Samenvatting van de voorgeschreven literatuur van onderzoek ter terechtzitting en bewijs (studiejaar 2021/2022). In de samenvatting zijn de belangrijkste overwegingen uit de literatuur overgenomen en systematisch samengevat.
Onderzoek ter terechtzitting en bewijs
Literatuur samenvatting
Week 1: Introductie & herziening van strafzaken (artikel 457 Sv e.v.)
Schum - Studies of the science of evidence in legal education
Two major issues in evidence:
1. Admissibility → regels omtrent toelaatbaarheid zijn veelal formeel van aard en
beogen bescherming te bieden tegen veroordelingen die zijn gegrond op niet
toelaatbaar bewijs.
2. Proof → problemen in bewijs ontstaan vaak omdat het moeilijk om
verdedigbare en overtuigende conclusies te trekken uit de verschillende
vormen van bewijs.
Vijf kenmerken van bewijs dat het trekken van bewijs ‘necessarily probabilistic’
(waarschijnlijk) maakt:
1. Bewijs is altijd onvolledig;
2. Bewijs is meestal niet eenduidig → het kan wijzen in meerdere richtingen
(inconclusive);
3. Bewijs is vaak dubbelzinnig en onnauwkeurig;
4. Bewijs vertoont vaak een zekere mate van dissonantie;
5. Bewijs komt tot ons van bronnen met een mogelijke gradatie van
geloofwaardigheid die niet perfect is.
De term ‘bewijs’ is niet duidelijk gedefinieerd → vergelijking met de termen ‘data’,
‘informatie’, en ‘feiten’.
- Data of informatie wordt pas bewijs wanneer hun relevantie ten aanzien van
de omstandigheden die we willen bewijzen/ontkrachten wordt vastgesteld.
- De term ‘feiten’ omdat er een noodzakelijk onderscheid tussen het bewijs van
een gebeurtenis en de gebeurtenis zelf.
De Science of Evidence behelst een bestudering van eigenschappen, gebruiken,
vindingen, en het verzamelen van bewijs. Hierbij gelden de volgende criteria:
1. Bevatten kennis van erkende ‘department of learning’;
2. Geobserveerde systematisch geclassificeerde feiten;
3. Bevatten betrouwbare methoden;
4. Objectieve methoden;
5. Gebruiken wiskundige methoden voor kwantitatieve problemen zoals
alternatieve hypothesen.
The subject of proof intimately involves the science of evidence.
1
,Topic 1: Evidence has three major credentials that must be established: relevantie,
geloofwaardigheid, bewijskracht.
Topic 2: Er zijn twee soorten relevantie: direct en indirect.
Topic 3: Individuele bewijsstukken kunnen geclassificeerd worden op grond van
relevantie en geloofwaardigheid.
Topic 4: Analysis and synthesis of masses of evidence.
Topic 5: Marshaling thought and evidence for fact investigation.
Topic 6: Bewijskracht altijd aangegeven in probabilistische termen. Bewijskracht
wordt gebruikt in een bepaalde richting/omvang.
Aben - Bewijsvoorschriften als waarborg tegen rechterlijke dwalingen
Het bewijsrecht staat in het teken van twee vragen:
1. aan de hand van welke bewijsstandaard de rechter moet beproeven of het
delict bewezen is;
- Twee uiterste antwoorden:
1. subjectieve, innerlijke, overtuiging van de rechter is maatgevend.
2. bewijsbeslissing heeft een rationele grondslag en komt tot stand
door objectief controleerbare conclusies te trekken uit daarvoor
geselecteerd bewijsmateriaal en algemene feiten.
2. of, en zo ja, in hoeverre de rechter vrij is in de selectie en in de waardering
van het bewijsmateriaal.
- Twee uiterste antwoorden:
1. het vrije bewijsstelsel waarin de rechter aan geen enkel
bewijsvoorschrift is gebonden.
2. het positief wettelijke bewijsstelsel waarin de rechter geen
vrijheid wordt gegund. In een positief-wettelijk bewijsstelsel is
de rechter gehouden om bij een bepaalde hoeveelheid bewijs te
veroordelen. De wetgever heeft als het ware ex ante de
bewijswaarde van bewijsmiddelen gedefinieerd. In dergelijke
stelsels is geen ruimte voor de rechterlijke overtuiging
➔ Negatief wettelijk bewijsstelsel → in de wet zijn
minimumeisen vastgelegd waaraan moet zijn voldaan tot
een bewezenverklaring te komen. In negatief-wettelijke
stelsels is deze overtuiging van de rechter juist zeer
belangrijk: ontbreekt deze, dan dient hij vrij te spreken.
2
, Legalisten beargumenteren dat de rechter oordeelt volgens datgene wat in het
geding is aangevoerd en is bewezen, niet volgens hun geweten.
Fun fact: ons huidige bewijsstelsel is gebaseerd op Wetboek van Napoleon.
- lijst met toegestane bewijsmiddelen en een bewijsminima.
- rechter mocht niet oordelen op ‘blote gevoelens’.
Het ontwerp-Godefroi zag de waarborgen tegen een lichtvaardige veroordeling
vooral gelegen in een ‘conviction raisonnée’ die tot uitdrukking diende te komen in
een heldere motivering van het bewijsoordeel.
➔ NB: Twee vormen vrije bewijsstelsels (beoordeling bewijs overgelaten aan
rechter):
- Conviction Raisonnée: de rechter moet er op basis van algemeen
aanvaarde wetenschappelijke inzichten en ervaringsfeiten (objectieve
overtuiging) van overtuigd zijn dat het bewijs wel of niet voldoende is en
zijn beoordeling van het bewijs motiveren in het vonnis.
- Conviction intime: de rechter hoeft er alleen persoonlijk van overtuigd te
zijn (subjectieve overtuiging) dat het bewijs wel of niet voldoende is, en
hoeft dit oordeel niet te motiveren.
➔ Wiardus Modderman was fan.
Hoge Raad & unus-testisregel: het bewijs dat de verdachte een feit heeft gepleegd
kan niet uitsluitend worden aangenomen op grond van de verklaring van één getuige.
Toevoeging na TT:
- De logica van bewijs dermate complex dat zij zich niet laat vangen in een paar
algemene regels van juridische aard.
- Het positief-wettelijke bewijsstelsel is verlaten sinds het streven naar de
materiële waarheid de hoogste prioriteit geniet. Een wettelijk bewijsstelsel
volstaat sindsdien met een wettelijke verankering van bepaalde minimumeisen
waaraan moet zijn voldaan wil een bewezenverklaring kunnen worden
uitgesproken. Vandaar het predicaat ‘negatief-wettelijk bewijsstelsel’. Die
wettelijke voorschriften behelzen doorgaans:
a. een lijst van categorieën van bewijsmiddelen waartoe de selectie van
het bewijsmateriaal is gelimiteerd
b. voorschriften over de vorm waarin de bewijsmiddelen ter kennis van de
rechter (kunnen) worden gebracht
c. bewijsminima, beneden welke drempel de rechter niet mag
veroordelen.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Rvandenbosch. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
