In dit essay lees je over de vergelijking tussen het speciaal(basis)onderwijs in Nederland en in Finland. Wat zijn de verschillen en wat zijn de overeenkomsten? Heeft het ene land beter onderwijs dan het andere land?
Finland aan de top
Het onderwijs in Finland behoort tot de top 5 van beste onderwijs van de wereld. Althans, dit
blijkt al jaren uit het PISA-onderzoek van de OESO. Het laatste onderzoek is gedaan in
2017, dus hoog tijd om dit onderwijs weer onder de loep te nemen. Klopt het daadwerkelijk
wel wat ze zeggen en is het nog wel actueel? Wat is de kracht van de Finse scholen en wat
kan Nederland hiervan leren? In ons essay vergelijken wij het Nederlandse en het Finse
onderwijssysteem.
Na het lezen van verschillende bronnen is gebleken dat Nederland zich vooral richt op
resultaat en Finland voornamelijk op het proces. Wat is nou het beste voor de leerlingen,
proces- of resultaat gericht werken? Om dat te onderzoeken hebben wij de volgende stelling
geformuleerd:
‘Het Nederlandse onderwijssysteem is te veel gericht op het resultaat en kijkt te weinig naar
het welzijn van de leerlingen.’
Verschillende onderwijssystemen
Onderwijssysteem Nederland
In Nederland gaat een kind vanaf vier jarige leeftijd naar school. Echter is het pas verplicht
vanaf vijf jarige leeftijd. Kinderen starten in groep 1 en eindigen in groep 8. De leerling heeft
elk jaar één of meer nieuwe leerkrachten en krijgen les volgens een vast weekrooster.
In Nederland is er een onderscheid tussen het regulier basisonderwijs en het speciaal
(basis)onderwijs. Als een leerling niet mee kan komen in het regulier basisonderwijs, komt
het speciaal basisonderwijs ter sprake. Zoals op de site van het onderwijsloket is te vinden,
worden dezelfde leerdoelen aangehouden, maar de lesstof wordt op een manier
aangeboden die past bij de situatie van de leerling (Severijnen, 2021).
Wanneer een leerling ook niet voldoende mee kan komen op het speciaal basisonderwijs,
kan gedacht worden aan het speciaal onderwijs. Dit is bijvoorbeeld het geval bij zeer moeilijk
lerende kinderen, verstandelijk of lichamelijk beperkte kinderen of ernstig zieke kinderen. Bij
deze scholen worden niet dezelfde leerdoelen gehanteerd als bij het reguliere- en speciaal
basisonderwijs. Deze kinderen stromen voornamelijk uit naar het voortgezet speciaal
onderwijs.
Nederland is aan de slag gegaan om ervoor te zorgen dat zo min mogelijk kinderen naar het
speciaal onderwijs moeten. Zo is te lezen in het artikel van de Onderwijsconsument dat er in
Nederland tot augustus 2014 regels bestonden wanneer een leerling naar het speciaal
onderwijs zou moeten. Vanaf 2014 is dat veranderd, nu bepalen scholen zelf wanneer een
leerling naar het speciaal (basis)onderwijs gaat.
Het doel van deze verandering: minder leerlingen worden doorverwezen naar het speciaal
(basis)onderwijs. Om ook te kijken naar het welzijn van de kinderen is het van belang om
kinderen zoveel mogelijk in hun eigen omgeving naar school te laten gaan en de lange
busreizen te voorkomen (Van Egmond, 2022).
De onderwijsconsument heeft onderzoek gedaan of er de afgelopen vijf jaar inderdaad
voldoende onderwijs op maat beschikbaar is gekomen door de verandering van deze regel.
Hieronder staat de conclusie van het onderzoek van de onderwijsconsument geciteerd.
1
, “De conclusies uit vijf jaar onderzoek en 72 rapporten zijn niet makkelijk samen te vatten …
Een in het oog springende conclusie is dat niet vast te stellen is of er nu met de invoering
van passend onderwijs voor leerlingen werkelijk meer ondersteuning op maat beschikbaar is
gekomen” (Kaspers, 2021).
In tabel 1 (Ministerie van Onderwijs, 2021) is te zien dat bij de aanpassing van de regels in
2014 er inderdaad een dalende lijn is te zien van het aantal leerlingen die naar het speciaal
(basis) onderwijs gaan. In dezelfde tabel is ook te zien dat er vanaf 2017 weer een stijgende
lijn is. Dit betekent dat als deze stijging zo doorgaat en er geen nieuwe veranderingen plaats
vinden, we over een aantal jaar weer terug zijn bij af zijn.
Tabel 1
Aantal leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs in de jaren 2011/2012 - 2020/2021.
Overgenomen uit De staat van het onderwijs (p. 108)
Onderwijssysteem Finland
In Finland gaan kinderen vanaf zeven jarige leeftijd naar school. Voordat de kinderen naar
school gaan, kunnen ouders gebruikmaken van een gratis dagopvang voor kinderen vanaf
acht maanden tot en met vijf jaar. De kinderen die zes jaar zijn, gaan naar een voorschoolse
opvang, genaamd de Esioptus. Hier worden de kinderen voorbereid op het schoolleven.
Vervolgens bestaat de schooltijd voornamelijk uit twee fasen. De eerste fase duurt zes jaar
en deze is vergelijkbaar met de basisschool in Nederland. Kinderen krijgen onderwijs van
één leerkracht. De tweede fase is de middelbareschooltijd. In deze fase krijgen de kinderen
van meerderen docenten les. Alle scholen volgen hierbij een nationaal kerncurriculum, maar
binnen dit kerncurriculum krijgen de scholen de ruimte om hun eigen curricula op te stellen.
Verder hebben ze in Finland inclusief onderwijs. Dit houdt in dat alle leerlingen naar dezelfde
school gaan. In Finland bestaat er geen speciaal (basis)onderwijs, zoals wij dit begrip uit het
Nederlands onderwijs kennen. Er wordt in de klas sterk gedifferentieerd, zodat alle leerlingen
in dezelfde klas de kans krijgen om tot leren te komen.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IngeborgK. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,98. Je zit daarna nergens aan vast.
