Een samenvatting van het boek gebruikt bij het vak Psyche & Soma aan de Vrije Universiteit. Ik werk hem wekelijks bij, dus je krijgt terwijl ik hem schrijf steeds toegang tot de nieuwste versie. Ik heb hem 1,5/2 weken voor het tentamen af!
ziekte generieke aspecten - klachten, psychologische en sociale processen die zich over
ziektes heen manifesteren (vermoeidheid, relatieproblemen)
ziektespecifieke aspecten - klachten of problemen die meer samenvallen met de ziekte
dan wel een uitvloeisel zijn van de fysieke gevolgen van een aandoening en/of een gevolg
zijn van de medische behandeling
Hoofdstuk 2 - Medische psychologie
Medisch psychologen → werkzaam op het grensgebied tussen geneeskunde en
psychologie. Geen Big-geregistreerd beroep.
Psychologen werkzaam in ziekenhuizen zijn BIG-geregistreerd als GZ-psycholoog, klinisch
psycholoog of klinisch neuropsycholoog en worden vaak opgeleid binnen het vakgebied.
Multidisciplinair overleg (MDO) → bespreking van één of meerdere patienten. Binnen een
medisch specialisme zijn vaak meerdere MDO’S voor specifieke ziektebeelden.
Klinisch consult
Als een patiënt is opgenomen in het ziekenhuis kan een klinisch consult plaatsvinden.
Eerst bespreekt de psycholoog de vraagstelling die aan de patiënt zal worden voorgelegd
samen met de arts of verpleegkundige. De vraagstelling betreft uiteenlopende
problematiek zoals bijvoorbeeld in de thuissituatie, een lastige patiënt, opvang na een
traumatisch ongeval of begeleiding bij somberheid.
Indicatie voor een consult → wanneer de medische diagnostiek of behandeling stagneert
door het psychisch of sociaal functioneren van de patiënt, of wanneer de arts-patiënt
communicatie ernstig verstoort is.
Wanneer wordt besloten dat een klinisch consult van waarde is wordt er eerst contact
opgenomen met de naasten van de patiënt, indien hiervoor toestemming is gegeven. De
psycholoog bespreekt bij het consult een probleemanalyse en mogelijke oplossingen of
biedt een korte interventie of begeleiding aan.
Psycho-educatie altijd eerste stap, waarna cognitieve herstructurering plaatsvindt.
Poliklinische intake
Bij verwijzing van een poliklinische patiënt naar de medische psychologie wordt eerst
bepaald welke psychologische expertise gewenst is voor een poliklinische intake en
diagnostiek. Ook wordt vastgesteld of psychologische diagnostiek voorafgaand aan de
reeds bepaalde medische behandeling moet plaatsvinden.
Onderwerpen tijdens intake:
- reden van verwijzing
- hulpvraag van patiënt
- klachtenanamnese
- eerdere hulpverlening
, - medicatiegebruik
- gezinssituatie
- observaties en indrukken
- eerste probleemanalyse
- (voorlopige) conclusie
Ook wordt er besproken of er aanvullende diagnostiek nodig is.
Psychologen in ziekenhuizen worden regelmatig betrokken bij zorg voor patiënten met
chronische ziekten.
Chronische ziekte → ziekte duurt lang voort, is onomkeerbaar en meestal niet geheel te
genezen.
Vanwege toegenomen levensverwachting hebben steeds meer mensen een chronische
ziekte (merendeel van de mensen boven de 75 jaar oud).
Impact op kwaliteit van leven, lichamelijk functioneren en beperkingen in het dagelijks
leven en sociaal welbevinden. Ook Veel onzekerheid, angst, depressie
Blended therapy / Blended care → combinatiebehandeling van eHealth-modules en
face-to-face.
Wanneer er sprake is van ernstige ziekte specifieke problemen die voor meer psychische
ontregeling zorgen dan op grond van het natuurlijke beloop van de ziekte verwacht mag
worden, of die specifieke expertise vragen, wordt de patiënt doorverwezen naar een
medisch psycholoog.
