Pathologie module 8
CVA: cerebrovasculair accident
TIA: transient ischemic attack
Voorbereiding:
Pathologie, Zelman: Hoofdstuk 13 Aandoeningen van het zenuwstelsel:
H13.5 (Cerebrovasculair accident)
H13.6 (Aandoeningen van de hersenzenuwen)
Inhoud:
Inleiding
Definitie
Etiologie
Symptomatologie
Behandeling
Ieder CVA is anders. Het licht er aan waar de beschadigingen zijn.
CVA
NL: beroerte
Engels: stroke
Duits: schlaganfall
CVA: landurige of blijvende uitval en beschadiging. 1/5 is een bloeding, meeste is infarct dit
is een afsluiting. Beide zijn een cva. Afwijking aan de hersenen door een vaatafwijking.
Meestal komen ze plotseling, ook de klachten komen ineens. Heel soms langzaam
ontwikkeld. Cva is duidelijke uitval die langer als 24 u duurt. Vaak is dit blijvend met een
stukje herstel, dit komt omdat bij een CVA er echt een beschadiging is.
TIA: uitval van voorbijgaande aard < 24 u ( vergelijk hartinfarct en angina pectoris). Is
eigenlijk hetzelfde alleen gaat deze voorbij na 24 uur zijn de klachten weg. –> tijdelijke
aanval van voorbij gaande aard. Deze kun je ook niet op een scan zien, want de cellen zijn
niet beschadigd. Wel wordt er altijd een scan gemaakt. Maar als je afwijkingen ziet en die
blijven dan denk je eerder aan een CVA.
Hoe herken je een CVA?
• Voorheen FAST test nu vervangen door mond, spraak, arm komt hetzelfde in voort
alleen andere naam.
• Mond, spraak, arm.
• Beroerte-alarm! komt mond/spraak/arm voor moet je gelijk actie ondernemen.
• Bel direct 112.
Mond: Vraag de persoon om zijn tanden te laten zien, en kijk of de mond scheef hangt.
Wat je ziet, dat de tanden laten zien aan een kant wel lukt en aan de andere kant niet. Of je
ziet meteen dat de mond aan een kant scheef is.
,Spraak: Laat de persoon een zin uitspreken om te horen of zijn spraak verward is.
Hoor hoe de spraak en taal is. Als niet uit woorden komt of abnormale woorden spreekt dan
is dit een teken dat spraak is aangedaan. Uitzondering is bij veel alcohol gebruik. Als plots
ontstaan.
Arm: Laat de persoon beide armen naar voren strekken en de binnenkant van de handen
naar boven draaien. Kijk of een arm wegzakt. Arm niet meer kunnen bewegen. Als je armen
zo laat staan en ze vallen dan kan het zijn dat de functie is aangetast. Je vraagt dit eerst aan
degene met ogen open te doen en hierna met ogen dicht, kan zijn dan pas wegzakt, want ze
gaan dan veel moeite doen.
Als een van deze signalen er is moet je gelijk actie ondernemen. Want wil je goede actie
ondernemen moet patiënt zo snel mogelijk met ambulance naar SEH gebracht worden en
onderzocht worden en onder de scan moeten, hier onderzoeken ze of afsluiting of een
bloeding is. Als afsluiting is dan gaat men bloedstolsel gelijk geven, dit moet binnen 4/4,5 uur
,na de eerste verschijnselen gebeuren. Als later doet helpt het te weinig en is risico
behandeling te groot. Hoe sneller hoe beter.
Wat is (wat verstaan we onder) een CVA?
• CerebroVasculair Accident, een ‘beroerte’
• Plotselinge uitval van (een deel van) de hersenfuncties als gevolg van een
vaataandoening.
Afsluiting:
– Infarct (80%) (ook wel (completed) stroke): Oorzaak trombose en/of embolie
met als gevolg uitval door ischemie. (O2 gebrek). Embolie is een stolsel dat
ergens anders is ontstaan, bv een bloedpropje. En als er een afsluiting
optreed treed er ischemie op, en in tegenstelling tot spiercellen hebben
hersencellen geen voorraad O2. Als ze geen O2 krijgen hebben ze helemaal
niets en gaan de cellen binnen 5 min al beschadigingen/afsterven.
(TIA (niet blijvend): Transient Ischemic Attack, symptomen < 24 uur, meestal door
(micro)embolie). Tijdelijk afsluiting, meestal door kleine propjes die dan even blijven hangen
en hierna door gaan of oplossen. Deze is niet blijven en zijn de klachten meestal binnen 24
uur weg.
– Bloeding (20%): uitval door druk op hersenweefsel en evt. ischemie. Door een
gesprongen bloedvat door trauma of zeer hoge bloeddruk of aneurysma. Lekt
er bloed. Verderop heeft het bloedvat geen O2 en treed hier beschadiging op
en waar de bloeding is beschadiging dit ook de omliggende cellen. Bloedvat
kan springen door: ongeval, hoge bloeddruk (200/180), abnormale verwijding
(aneurysma) dat scheert meestal al bij geboorte aanwezig.
CT-scan herseninfarct: ischemisch
Linkerkant is donkerder weefsel, deze CT is net na het begin gemaakt. Donkerder weefsel
wijst op O2 gebrek. Je ziet al dat in het midden die hadden eigenlijk in het midden moeten
gezeten maar zijn geschuif door de zwelling. Donker weefsel O2 gebrek. Wit weefsel
bloed dat gelekt is, dan is er een bloeding.
, CT-scan hersenbloeding: hemorrhagisch
Bij bloeding nooit stolsel oplossing geven. Daarom CT scan zodat je ziet of bloeding is of
afsluiting.
Ischaemie )2 gebrek komt door een vernauwing. Beschadigingen in bloedvat hier komt
cholesterol op en dit gaat ontsteken en dan ontstaat er plak kan zijn dat er dan een stolsel
ontstaat. Door ontsteking kan plak vaak basten en dan heb je gelijk een stolsel. Kan ook zijn
dat een stolsel wordt afgevoerd door ander deel van het bv hart of ander bloedvat, vaak op
een splitsing dat het blijft hangen. Dat is aangekomen embolie. Als ergens op een plaats
ontstaat trombose. Trombose alleen is arterie niet in venen, stolsels kunnen in beide
zitten. (samen 80%)
Druk chem schade. Bloedvaat wat scheurt. Hersencellen zijn kwam omvulling niet
bestand tegen bloed. (20%)
Transient Ischemic Attack (TIA)
• Voorbijgaande episode met neurologische verschijnselen als gevolg van focale
ischemie van de hersenen, zonder dat er bij beeldvorming aanwijzingen zijn voor
verse infarcering.
