7.6.7 Eerste grond ‘ernstig verwijtbaar handelen’
De aansprakelijkheid van de bestuurder die namens de vennootschap heeft gehandeld. Dit wordt aangeduid als
‘zinkend schip-scenario’: een bestuurder handelt onrechtmatig tegenover een schuldeiser die door de
vennootschap niet betaald is, indien de bestuurder van begin af aan wist of redelijkerwijze behoorde te
begrijpen dat de vennootschap de transactie met de betrokken schuldeiser niet zou kunnen nakomen en voor
de door die wanprestatie veroorzaakte schade ook geen verhaal zou bieden.
7.6.8 Tweede grond
Aansprakelijkheid van de bestuurder die heeft bewerkstelligd of toegelaten dat de vennootschap haar
wettelijke of contractuele verplichtingen niet nakomt. Oftewel ‘frustratie van verhaal’. Naast wetenschap van
benadeling zal er sprake moeten zijn van bijkomende omstandigheden waaruit kan worden afgeleid dat de
bestuurder persoonlijk en in voldoende mate een ernstig verwijt van het ontstaan van de betalingsonmacht
kan worden gemaakt. Onrechtmatig is de uit betalingsonwil voortvloeiende weigering van een bestuurder om
een verbintenis van de vennootschap te voldoen.
Maatstaf voor de bestuurdersaansprakelijkheid ex. Art. 6:162 BW bij wanprestatie van de vennootschap is dus
of de bestuurder een ernstig verwijt kan worden gemaakt.
Vermelden waard is HR Arrest Willemsen/NOM. Daarin besliste HR dat voor aansprakelijkheid van bestuurder
jegens een aandeelhouder vereist is dat de bestuurder een ernstig verwijt kan worden gemaakt.
Hoofdstuk 8 – Herstructurering
In dit hoofdstuk wordt aandacht besteed aan besluiten die de structuur en de inrichting van een
ondernemingsvorm wijzigen. Denk hierbij aan een wijziging van de statuten, omzetting van bv, ontbinding en
juridische fusie of splitsing. In het hoofdstuk wordt vooral ingegaan hoe besluiten die aan herstructurering ten
grondslag liggen, genomen worden en wat zij inhouden.
8.1 Soorten van herstructureringen bij nv’s en bv’s
Een besluit van een orgaan en soms van de rechter ligt ten grondslag van een herstructurering. Gevolgen;
- Vergroting aandelenkapitaal
- Vermindering aandelenkapitaal
- Wijziging statuten
- Omzetting
- Juridische fusie en splitsing
- Ontbinding
Overdragen aandelen is GEEN herstructurering. Ook wanneer een vennootschap haar onderneming geheel of
gedeeltelijk verkoopt en overdraagt is GEEN structuurwijziging. Dit is een activa- en passivatransactie, oftewel
bedrijfsfusie.
Art. 379-383 Fw biedt ondernemers in financiële moeilijkheden de mogelijkheid om de schuldeisers een
onderhands akkoord aan te bieden. Rechtbank kan daartoe een herstructureringsdeskundige aanstellen. De
inhoud van het akkoord kan verstrekkend zijn en niet alleen de rechten van de schuldeisers raken. Zelfs kan het
akkoord leiden tot volledige liquidatie van de onderneming. Akkoord kan aangenomen wanneer twee derde
van de schuldeisers van en aandeelhouders (art. 381 Fw). Wordt het door de rechtbank dan goedgekeurd, dan
zijn alle aandeelhouders en schuldeisers eraan gebonden dwangakkoord. Bestuurders van vennootschappen
zijn voor het aanbieden of uitvoeren van een akkoord niet afhankelijk van de aandeelhouders cf. art. 370 lid 5
Fw.
8.2 Vergroting van het aandelenkapitaal
Vergroting aandelenkapitaal zal leiden tot meer uitstaande aandelen en dit leidt tot een
kapitaalstructuurwijziging. Vennootschap kan verschillende motieven hebben voor vergroting van het
aandelenkapitaal, zoals extra eigen vermogen nodig zijn voor bereiken commerciële doelen of de toetreding
van een nieuwe aandeelhouder vergemakkelen of het afwenden van een vijandige overname.
46
Ondernemingsrecht 2021-2022
, Art. 2:206 BW bepaalt dat een bv ingevolge een besluit van de AV aandelen kan uitgeven. Hierbij is bij een bv
cf. art. 2:196 BW een notariële akte vereist. In art. 2:206a BW wordt aan iedere aandeelhouder van een bv een
voorkeursrecht toegekend bij de uitgifte van nieuwe aandelen. Dit voorkeursrecht heeft een beschermend
karakter, want het beoogt minderheidsaandeelhouders te beschermen tegen een
meerderheidsaandeelhouders.
