Werkgroep week 1
Aantekeningen uit de filmpjes van Nestor:
Codificatie: een panacee?
Dat is onmogelijk, niet alles is te voorzien. De rechter moet proberen de wet te interpreteren om zo
de leemten op te vullen.
VS: common law (net zoals Engeland). Regels worden geformuleerd door de rechter, uitspraak schept
een precedent, die wordt in de toekomst weer aangehouden. Geen codificatie, maar problemen zelf
oplossen.
David Dudley Field, New York, codificatie, Civil code. Wetgever had dit aangenomen, gouverneur
wees dit af. In Californië is dit wel aangenomen in 1872.
1. Leg uit wat er aan de hand was in dit wonderlijke verhaal. Welke feiten maakten dat Oades
rechtsgeldig opnieuw in het huwelijksbootje kon stappen? Noem hierbij de relevante
bepaling(en) van de destijds geldende California Civil Code.
Feiten waaruit bleek dat Oades rechtsgeldig opnieuw in het huwelijksbootje kon stappen:
- Dhr. Oades is getrouwd met mw. Nancy Foreland;
- Dhr. Oades is twintig jaar geleden getrouwd met mw. Oades Nr. 2;
- Ongeveer acht jaar geleden leefde dhr. Oades met mw. Oades Nr. 2 in de provincie
Wellington, Nieuw Zeeuwland;
- De boerderij van dhr. Oades was in de as gelegd, zijn gezin was verdwenen;
- Dhr. Oades was overtuigd dat mw. Oades Nr. 2 en zijn gezin waren omgekomen;
- Mw. Oades Nr. 2 kwam samen met haar drie kinderen intrekken bij dhr. Oades. Ze bleken
toch nog in leven.
(P. 4:) De California Civil Code bepaalt in artikel 61 lid 2 dat het huwelijk van een persoon die een in
leven zijnde eerdere echtgenoot of echtgenote heeft nietig is, ‘tenzij die eerdere echtgenoot of
echtgenote afwezig was en die persoon niet wist dat deze in leven was gedurende de tijdsspanne van
vijf opeenvolgende jaren direct voorafgaande aan dat volgende huwelijk, in welk geval het volgende
huwelijk slechts nietig is vanaf het moment dat tot zijn nietigheid door een rechtbank is geoordeeld.’
2. Leg uit welke drie strafrechtelijke procedures zich in het verhaal afspelen en of deze
leidden tot een veroordeling van Oades of niet.
De buren brachten een strafklacht uit tegen dhr. Oades voor rechter Billings, volgens de wet van 15
maart 1872, vanwege ‘openlijke en algemeen bekende samenwoning en overspel.’
Toen partijen werden voorgeleid te berechting toonden zij een trouwakte. De beklaagden werden
daarmee vrijgesproken. Omdat hij de trouwakte kon tonen.
Daarop werd een andere aanklacht voor dezelfde rechter gebracht tegen Oades en mw. Oades Nr 2,
waarbij hun hetzelfde vergrijp ten laste werd gelegd.
Er bestond geen twijfel toen Oades zijn tweede echtgenoot huwde dat hij meer dan vijf jaar niet op
de hoogte was geweest van het bestaan van zijn eerste echtgenote. De aanklacht werd derhalve
afgewezen.
Hierna werd een afvaardiging gezonden om de zaak voor te leggen aan de officier van justitie, die na
onderzoek van de zaak deze verwees naar de grand jury, de jury die over de vervolging beslist, en die
Oades in staat van beschuldiging stelde wegens bigamie.
De raadsman van dhr. Oades stelde dat bij de interpretatie van wetten ‘we ons aan de letter moeten
2
,houden’. De rechter bevestigde dit, hij gelastte de jury dienovereenkomstig dhr. Oades vrij te
spreken, hetgeen geschiedde.
Het hangt van de interpretatiemethode af of Oades wordt vrijgesproken of niet.
In het tentamen kan er gevraagd worden welke interpretatiemethode er in dit geval wordt gebruikt:
in dit geval de grammaticale interpretatiemethode.
Teleologisch interpretatiemethode: is kijken naar het doel van de wet.
3. Leg uit waarom het legaliteitsbeginsel, ook wel bekend als het nulla poena-beginsel
doorgaans in de weg staat aan het gebruik van de teleologische interpretatiemethode in
een strafzaak. Bestudeer voor de beantwoording van deze vraag p. ? in het boek
“Hoofdstukken”.
P. 30 “Hoofdstukken”: Op het gebied van het strafrecht is er behoefte aan rechtszekerheid: wanneer
aan iemand een straf werd opgelegd had, zo vond men, die persoon er recht op te weten op grond
van welke wettelijke regel hij die straf kreeg toegediend (nulla poena sine previa lege poenali).
P. 72 “Hoofdstukken”: Het legaliteitsbeginsel houdt in dat strafvervolging slechts zou mogen
plaatsvinden op grond van een ten tijde van het plegen van het misdrijf of de overtreding bestaande
wettelijke bepaling waarin zij worden geconstateerd en met straf worden bedreigd.