Chronische ziekten
Veel soorten kanker tegenwoordig een soort chronische ziekte wat betreft het beloop.
Vraagt vaak om psychologische behandeling op maat en afgestemd op de fase van ziekte
en medische behandeling (vooral bij uitgezaaide kanker en een aanvankelijk slechte
prognose)
In alle fases hebben zowel vrouwen als jongeren meer risico op psychische problemen
Insuline afhankelijke diabetes → psychisch sterk belastende chronische ziekte, vanwege
dagelijks terugkerende zelfzorg, invloed van bloedglucose schommelingen, dreiging van
lange termijn medische complicaties (blindheid, zenuwbeschadiging, nierfalen).
Door tijdelijke of blijvende veranderingen in het cognitief en emotioneel functioneren
kunnen er ook psychische problemen ontstaan bij naasten.
Meer aanpassingsproblemen bij adolescenten dan bij volwassenen en kinderen door
hormonale veranderingen en specifieke ontwikkelingstaken samenhangend met de
identiteit en autonomie.
In de zorgstandaard voor patiënten met COPD staat niet meer de chronische
luchtwegobstructie centraal maar de ziektelast van de patiënt en het zorgproces.
Lichamelijk onverklaarbare klachten (SOLK)
, In de Multidisciplinaire richtlijn SOLK en somatoforme stoornissen → lichamelijke klachten
die langer dan enkele weken duren en waarbij bij adequaat medisch onderzoek geen
somatische aandoening wordt gevonden die de klachten verklaart.
Lichamelijke klachten waarbij de huisarts vaak geen somatische aandoening vindt zijn:
moeheid, buikpijn, spier en gewrichtspijn, hoofdpijn, rugpijn, misselijkheid of duizeligheid.
(30-50% van de klachten waarmee patiënten naar de huisarts komen)
Ontstaan van SOLK onduidelijk, vaak wel een somatisch beginpunt waarna de klachten in
de loop der tijd niet zijn verdwenen. Voor het blijven bestaan van de klachten zijn wel
psychologische factoren die een belangrijke rol spelen → aanleiding voor psychologische
behandeling hierbij.
SOLK patiënten worden meestal ambulant behandelt bij GGZ-instellingen of een
SOLK-poli binnen een academisch ziekenhuis. Hier worden behandelingen aangeboden
gebaseerd op cognitieve gedragstherapie.
Klachten die ooit wel zijn begonnen met een somatische aandoening noemt men nog
steeds SOLK, omdat het nog steeds medisch onverklaarbaar is. Hierbij wordt vaak de hulp
ingeschakeld van een medisch psycholoog, vanwege complexe interactie tussen de
somatische aandoening en de psychische reacties van de patiënt.
Hersenaandoeningen
Aangeboren hersenletsel - bij de geboorte aanwezig (bv. down-syndroom)
Kinder- en jeugdpsychologen kunnen in ziekenhuizen betrokken worden bij kinderen
met aangeboren hersenletsel en andere syndromale aandoeningen.
De klinisch neuropsycholoog richt zich vooral op niet-aangeboren hersenletsel.
Cerebrovasculaire accident (CVA) en het hersentrauma komen het vaakst voor.
CVA - bloedvat in de hersenen raakt verstopt of scheurt → bloedvoorziening stopt in een
deel van de hersenen → hersenweefsel raakt beschadigd.
Hersentrauma - hersenschudding of hersenkneuzing door uitwendig geweld op het
hoofd (val of klap)
Naast CVA en hersentrauma komt ook veel dementie voor → Alzheimer en vasculaire
dementie. Ook bij parkinson vaak dementie (⅓ personen)
Epilepsie → zorg vaak in gespecialiseerde epilepsie centra
Ook kan hersenschade voorkomen in de latere stadia van chronische lichamelijke ziekten
zoals COPD of diabetes, maar ook bij psychiatrische ziektebeelden zoals depressie of
schizofrenie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wietekeveenstra1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