Als een buitenstaander aandelen neemt, verwater niet alleen het stemrecht maar de aandeelhouders lopen
ook het risico dat de vennootschap de nieuwe aandelen tegen een te lage koers plaatst (weinig agio).
In de statuten kan het voorkeursrecht worden uitgesloten. De statuten kunnen bepalen dat de AV het
voorkeursrecht niet kan beperken of uitsluiten. Art. 2:206a BW bevat regelend recht. De vennootschap kondigt
de aandelenemissie met voorkeursrecht aan in een schriftelijke mededeling aan de aandeelhouders aan het
door het opgegeven adres, kan ook via e-mail.
Voor nv zijn emissiebevoegdheid en voorkeursrecht dwingender geregeld. Delegatie emissiebevoegdheid is
ieder jaar mogelijk voor een maximale termijn van vijf jaar. Nv moet tekst van emissiebesluit of besluit tot
delegatie op het kantoor van het handelsregister neerleggen. Uitgifte aandelen met voorkeursrecht moet in de
Staatscourant en in een landelijk verspreid dagblad te worden aangekondigd, zie art. 2:96 en 96a BW.
8.3 Vermindering van het aandelenkapitaal
Kapitaalvermindering kan plaatsvinden door het aantal uitstaande aandelen te verminderen intrekking van
aandelen. AV kan besluiten tot intrekking met terugbetaling van het daarop gestorte of met ontheffing van een
nog resterende verplichting tot storting. Kapitaalvermindering is ook mogelijk door het nominale bedrag te
verlagen Afstempelen. Art. 2:99/208 lid 1 BW vereist voor beide methoden een besluit van de algemene
vergadering, veelal op voorstel van het bestuur.
Door intrekking houden aandelen op te bestaan. Art. 2:99/208 lid 2 BW bepaalt dat intrekking van aandelen
slechts aandelen kan betreffen die de vennootschap zelf houdt, dan wel aandelen van één soort waarvan alle
aandeelhouders met de intrekking instemmen of waarvan voor de uitgifte in de statuten is bepaald dat zij
kunnen worden ingetrokken met terugbetaling. Ook is het mogelijk uitgelote aandelen in te trekken als voor de
uitgifte in de statuten is bepaald dat zij kunnen worden uitgeloot met uitbetaling.
Voor bv bepaalt art. 2:208 lid 2 BW bovendien dat ook in andere gevallen tot intrekking kan worden
overgegaan met instemming van de betrokken aandeelhouders. Dit moet een unaniem besluit zijn van de
houders van de desbetreffende soort of aanduiding.
Voor het verlagen van het nominale bedrag van aandelen is een statutenwijziging vereist. Vermindering van dit
nominale bedrag kan met en zonder terugbetaling op aandelen plaatsvinden. Zonder terugbetaling is
bijvoorbeeld nodig bij verliezen in de onderneming. Eigen vermogen is dan meestal gedaald en dan kan
verplicht worden dat bij uitgeven van nieuwe aandelen, de nominale waarde moet verlaagd. Art. 2:80/191 BW
bepaalt dat bij het nemen van een aandeel daarop het nominale bedrag moet worden gestort. Als nominale
bedrag aandeel door verliezen in verleden hoger is dan de intrinsieke waarde, zal een investeerder niet bereid
zijn het aandeel te nemen tegen het nominale bedrag.
Ook kan verlaging kapitaal tot het bedrag van e.v. bij nv ervoor zorgen dat de vennootschap weer winst kan
uitkeren zodra er winst wordt gemaakt (art. 2:105 lid 2 BW). Anders dan bij nv is voor bv verlaging van kapitaal
in dat geval niet vereist om een winstuitkering te kunnen doen. Bij bv is bepalend of is voldaan aan de
balanstest van art. 2:216 lid 1-2 BW.
Verlaging van nominale bedrag kan ook gepaard gaan met een terugbetaling op aandeel. Dit zal zich voordoen
wanneer een vennootschap haar activiteiten wil beperken, als gevolg hiervan over overtollige winst of reserves
beschikt (art. 2:99/208 BW).
Kapitaalvermindering kan afbreuk doen aan de belangen van schuldeisers van de vennootschap. In bv-recht is
belang schuldeisers gewaarborgd in art. 2:208 lid 6 BW (balanstest).
De overige waarborgen van art. 2:216 lid 2-4 B zijn van overeenkomstige toepassing verklaard bij vermindering
van geplaatst kapitaal met terugbetaling. Dus de uitkeringstest en in aanvulling daarop de aansprakelijkheid
van bestuurders gelden ook bij kapitaalvermindering met terugbetaling op aandelen.
47
Ondernemingsrecht 2021-2022
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esthervandijkk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.