Ik heb de cursus Europees recht aan de Open Universiteit gevolgd en afgesloten met een 7.2. Dit document is een samenvatting van alle verplichte arresten en de verplichte stof van de cursus van april 2022. Om de stof begrijpend te maken voor mezelf heb ik per week een aantal vragen geformuleerd en ...
Samenvatting cursus Europees recht
Open Universiteit
Opgesteld door Benjamin Kooij
Augustus 2022
,Week 1 Rechtsbeginselen van de Europese Unie
VERPLICHTE ARRESTEN
Naam arrest: 26/62 Van Gend en Loos Rechtstreekse werking
Rechtsvraag: Kunnen burgers onmiddellijk door de rechter te handhaven rechten ontlenen aan artikel
30 VWEU en heeft dit artikel dus directe werking?
Uitspraak: Een verdragsbepaling heeft directe werking als deze voldoende duidelijk en
onvoorwaardelijk is. Het schept rechten en plichten en er zijn geen verdere maatregelen van andere
Unie instanties vereist.
Naam arrest: 6/64 Costa/ENEL Voorrang
Rechtsvraag: Heeft het Europees recht voorrang op het nationale recht?
Uitspraak: Ook in dualistische staten heeft het Europees recht voorrang op het nationale recht.
VAN GEND EN LOOS + COSTA/ENEL VORMEN SAMEN DIRECTE WERKING EN
VOORRANG VAN HET UNIERECHT = De autonomie van het Unierecht.
Naam arrest: 106/77 Simmenthal Buiten toepassing laten strijdige nationale wetgeving
Rechtsvraag: Is de nationale rechter verplicht een zaak te verwijzen naar het constitutioneel Hof
wanneer een nationale regeling ouder is dan een regel van het EI-recht en met het EU-recht in strijd is?
Rechtsoverwegingen: r.o. 21
‘Dat uit een en ander volgt dat elke in het kader zijner bevoegdheid aangezochte nationale rechter
verplicht is het Recht van de Europese Unie integraal toe te passen en de door dit recht aan
particulieren toegekende rechten te beschermen, daarbij buiten toepassing latend elke eventueel
strijdige bepaling van de nationale wet, ongeacht of deze van vroegere of latere datum is dan van het
gemeenschapsrecht.’
Uitspraak: De nationale rechter is verplicht om ervoor te zorgen dat het EU-recht wordt gehandhaafd
en mag dus bepaalde strijdige wetgeving buiten toepassing verklaren. Lex-posterior is niet van
toepassing.
Naam arrest: 120/78 Cassis de Dijon Rule of reason/Cassis rechtvaardiging
Rechtsvraag: Is er sprake van gelijke werking, artikel 34 VWEU?
Verhaal: Import van Frans drankje wordt in Duitsland tegengehouden op grond van een Duitse wet.
Rechtsoverwegingen: r.o. 8 Nog geen gemeenschappelijke harmonisatie van alcoholpercentages.
Soms kan een belemmering van het vrije verkeer echter zijn toegestaan om fiscale redenen,
bescherming van de volksgezondheid, bescherming van de consument en eerlijke
handelstransacties.
Uitspraak: Rule of reason/Cassis-rechtvaardiging en wederzijdse erkenning.
Een product dat rechtmatig in een lidstaat is geproduceerd en verhandeld, moet in beginsel zonder
belemmering worden toegelaten in een andere lidstaat. Alleen een beroep op artikel 36 VWEU of een
beroep op de rule of reason kan hier een uitzondering voor maken. Rule of reason betekent dat
ondanks het verbod van beperkingen van vrij verkeer, er bij maatregelen zonder onderscheid een
uitzondering kan worden ingeroepen om een dwingende reden van algemeen belang.
Naam arrest: C-300/89 Titaandioxide Keuze rechtsgrondslag op objectieve gegevens
Rechtsvraag: Welke rechtsgrondslag dient te worden gebruikt?
Rechtsoverwegingen: r.o. 17-21.
Uitspraak: Opvattingen van Unie-instellingen over het nagestreefde doel, berusten op objectieve
gegevens die voor rechtelijke toetsing vatbaar zijn.
Naam arrest: C-91/92 Faccini Dori Horizontale werking van richtlijnen verboden
Rechtsvraag: Is horizontale werking van richtlijnen mogelijk?
Uitspraak: Een niet tijdig omgezette richtlijn kan niet rechtstreeks tegen een particulier worden
ingeroepen.
