Hoofdstuk 17 – Sport, inspanning en ouder worden
Het prestatieniveau van ouderen kan uitzonderlijk goed zijn in vergelijking met
ongetrainde ouderen. Toch nemen de prestaties na 40-50 jaar bij iedereen af.
Lichaamsgrootte, -gewicht en –samenstelling
Als we ouder worden nemen we in lengte af en in gewicht toe. De afname in
lengte begint op 35-40 jarige leeftijd en is voornamelijk het gevolg van
compressie van de tussenwervelschijven en van een slechte houding op vroege
leeftijd. Osteoporose begint bij vrouwen op 40-50 jarige leeftijd en bij mannen op
50-60 jarige leeftijd. Osteoporose wijst op een ernstig verlies aan botmassa met
verslechtering van de microscopische bouw van bot. Dit leidt tot een verhoogde
kans op botbreuken. Slechte voedings- en bewegingsgewoonten leveren bij zowel
mannen als vrouwen ook een bijdrage. Afname van het oestrogeenniveau na de
menopauze lijkt verantwoordelijk voor een sneller verlies van bot bij vrouwen.
Tussen de 25 en 45 jaar treedt er een toename in gewicht op door te veel eten en
een afname in het niveau van lichamelijke activiteit. Daarna stabiliseert het
gewicht voor 10-15 jaar. Daarna is er een afname in gewicht door het verlies van
botcalcium en spiermassa. Veel personen verliezen hun eetlust, als je een actieve
leefstijl hebt wordt je eetlust beter gereguleerd zodat je energie-inname beter
overeenkomst met je energieverbruik.
Als de mens ouder wordt (boven de 20 jaar) neemt zijn vetmassa toe. Dit is
voornamelijk het gevolg van 3 factoren: voeding, lichamelijke inactiviteit en de
afgenomen mogelijkheden om vetvoorraden aan te spreken. Oudere sporters
hebben meer lichaamsvet dan jonge sporters, maar minder vet dan ouderen die
niet sporten.
De vetvrije massa neemt vanaf ongeveer 40 jaar progressief af bij zowel mannen
als vrouwen. Dit is voornamelijk het gevolg van afname in spier- en botmassa.
Spieren leveren daarbij de grootste bijdrage, aangezien ze ongeveer de helft van
de vetvrije massa uitmaken. De term ‘sarcopenie’ wordt gebruikt om het verlies
aan spiermassa bij veroudering aan te geven. Osteopenie geeft het verlies aan
botmassa door veroudering aan.
Tot aan 40 jaar is er geen verlies van spiermassa, daarna neemt de snelheid van
de afname toe. De snelheid van het verlies is groter bij mannen dan bij vrouwen.
Een afname van het activiteitenniveau is een oorzaak. Een andere oorzaak is dat
de snelheid van de spiereiwitsynthese afneemt als we ouder worden, terwijl de
snelheid van afbraak niet verandert. Deze daling in aanmaaksnelheid hangt
samen met een afname in groeihormoon en insulinegroeifactor. Het verlies van
vetvrije massa en toename van vetmassa gaan samen, het gevolg is dat het
vetpercentage stijgt terwijl de totale lichaamsmassa relatief stabiel blijft.
Er is ook een afname van botmineralen. Die begint op ongeveer 30-35 jarige
leeftijd bij vrouwen en bij mannen op 45-50 jarige leeftijd. Er wordt dan meer bot
afgebroken dan aangemaakt, terwijl dat op eerdere leeftijd andersom was. Het
verlies van spier- en botmassa is deels het gevolg van afgenomen lichamelijke
activiteit, vooral bij gebrek aan gewichtsdragende activiteiten.
Met training kunnen oudere mannen en vrouwen hun gewicht, vetpercentage en
vetmassa verlagen en hun vetvrije massa verhogen, maar net als bij jongeren is
de kans hierop groter bij krachttraining dan bij aerobe training. Mannen lijken
grotere veranderingen door te gaan dan vrouwen.
De duidelijkste veranderingen in lichaamssamenstelling treden op bij een
combinatie van een dieet en inspanning, met een matige afname in energie-
inname als advies. Een grotere reductie in energie-inname leidt waarschijnlijk tot
een afname van zowel de vetmassa als de vetvrije massa. Dit is niet gewenst,
want een afname van de vetvrije massa staat in verband met een afname van
het rustmetabolisme, waardoor de snelheid van gewichtsverlies en vetverlies
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellisje1996. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