Door de codificatie van het strafrecht, in dit geval in de California Civil Code, is de interpretatie, met
name de teleologische interpretatiemethode, van de rechter meer beperkt en moet de rechter zich
aan de letter houden. In het strafrecht wordt dan ook altijd nagenoeg altijd grammaticaal
geïnterpreteerd.
Beccaria. In verdragen wordt veel gebruik gemaakt van de teleologische interpretatiemethode. In de
preambule van verdragen wordt de bedoeling/doel altijd uitgelegd. De preambule stuurt altijd naar
welke interpretatiemethode toegepast moet worden.
4. Welke interpretatiemethode moest volgens Oades’ advocaat worden gebruikt?
Volgens de advocaat van Oades werd er een te ruim beginsel van interpretatie gebruikt. Ter
ondersteuning haalde de advocaat van Oades de volgende maximen aan: ‘A verbis legis non est
recedendum,’ ‘Index animi sermo’' en ‘Maledicta est expositio quae corrumpet textum,’ wat, naar hij
ten behoeve van de rechtbank uitlegde, betekende dat bij de interpretatie van wetten ‘we ons aan
de letter moeten houden.’ Dat het waar is dat de bedoeling moet overheersen, maar dat ‘de
bewoordingen het bewijs van de bedoeling zijn,’ en dat ‘het ten onrechte interpretatie wordt
genoemd wanneer we de tekst wijzigen.’
Volgens de advocaat van Oades moest er in dit geval geen teleologische interpretatiemethode
worden toegepast maar een grammaticale interpretatiemethode.
5. Leg uit aan de hand van het begrip codificatie hoe de Californische wetgever dit ontwerp
uit New York tot codificatie in California maakte.
De codificatie, geschreven door David Dudley Field, was in eerste instantie bedoeld voor de staat
New York. De gouverneur van New York wees dit af. Dit wetboek is gekopieerd en gebruikt in
California vanaf 1872.
Codificatie is geschreven recht, waaraan de overheid een aan haar gezag ontleende, uitsluitende
gelding toekent; deze exclusiviteit maakt de rechtsoptekening tot een volledige.
3
, De California Civil Code is een op geschrift gestelde wet waaraan de overheid exclusie gelding over
heeft verleend.
Codificatie drie elementen. Tentamenverdacht! Wat zijn de elementen? Er gevraagd welke
wetboeken een codificatie zijn. Geschreven recht, overheid die gezag uitoefent, exclusiviteit (alleen
het wetboek mag worden gebruikt om conflicten op te lossen, geen andere rechtsbron. Formele
volledigheid).
Overheid was in dit geval gezaghebbend, het ging om geschreven recht en het werd exclusief
verklaard (er mocht geen andere rechtsbron worden gebruikt).
6. Leg uit aan de hand van het begrip interpretatie dat het een wijdverbreid misverstand is
dat recht hetzelfde is als de wet.
Het is onmogelijk elke situatie te voorzien, bij een codificatie is het altijd nodig dat een rechter de
leemten opvult door middel van zijn interpretatie. De natuurrechten bijvoorbeeld, wat ook
onderdeel is van het recht, staat niet allemaal vastgelegd in de wet. Het recht is dus iets anders dan
de wet.
Bijvoorbeeld BW, hierin staan regels, deze moeten worden toegepast. Hierin is de interpretatie van
belang. De rechter moet de wet eerst betekenis geven om van recht te spreken.
7. Stelling: ‘Interpretatie slaat een brug tussen formele volledigheid en materiële
volledigheid.’ Leg uit of u het eens bent met deze stelling of niet.
Hier ben ik het mee eens. Codificatie streeft namelijk naar formele volledigheid. De natuurrechten
maken deel uit van het materieel recht. Om de redelijkheid en billijkheid van rechten te toetsen dient
de rechter zijn interpretatie te gebruiken. Zo is er toch sprake van een materiële volledigheid bij een
codificatie die formele volledigheid biedt.
Let op: formele volledigheid betreft exclusiviteit (de vereiste voor codificatie). De betekenis van
woorden staat niet vast. De rechter geeft de woorden betekenis aan de hand van interpretatie.
Wetboek van Pruissen, poogde een wetboek te maken voor alle problemen. Ongeveer 17.000
artikelen. Hieruit bleek dat niet alles te voorzien was. Lex semper logiture
8. Probeer in het eerste boek (Boek 1) van ons Nederlandse Burgerlijk Wetboek op te zoeken
hoe een dergelijke kwestie is geregeld naar huidig Nederlands recht.
Art. 1:425 lid 1 BW: het huwelijk van een vermiste geacht te zijn ontbonden op de vermelde dag van
de nieuwe huwelijksakte. Bigamie is dus uitgesloten.
Art. 1:426 lid 1 BW: verklaring van vermissing. Art. 1:417 lid 2 BW: nieuw huwelijk aangaan. Art:
1:449 BW aanhef: onder b: eerste huwelijk wordt nietig verklaard.
4
