Dit is een compacte, maar volledige samenvatting van het boek 'Gedeeld land. Het multiculturele ongemak van Nederland'. De informatie heb ik gesorteerd, zodat het overzichtelijk is om te leren. Dankzij deze samenvatting hebben een medestudent en ik een 9 gehaald. Dus hopelijk helpt het jou ook aan ...
Sociaal-culturele ontwikkelingen / ‘Gedeeld land, het
multiculturele ongemak van Nederland’ door Jean Tillie /
Tentamenperiode 1 / Samenvatting
Hoofdstuk 1 ‘Cargocult’
Cargocult = het geloof dat er een groot schip zak arriveren met voedsel en
wapens (cargo) om de blanken eruit te zetten en zo de oude samenleving in ere
te herstellen. Ze ontstonden als reactie op extreme en plotselinge sociale
desintegratie en desoriëntatie van de autochtone bevolking. Kenmerken:
1. Aangekondigde kosmische catastrofe. (Ned: de islamisering voor
autochtonen en de bedreiging van de eigen cultuur voor allochtonen)
2. Collectief autisme = men raakt in zichzelf opgesloten en leeft van
wensfantasieën. (Ned: structureel sociaal isolement)
3. Personen met een instabiele, hysterische persoonlijkheid treden op als
charismatische leiders. (Ned: Rita Verdonk, Geert Wilders)
Wat ging er aan de Nederlandse cargocult vooraf?
1. Hans Janmaat = de eerste volksvertegenwoordiger die de problematiek
rond de multiculturele samenleving duidelijk op de Nederlandse politieke
agenda zette.
1982: Tweede Kamerlid.
Centrumpartij = extreemrechts.
Totale outcast. Hij werd politiek en journalistiek totaal genegeerd.
Marginale positie.
2. Frits Bolkenstein = wees ook nadrukkelijk op de nadelen van de
multiculturele samenleving, maar had wel invloed.
1978: lid Tweede Kamer.
1998: fractievoorzitter VVD.
1991: Luzern-rede = o.a. een beschouwing over de positie van de
islam in de westerse wereld. Moslims moeten zich aanpassen aan de
liberale democratische waarden. Dit had een groot effect op het debat.
3. Lange tijd verwoorde alleen de rechtse politiek de minderhedenkwestie,
totdat ‘Het multiculturele drama’ verscheen .
Opinieartikel van Paul Scheffer in 2000.
Hij betrok de sociaaldemocraten in het debat.
Hij presenteerde de problemen als een sociale kwestie, waardoor links
wel moest reageren.
Oplossingen: het loslaten van het multiculturele beleid en het
benadrukken van de Nederlandse identiteit.
4. Aanslagen 11 september 2001.
Nederland klaargestoomd om het debat over culturele diversiteit in de volle
breedte te voeren + het multicultureel trauma 9/11 = begin cargocult Nederland.
Hoofdstuk 2 ‘Collectief autisme: sociaal isolement in Nederland’
Cruciaal gevolg van de Nederlandse cargocult is dat de grondslag van de
democratie ondergraven wordt. Sociale cohesie, de tegenhanger van sociaal
isolement, vormt een belangrijke basis voor democratische integratie. Sociale
cohesie aangetast? Gevolgen:
, - Politieke integratie daalt.
- Etnische maatschappelijke middenveld verdwijnt bij allochtonen.
- Zeer wantrouwende houding tegenover de politiek en de samenleving bij
autochtonen.
Putnam ‘Making Democracy Work’
- Het functioneren van het regionale bestuur wordt hoofdzakelijk bepaald
door de mate van civiele gemeenschappen (= de onderlinge relaties
van burgers zijn goed, een hecht netwerk) in de regio’s. Dat heeft
evenwichtige horizontale (= gelijkwaardige relaties met buurtgenoten en
dergelijke) en verticale relaties (=hiërarchische relaties).
- Macht en prestige > aanzien en invloed verwerven > meelifters worden
‘gestraft’ > systeem van straf en beloning, en reputatievorming > sociaal
vertrouwen > meer sociaal kapitaal > beter in staat om collectieve
goederen te produceren.
- Goede, hechte netwerken > meer sociaal kapitaal (= de sociale
netwerken van individuen en al de hulpbronnen die ze via deze netwerken
kunnen mobiliseren).
- Dubbelfuncties leiden tot informatie-uitwisseling en vergroten de
mogelijkheid om parasitair (=asociaal) gedrag te bestraffen >
bedrijfsleven.
- Door het sociale kapitaal dat het netwerk van maatschappelijke
organisaties genereert en het daaraan gekoppelde sociale en politieke
vertrouwen fungeren deze organisaties als fundament van de democratie.
De integrerende kracht van etnische organisaties
- Er is een relatie tussen de hechtheid van een etnische gemeenschap en de
mate van politieke participatie.
- Turken hebben verreweg de meest hechte gemeenschap, dan Marokkanen,
dan Surinamers en dan Antilianen. Deze volgorde geldt ook voor de mate
van politieke participatie en dus integratie.
- Verklaring: de hechtheid leert men om te gaan met verschillen binnen een
gemeenschap.
- Bonding sociaal kapitaal = netwerken binnen dezelfde etnische
gemeenschap. Noodzakelijk voorwaarde voor meer politieke integratie.
Binnen etnische groepen.
- Bridging sociaal kapitaal = netwerken en vertrouwen tussen mensen
die niet hetzelfde zijn. Tussen etnische groepen.
Fundamentalistische islamitische organisaties
- Front stage/back stage-strategie = in de openbare ruimte zullen de
leiders van fundamentalistische organisaties zich democratisch gedragen,
maar achter de schermen zullen zij hun ware aard niet verloochenen.
- Argument voor positieve opvatting: Zolang niet-democratische
organisaties opereren in een omgeving waarin een liberaal democratische
cultuur overheerst, zullen die organisaties ertoe bijdragen die liberale
cultuur bij hun leden te verspreiden, omdat democratie besmettelijk is.
Overheidsbeleid
- Overgang van specifiek beleid (= multiculturaliteit staat centraal) naar
algemeen beleid (= etnische verschillen spelen geen rol). Subsidies
werden activiteitengericht en niet organisatiegericht.
- Hierdoor werd het sociale kapitaal van de etnische gemeenschappen
ondermijnd. Het overheidsbeleid fragmenteerde het etnische
maatschappelijk middenveld > sociale isolement nam toe.
, Putnam’s theorieën die handelen over etnische diversiteit en sociaal vertrouwen:
1. Contacttheorie = stelt dat meer etnische diversiteit leidt tot meer
vertrouwen tussen diverse bevolkingsgroepen > sociaal vertrouwen stijgt.
2. Conflicttheorie = hoe groter de diversiteit, hoe groter het wantrouwen
tussen etnische groepen.
3. Constrict theory = etnische diversiteit leidt tot een daling van zowel
bonding sociaal kapitaal als bridging sociaal kapitaal. Louter door een
etnische diverse context wordt het sociale isolement groter.
Aanwijzingen dat het sociale isolement in Nederland toeneemt:
- Het vertrouwen in de buren is lager, ongeacht hun etniciteit.
- Na 9/11 algemene daling van politiek vertrouwen.
- In korte tijd van een high trust country naar een low trust country gegaan.
- 64% vindt dat het met Nederland de verkeerde kant op gaat.
Het sociale kapitaal onder allochtone en autochtone Nederlanders is
gedaald, onder meer door het overheidsbeleid.
Hoofdstuk 3 ‘Hysterie: een ontspoord debat’
In de cargodiscussies over de multiculturele samenleving zijn het juist de grenzen
van het democratisch debat die regelmatig worden overschreden. De cargocult
ondergraaft daarmee het democratisch proces.
Democratisch debat = een debat waarin het strijdpunt binnen de democratie
wordt uitgevochten. Bepaalde regels:
- Betrekking op de toegang. Bepaalt wie wel en niet mee mag doen.
- De manier waarop. Waarborgen het democratische.
- Beide sets regels komen voort uit drie democratische principes:
1. Gelijkheid en inclusie. Verhoogt de legitimiteit.
2. Openbaarheid. Er mogen geen taboes bestaan.
3. Verantwoording. Verantwoorden en onderbouwen.
- Vanuit deze principes kunnen drie taboes worden geformuleerd, oftewel
drie regels die nooit of te nimmer geschonden mogen worden, omdat het
debat dan zijn democratische karakter verliest:
1. Niet oproepen tot geweld.
2. Niet oproepen tot uitsluiting van burgers.
3. Het niet respecteren van de menselijke waardigheid.
- Schendingen van deze taboes hebben zich vooral voorgedaan door, en als
reactie op, vijf radicaal seculiere tegenstanders van de multiculturele
samenleving:
1. Pim Fortuyn
o LPF.
o Richtte zich op de islam als ‘buitengewone bedreiging’.
o Door de 26 kamerzetels in 2002 kantelde het debat. Zijn
plotselinge opkomst dwong politici en media zich uit te spreken
over de multiculturele samenleving.
2. Theo van Gogh
o Verdedigde tot het uiterste de vrijheid van meningsuiting en
zocht bewust de grenzen van die vrijheid op.
o ‘Geitenneukers’ (moslims en de profeet).
3. Ayaan Hirsi Ali
o Maakte samen met Van Gogh de film Submission = een felle
aanklacht tegen mishandeling en verminking van
moslimvrouwen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Leonievanderveen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.