2
,Naam arrest: C-105/03 Pupino Kaderbesluit heeft directe werking
Rechtsvraag: Moet een kaderbesluit waarvan rechtstreekse werking is uitgesloten wel kunnen worden
ingeroepen bij de nationale rechtsorde?
Uitspraak: Ja. Deze uitspraak is inmiddels niet meer relevant omdat het kaderbesluit richtlijn is
geworden.
Naam arrest: C-376/98 Tabaksreclame 263 VWEU Doelstelling realiseren interne markt
Rechtsvraag: Wat is de reikwijdte van artikel 114 VWEU? De Unie kan namelijk regels vaststellen
voor het realiseren van een interne markt.
Uitspraak: Een op dit artikel gebaseerde wetgevingshandeling moet als doel hebben de interne markt
te verbeteren. Belemmeringen worden door de richtlijn/wetgeving weggenomen. Als dat niet zo is, is
de wetgeving/richtlijn nietig.
Naam arrest: C-112-00 Schmidtberger Uniegrondrechten mogen fundamentele rechten
inperken als deze maatregelen andere fundamentele rechten beschermen
Rechtsoverwegingen: r.o 57
Rechtsvraag: Heeft de overheid in strijd gehandeld met artikel 4 lid 3 VEU (loyaliteitsbeginsel) en
het vrije verkeer van goederen, artikel 34 VWEU, door de wegblokkade toe te staan?
Uitspraak: Uniegrondrechten kunnen fundamentele rechten beperken als deze Uniegrondrechten
maatregelen betreffen die fundamentele rechten beschermen. De overheid had meer moeten doen om
de wegblokkades tegen te gaan.
Naam arrest: 36/74 Walrave en Koch, vrije verkeer van werknemers en diensten Rechtstreekse
horizontale werking van richtlijnen is soms toegestaan
Rechtsvraag: Kunnen particulieren zich ook op rechtstreekse werking beroepen?
Uitspraak: Particulieren kunnen zich in sommige gevallen ook op rechtstreekse werking beroepen,
Walrave Koch-arrest, omdat anders het effect van het Werkingsverdrag kan worden omzeild.
Naam arrest: 302/86 Deense Flessen Noodzakelijkheidsvereiste van evenredigheid
Rechtsvraag: Is het statiegeld en retoursysteem van de Deense regering in strijd met artikel 30
VWEU, het vrije verkeer van goederen?
Uitspraak: Nee, want een belemmering van het vrije verkeer in de EU kan worden aanvaard, wanneer
deze zonder onderscheid van toepassing is op nationale en internationale producten.
Ook moet de belemmering evenredig zijn aan het beoogde doel, het vrije handelsverkeer moet hierbij
zo min mogelijk belemmerd worden.
Alle belemmeringen die de regeling oplegt aan het vrije verkeer moeten noodzakelijk zijn voor het
behalen van het beoogde doel. Noodzakelijkheidsverseiste.
Voor maatregelen van milieubescherming moet worden nagegaan dat er niet meer beperkingen dan
noodzakelijk met de belemmeringen mee worden genomen.
De doelstelling zelf moet evenredig zijn met andere algemene belangen binnen de EU.
Naam arrest: C-212/04 Adeneler Na inwerkingtreding richtlijn, richtlijnconforme
interpretatie + geen negatieve uitlatingen
Rechtsoverwegingen: r.o. 121-123, 115.
Uitspraak: In arrest Adeneler staat dat vanaf het moment van inwerkingtreding van een richtlijn de
nationale rechter gehouden is geen negatieve uitlatingen meer te doen die de doelstellingen van de
Unie zouden kunnen schaden + richtlijnconforme interpretatie geldt vanaf verstrijken
implentatietermijn.
Naam arrest: C-129/96 Inter-Environment Verbod op nemen maatregelen die lijnrecht ingaan
tegen doelstelling van nog niet in werking getreden richtlijn
Rechtsoverwegingen: r.o. 45
Uitspraak: Lidstaten mogen, aanvullend het arrest Adeneler, voor het verstrijken van de
implementatietermijn geen maatregelen nemen die lijnrecht ingaan tegen het door de richtlijn beoogde
resultaat.
3
, Naam arrest: C-253/00 Munoz Rechtstreekse horizontale werking van verordeningen
Rechtsoverwegingen r.o 27-31
Uitspraak: Bepalingen uit verordeningen kunnen rechtstreekse horizontale werking hebben zodat de
volle werking van het Unierecht kan worden gewaarborgd.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper benniekooij. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
