Paragraaf 1 – Wat is wetenschappelijk
De wetenschappelijke revolutie
Voordat de westerse wetenschap bepalend was, geloofde men in het wereldbeeld van het
christelijke geloof; dat het wereldbeeld van Aristoteles omarmde (aarde was het middelpunt
van de schepping).
Om het geheim van de natuur te ontdekken hoefde men alleen de natuurwetten maar op
het spoort te komen.
Francis Bacon ‘Kennis is macht’. Schetst in zijn moet ‘’het nieuwe Atlantis’’ een utopie
(ideale samenleving) van welvaart, gezondheid en gelukt voor iedereen dankzijn wetenschap
en techniek.
Wat is wetenschappelijke kennis?
Wetenschapsfilosofie gaat niet alleen descriptief (beschrijft wat wetenschap is) te werk
maar ook normatief (laat zien hoe wetenschap bedreven moet worden).
Is de psychoanalyse van Freud wetenschappelijk te noemen? Veel zeggen dat hij ‘niet
wetenschappelijk’ te werk is gegaan.
- In de wetenschapsfilosofie worden kenmerken van een goede wetenschappelijke
methode geformuleerd. Toetsbaarheid (controleerbaar) is bijvoorbeeld een kenmerk.
De standaardmethode van de natuurwetenschap
Wilhelm Dilthey; er bestaat een fundamenteel onderscheid tussen de
natuurwetenschappen en de mens- of geesteswetenschappen.
1) Natuurwetenschappen: de natuurkunde, scheikunde en biologie hebben als doel de
wetmatigheden in de natuur te verklaren (Erklären). Je houdt het object en het
subject gescheiden.
o Empirisch-Analytische methode; empirisch aangezien het gaat om kennis die
via de waarnemingen tot stand komen, dus door observatie en uitvoeren van
experimenten. Analytisch, of logisch aangezien deze waarnemingen door
middel van logische redenering uit een theorie worden afgeleid.
o Deze methode probeert gebeurtenissen te verklaren, zoals bijvoorbeeld het
feit dat je bij onweer altijd eerst de bliksem ziet en dan pas de donder hoort.
o Deze methode gaat uit van de uniformiteit van de natuur (de natuur werkt
altijd op dezelfde manier).
o Kenmerkt methode: atomisme; de werkelijkheid bestaat uit onafhankelijke
onderdelen, die je los van elkaar kunt bestuderen
o Er wordt gebruik gemaakt van inductie (generalisatie op grand van een X
aantal waarneming) en deductie (uit een algemene uitspraak wordt via een
redenering een individuele conclusie getrokken).
2) Geesteswetenschappen: geschiedenis, letterkunde, filosofie en kunstvakken. Is het
begrijpen (Verstehen) van redenen, bedoelingen en menselijke uitingen. Hierbij
moeten we volgen Dilthey een andere methode gebruiken dan bij de
natuurwetenschappen. Het object van het onderzoek en de onderzoeker vallen voor
een deel samen (een subject staat tegenover een ander subject).
, Wetenschapsfilosofie
o Bijvoorbeeld als je bij een schilderij wilt weten wat het betekent heb je niks
aan de methode van de natuurwetenschappen, maar we moeten het
schilderij interpreteren.
o Hermeneutiek methode; de interpretatie van allerlei menselijke uitingen,
zowel van individueel gedrag als van kunst en cultuur. De basis bestaat uit
levenservaring.
o Het uitganspunt is holisme; stelt dat er een samenleving bestaat in de
werkelijkheid, die alleen uit een beschouwing van het geheel blijkt.
o Menselijke uitingen krijgen pas betekenis als we ze als geheel zien. Je
probeert de daden van anderen te begrijpen van ‘binnenuit’ door ons in te
leven in de beweegredenen van een persoon.
o Historiciteit; in de tijd staan gebeurtenissen niet los van elkaar, maar werken
ze in elkaar door menselijk gedrag krijgt pas betekenis binnen een patroon
van handelingen.
o Volgens de hermeneutische methode komt het begrip tot stand in een
hermeneutische cirkel; bij het interpreteren van de Bijbel bijvoorbeeld heb je
kennis van het geheel nodig om de afzonderlijke verhalen te begrijpen, maar
zonder die verhalen is er geen bijbel, dus krijgt ook het geheeel pas betekenis
door de onderdelen ervan.
3) De natuurwetenschappelijke methode was dominant geworden op het gebied van
geesteswetenschappen.
August Comte; was van mening dat de sociale wetenschappen de methode van de
natuurwetenschappen moesten overnemen. Als de sociologie dezelfde methode zou volgen
als de succesvolle natuurwetenschappen, konden veel maatschappelijke ontwikkelingen
worden voorspelt en konden de levensomstandigheden verbeteren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jonnakleinganseij. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,69. Je zit daarna nergens aan vast.