Deze samenvatting is gebaseerd op het boek Klinische psychologie geschreven door Van der Molen, et al. De samenvatting bevat de volgende hoofdstukken:
H3: 3.1. t/m 3.3. (3.3.1. t/m 3.3.3.)
H4: 4.1., 4.2. (4.2.1. t/m 4.2.7.), 4.3., 4.4. (4.4.1. t/m 4.4.3.)
H5: 5.1. (5.1.1. & 5.1.2.), 5.2. (5.2.1....
Persoonlijkheidsleer
samenvatting
Klinische psychologie – Van der Molen, et al.
Inhoud
Hoofdstuk 3: Leertheoretische benaderingen van psychopathologie....................................................3
3.1. Thorndike en Paula: (niet) als kat en hond..................................................................................3
3.2. Leren: het wat en het hoe...........................................................................................................3
3.3. Etiologie van psychopathologie...................................................................................................4
3.3.1. Appetitieve conditionering.......................................................................................................4
3.3.2. Aversieve conditionering..........................................................................................................4
3.3.3. Causaal leren............................................................................................................................6
Hoofdstuk 4: Cognitieve benaderingen van psychopathologie..............................................................6
4.1. Cognitief-psychologische opvattingen.........................................................................................6
4.2. Algemene cognitieve psychologie................................................................................................6
4.2.1. Schema’s...................................................................................................................................7
4.2.2. Impliciete en expliciete kennis..................................................................................................7
4.2.3. Automatische en gecontroleerde informatieverwerking..........................................................7
4.2.4. Schema-activering....................................................................................................................8
4.2.5. Ontstaan van schema’s.............................................................................................................8
4.2.6. Instandhouding van schema’s..................................................................................................8
4.2.7. Verandering in schema’s...........................................................................................................8
4.3. Inhoud schema’s bij verschillende vormen van psychopathologie..............................................8
4.4. Kenmerkende processen bij verschillende vormen van neurotische psychopathologie..............9
4.4.1. Aandachtsbias...........................................................................................................................9
4.4.2. Selectieve interpretatie............................................................................................................9
4.4.3. Geheugenbias.........................................................................................................................10
Hoofdstuk 5: psychoanalytische benaderingen van psychopathologie................................................10
5.1. Onbewust..................................................................................................................................10
5.1.1. Dynamisch onbewust..............................................................................................................10
5.1.2. Impliciet weten.......................................................................................................................10
5.2. Overdracht en tegenoverdracht................................................................................................11
5.2.1. Overdracht..............................................................................................................................11
5.2.2. Tegenoverdracht....................................................................................................................11
5.3. Driftpsychologie.........................................................................................................................11
, 5.3.3. Theorie over de vroege psychoseksuele ontwikkeling............................................................11
5.4. Egopsychologie..........................................................................................................................12
5.4.1. Structurele model van persoonlijkheid...................................................................................12
5.4.2. Afweermechanismen..............................................................................................................12
5.5. Objectrelatie psychologie..........................................................................................................12
5.5.1. Vroege objectrelatietheorie....................................................................................................12
5.5.2. Latere objectrelatietheorie.....................................................................................................13
5.5.3. Transference-Focused psychotherapy (TFP)...........................................................................14
5.6. Zelfpsychologie..........................................................................................................................14
5.7. Gehechtheidspsychologie..........................................................................................................15
5.7.1. Gehechtheidspresentaties......................................................................................................15
5.7.2. Mentaliseren...........................................................................................................................15
5.7.3. Geblokkeerd mentaliseren.....................................................................................................16
5.7.4. Mentalisation-Based Treatment (MBT)..................................................................................16
Hoofdstuk 6: Humanistische benaderingen van psychopathologie......................................................16
6.1. Kenmerken van humanistische theorieën.................................................................................16
6.2. Therapeutische uitgangspunten Rogers....................................................................................17
6.3. Ontwikkeling na Rogers.............................................................................................................18
6.5. Behoeftepiramide Abraham Maslow.........................................................................................18
Hoofdstuk 7: Systeembenaderingen van psychopathologie.................................................................19
7.1. Systeembenadering...................................................................................................................19
7.2. Algemene systeemtheorie: enkele basisbegrippen...................................................................19
7.2.1. Systemen en subsystemen.....................................................................................................19
7.2.2. Circulaire causaliteit...............................................................................................................19
7.2.3. Homeostase en verandering...................................................................................................19
7.2.4. Feedback processen...............................................................................................................19
7.2.5. Equifinaliteit en equipotentialiteit..........................................................................................20
7.3. Communicatie theoretische benadering....................................................................................20
7.3.1. Zender, boodschap, ontvanger...............................................................................................20
7.3.2. Kenmerken communicatie......................................................................................................20
7.3.3. Verschillende soorten interactiepatronen..............................................................................20
7.3.4. Tegenstrijdigheden in communicatie......................................................................................20
7.4. Structurele benadering..............................................................................................................21
7.4.1. Gezinsstructuur, functies en grenzen.....................................................................................21
7.4.2. Associaties en coalities...........................................................................................................21
7.4.3. Hiërarchie en leidinggevende subsysteem.............................................................................21
, 7.4.4. Kluwen en los-zandgezinnen..................................................................................................21
Hoofdstuk 3: Leertheoretische benaderingen van
psychopathologie
3.1. Thorndike en Paula: (niet) als kat en hond
Thorndike: Kat opsluiten in kooi (zie boek pagina 56).
- Aquisitie → van trial and error naar verwerven van nieuw gedrag.
- Wet van effect → gedrag dat tot een aangename uitkomst leidt zal in frequentie toenemen,
terwijl gedag met ongewenste uitkomst in frequentie zal afnemen.
Voedsel geven is afhankelijk van het dier (alleen als hij aan touw trekt krijgt hij te
eten).
Operante conditionering (Skinner).
Pavlov: spijsvertering van een hond (boek pagina 56).
- Voedsel geven onafhankelijk van het proefdier → klassieke conditionering
Skinnerbox → rat in een kooi met aan één wand een voederbakje. Als het dier op een pedaal drukt
krijgt hij eten. Moment en frequentie automatisch gemeten door polygraaf → natuurlijk
gedragsverloop observeren en proefleider hoeft niet altijd aanwezig te zijn.
Terminologie instrumentele/operante conditionering
- Discriminatieve prikkel of situatie (S)
- Respons (R)
- Uitkomst (outcome) (O)
Als de kast in de kooi (S) aan het touw trekt (R) krijgt ze voedsel (O).
Het voedsel (OP) lokt automatisch (dus onvoorwaardelijk) een speekselreactie (OR) uit. Onder
bepaalde voorwaarden kan ook de zoemer (VP) een speekselreactie uitlokken (VR).
3.2. Leren: het wat en het hoe
- leren controleren van gebeurtenissen
- leren anticiperen van gebeurtenissen
Leren → gedragsveranderingen van een organisme die het resultaat zijn van regelmatigheden in de
omgeving.
- Regelmatigheden → alles wat meer inhoudt dan de aanwezigheid van slechts één stimulus
op een uniek moment in de tijd.
Traditionele verklaring voor conditionering
Leren vindt plaats door associatievorming in het geheugen.
- Associatie → hypothetisch construct waarlangs activatie van de ene mentale representatie
naar de andere kan stromen.
- Mentale representatie → psychologische of interne datastructuur met informatie over een
stimulus of respons → afdruk in de mentale wereld.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Larissadl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,50. Je zit daarna nergens aan vast.
