
Amiloride, Triamtereen – remt ENaC
Bijwerkingen: hyperkaliemie, hyponatriemie, anti-androgene effecten
ACE-remmer (-pril)
Enalapril, Lisinopril, Ramipril, Perindopril – remt ATI → ATII
Minder effectief bij negroïde
Interactie met NSAID
Bijwerkingen: orthostatische hypotensie, hyperkalemie, kriebelhoest (meer
bradykininen)
ARB (-sartan):
Losartan, Candesartan, Valsartan – AT1-receptor blokkers (ATII antagonist)
! Interactie diuretica ↔ RAAS-remmer: sterke daling bloeddruk (collaps), start met laagste
startdosering en sluip in (’s avonds innemen)
Β-blokker (-lol):
Metoprolol, Carvedilol, Nebivolol, Bisoprolol
Langzaam opbouwen (dosering)
Pas op bij astma/COPD (HMV ↓)
Bijwerkingen: …
3
, Digoxine – positief inotroop, stimulatie N. vagus
Bij systolische hartfalen met atriumfibrilleren
Bijwerkingen: maag/darmstoornissen, neurologische stoornissen
! Intoxicatie: verwardheid, misselijkheid, eetlustverlies, gestoord kleurenzien
Interacties: diuretica (versterkte werking digoxine op hart), macroliden/diltiazem/verapamil
(stijging digoxinespiegel)
SGLT2-remmer (-glifozine)
Dagaglifozine, Empaglifozine – verlaging tensie, vermindering arteriële stijfheid, osmotische
diurese
ARNI bij HFrEF en HFmrEF
Sacubitril – neprilysine remmer (remming afbraak ANP) + Valsartan
Bij aanhoudende klachten
Ivabradine
Hartfrequentie ↓ door diastolische depolarisatie in sinusknoop
! NSAIDs: COX-2 remmer → PG ↓, minder vaatverwijding → GFR ↓
Hartfalen
Chronisch Hartfalen – Systolisch (HFrEF)
Behandeldoel: symptomatisch behandelen (preload/afterload ↓, contractiliteit verbeteren), behandelen
van gevolgen van overbelasting van sympathicus en neuro-endocriene compensatiemechanismen, en
reduceren van mortaliteit/ziekenhuisopnames + verbeteren van klachten
Medicamenteus Niet medicamenteus
• Stap 1: RAAS-remmer (ACE-remmer/ARB), bij NSAIDs (zelfzorg) vermijden
overvulling: lisdiureticum Flexibel diuretica beleid (bij kortademigheid,
• Stap 2: Voeg β-blokker toe (indien klinisch stabiel) oedeem onderbenen en 2+ kg binnen 3
• Stap 3: Verhoog dosering dagen)
! β-blokker verhoging niet bij: exacerbatie, Natriumbeperking (piekinnames vermijden)
hypotensie, bradycardie Vochtinname ?
Vervolg: verlaag lisdiureticum bij voldoende Meervoudig onverzadigde vetzuren
ontwaterd Alcohol beperken
• Stap 4: evt. toevoegen van aldosteronantagonist Conditietraining
bij aanhoudende klachten Stoppen met roken
! Bij atriumfibrilleren: digoxine Slaapstoornissen behandelen (slaapapneu)
Chronisch Hartfalen – Diastolisch (HFpEF)
Behandeldoel: Symptoombehandeling (vooral hypertensie), een bijkomende co-morbiditeit (MI,
DM2 en atherosclerose) worden behandeld conform de desbetreffende richtlijnen.
Medicamenteus Niet medicamenteus
• Bij vochtretentie: diuretica Zie systolische hartfalen ↑
• Behandeling van hypertensie
• Bij tachycardie: verminderen hartfrequentie
Acuut Hartfalen
• Nitroglycerine (spray)
• Furosemide (iv)
• Morfine (iv)
Interacties
Digoxine + diuretica/antibiotica (macroliden)/verapamil/diltiazem
NSAIDs + lisdiuretica
ACE remmers + diuretica
β-blokkers + β-sympathicomimetica/diltiazem/verapamil
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper boer00. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen