SAMENVATTING DENKEN OVER REGIO’S
Hoofdstuk 1: de geografie van regio’s, regio’s in de
geografie
1.1 Regio’s in de wereld
Denken over regio’s is iets wat gek kan zijn in deze globaliserende wereld. Maar globalisering en
regionalisering gaan hand in hand. Dit door regionale ondernemers, overheden en individuen die
globalisering ‘tegen’ willen gaan. Maar ook multinationals hebben baat bij regionale verschillen zoals
het verschil in lonen.
In het persoonlijke leven van mensen zijn regio’s erg belangrijk. Het is een deel van de identiteit,
mensen zijn bang dit deel kwijt te raken bij schaalvergroting. Hierin vindt zich dan ook een
ontwikkeling plaats, Nederland regionaliseert. En behalve Nederland ook Europa. Uiteraard verschilt
dit wel per plaats. De Europese Unie zet ook in op deze regionalisering, er worden bepaalde besluiten
op een zo laag mogelijk schaalniveau gemaakt. Voor het sterk neerzetten van de regio zijn ook
verschillende subsidies mogelijk vanuit de Europese Unie maar ook op nationaal niveau binnen
Nederland. Hierbij concurreren de regio’s met elkaar, ze zijn dus niet altijd blij als een andere regio
zich sterk neerzet. Er is hier namelijk sprake van een zero sum game, dit betekend dat een sterkere
machtspositie van de een zorgt voor een zwakkere machtspositie van de ander. Ofwel: de een zijn
brood is de ander zijn dood. Deze concurrentie gaat niet alleen m de subsidie die van bovenregionale
overheden komt maar ook om de gunst van trans regionale en transnationale bedrijven. Alle regio’s
willen zich zo goed mogelijk op de kaart zetten om zo’n bedrijf binnen te halen. In Nederland zie je
dit door slagzinnen als ‘er gaat niets boven Groningen’.
In sommige gevallen wordt dus ook de macht geregionaliseerd, dit kan echter onbedoeld en
onverwacht leiden tot geweld. Dit door:
- Discriminatie
- Verlangen naar (meer) autonomie
- Etnische spanningen tussen regio’s
1.1 Regio’s in de sociale geografie
In de jaren 60 en 70 werd er naar regio’s gekeken doormiddel van regionale wetten. Denk hierbij
bijvoorbeeld aan de theorie van Christaller. In de jaren 80 kwamen ze erachter dat dit bijna
onmogelijk was. De regionale verschillen waren hiervoor te belangrijk en trok toen de aandacht.
Hoofdstuk 2: verbeelde regio’s
Omdat de homo-economicus niet bestaat kun je zeggen dat het economisch handelen van de mens
per regio verschilt.
Mede hierdoor, maar ook door vele andere redenen, ontstaat er een beeld van een regio.
Bijvoorbeeld het oriëntalisme en occidentalisme.
2.1 Gefilmde regioportretten
Doordat kunstenaars zoals filmmakers, schilders, en schrijvens in hun ‘beelden’ niet de werkelijkheid
hoeven te weergeven kunnen zij een zeer versterkt beeld schetsen van een regio. Dit kan zowel
positief als negatief. Dit is dan ook hetgeen wat mensen zich voorstellen bij deze regio.
, 2.2 Gaten in de tijd? Reisgidsen en regiomarkeringen
Niet alleen geografen kunstenaren construeren beelden van regio’s. Dit doen schrijvers van
reisgidsen en reisverslagen ook. In sommige gevallen zijn dit stereotype beelden. Vaak is het beeld bij
mensen het beeld zoals het land er jaren geleden uitzag. Je spreekt dan van gaten in de tijd.
Regelmatig wordt dit door regio’s zelf in stand gehouden. Op deze manier trek je namelijk veel
toeristen. Echter is niet iedereen in zo’n regio daar blij mee. Zeker niet als je de regio wil presenteren
als modern en dynamisch.
2.3 Noord- en Zuid Engeland in Romans
Het beeld dat in deze romans geschetst wordt versterkt het beeld dat veel mensen al hebben. Ook
hier is er weer sprake van gaten in de tijd.
2.4 Kijken door een bril naar de werkelijkheid
Geografen geven daarin tegen wel een accuraat beeld van een regio. De geograaf laat ‘geografische
feiten’en hun onderlinge relaties zien. Deze feiten worden gevormd door harde, objectieve gegevens,
die onafhankelijk van de onderzoekers bestaan. Wel wordt dit principe de afgelopen jaren in twijfel
gebracht. Een geograaf moet namelijk keuzes maken in wat hij laat zien. Hetgeen dat een geograaf
laat zien is dus niet identiek aan de wekelijkheid. Wat hij laat zien is afhankelijk van:
vooronderstellingen, begrippen, theorieën, schaalniveaus en soms ook door zijn maatschappelijke
overtuigingen en/of de belangen van diegene die opdracht heeft gegeven een bepaald onderzoek te
verrichten.
Onderzoekers kijken door een ‘bril’ naar de werkelijkheid. Zet je een andere bril op zal die
werkelijkheid veranderen. Dit is wel tot op zekere hoogte, de werkelijkheid stelt namelijk haar
grenzen. Van een bergachtig gebied zul je nooit kunnen zeggen dat het vlak is. Daarnaast zijn er
elementaire feiten als oppervlakte, inwonersaantal, grondsoort etc., hier is geen discussie over
mogelijk. Van deze andere werkelijkheid si pas sprake als het om meer gecompliceerde zaken gaat.
Wanneer je naar regiostudies kijkt moet je je bewust zijn van deze zaken en jezelf dus ook de vraag
stellen vanuit welke belangen of overtuigingen zo’n studie is geschreven.
Hoofdstuk 3: wat is goede regionale geografie? Eén
vraag, vele antwoorden
De regio is een veel besproken onderwerp in de geografie. Het is dus ook niet gek dat hier veel
verschillende meningen, opvattingen en benaderingen in zijn. in dit hoofdstuk worden vijf
benaderingen (één traditionele en vier moderne) behandeld:
- Een regionale geografie die aanknoopt bij traditionele denkwijzen: de regio is een van de
buitenwereld af te bakenen en in zeker mate te isoleren gebied.
- Een visie die de regio ziet als een gebied binnen een groter (mondiaal) systeem.
- Een visie die de regio beschouwt als een opeenstapeling van historische ‘lagen’.
- Een visie waarin de nadruk ligt op de initiatieven die de samenlevingen in de regio zelf
ontplooit om de ontwikkeling vorm te geven.
- En visie die de regio opvat als een netwerk van relaties en zonder een enkelvoudig karakter.
3.1 Regio als deel van een mozaïek
Volgens Hettner zijn regio’s bijzondere gebieden waarin een samenhang van uiteenlopende
verschijnselen te zien zijn. Deze verschijnselen vormden een systeem van oorzaken en gevolgen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dmichiels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,89. Je zit daarna nergens aan vast.