College aantekeningen
Aantekeningen Wetenschapsfilosofie Hoorcolleges
In dit document vind je de aantekeningen van de gegeven hoorcolleges van deze periode per hoorcollege aangegeven
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
WetenschapsfilosofieHoorcollege 1
Deze cursus biedt een introductie in de wetenschapsfilosofie en past
wetenschapsfilosofische vragen toe op de sociale wetenschappen. Je leert kritisch na te
denken over fenomenen als wetenschap, kennis en kennisproductie. In het eerste deel van
de cursus staat daarbij de vraag centraal waarom wetenschappelijke kennis
epistemologisch gezien als de meest belangrijke vorm van kennis wordt gezien. In het
tweede deel van de cursus- speciaal ingericht voor sociologen, personeelswetenschappers
en organisatiewetenschappers- worden wetenschapsfilosofische theorieën gecombineerd en
toegepast op vragen over de sociale wetenschappen. In dit tweede deel staat de vraag
centraal wat sociale wetenschap ‘wetenschappelijk’ maakt.
Wat is filosofie?
‘’Filosofen zijn mensen die de hele dag nadenken over de zin van het leven. Ik weet niet wat
de zin van het leven is, maar volgens mij in ieder geval niet om daar de hele dag over na te
lopen denken’’
Wat bestudeert een filosoof dan wel?
- Natuurkundigen bestuderen elementaire deeltjes…
- Scheikundigen bestuderen atomen en moleculen…
- Biologen bestuderen het leven op alle niveaus (van cellen tot ecosystemen)…
- Psychologen bestuderen de menselijke geest…
- Sociologen bestuderen relaties tussen mensen…
- Organisatiewetenschappen bestuderen menselijke organisaties/ instituties…
- …. Maar wat bestuderen filosofen?
Voorbeelden van filosofische problemen?
- Wat is kennis? (epistemologie)
- Wat betekent het om te zeggen dat iets ‘waar’ is? (metafysica)
- Bestaat er zoiets als vrije wil? (filosofie van de geest)
- Wat is de beste manier om in het leven te staan? (ethiek)
- Is schoonheid een kwestie van smaak? (esthetiek)
Waarom zijn dit filosofische problemen?
- Omdat het diepe problemen zijn?
- Omdat wetenschap ze (nog) niet op kan lossen?
- Omdat ze onoplosbaar zijn?
Wat is wetenschapsfilosofie?
Vragen die een wetenschapsfilosoof stelt:
- Wat is wetenschap?
- Wat is de beste wetenschappelijke methode?
- Wat is het verschil tussen wetenschap en pseudowetenschap?
,Waarom zijn dit belangrijke vragen (voor jullie)?
- Omdat we in een samenleving leven die gedomineerd wordt door wetenschap.
- Omdat jullie allemaal een wetenschappelijke opleiding volgen
o Nadenken over wetenschap
o Grondslagen van je eigen discipline
o Kritische houding ten opzichte van je eigen studie
- Omdat we in een roerige tijd leven waarin wetenschappelijke waarden op het spel
staan.
Samenvatting
Wat is filosofie?
- Filosofie kan over veel verschillende onderwerpen gaan (wetenschap, bewustzijn,
schoonheid)
- Vragen over deze onderwerpen zijn filosofisch omdat ze fundamenteler,
conceptueler en mogelijk onoplosbaar zijn
Wat is wetenschapsfilosofie?
- Wetenschapsfilosofen denken na over de aard van de wetenschap
- Onderscheid maken tussen wetenschap en pseudowetenschap
- Toegepast op MAW: wat is de status van sociale wetenschappen?
Vooruitblik
Twee belangrijke vragen in deze cursus:
1. Is wetenschap ook maar een mening (en zo nee, waarom niet)?
2. Wat is het verschil tussen sociale en natuurwetenschappen?
Hoorcollege 2
o De wetenschappelijke revolutie
- Achtergrond: wetenschappelijke revolutie (1550-1700)
- Voor 1550 dachten we zo een beetje alles te weten wat er te weten viel
o Bijbel
o Religieus wereldbeeld
- Hoe verschilt dat wereldbeeld van dat van ons vandaag de dag?
- Honderdvijftig jaar later was dat compleet veranderd
- Natuurkunde/ astronomie
- Geneeskunde
- Scheikunde
- Resultaat: enorme strijd tussen kerk en wetenschap
- Vraag: wat is kennis? Hebben we wel kennis?
2a. Een definitie van kennis
- Voordat we de vraag kunnen beantwoorden of we kennis hebben, moeten we eerst
weten wat kennis is.
- We moeten een definitie van kennis hebben.
, - Een manier om een begrip te definiëren is door te vragen naar noodzakelijke en
voldoende voorwaarden.
- Noodzakelijke voorwaarden: als a niet de eigenschap S heeft, dan is het geen X
- Voldoende voorwaarden: als a eigenschap S heeft, dan is het sowieso een X
- Om een goede definitie te vinden: moet je een lijst condities hebben die allemaal
noodzakelijk en samen voldoende zijn.
- Voorbeeld: wanneer groeit een plant?
o Genoeg water noodzakelijk
o Genoeg licht noodzakelijk
o Genoeg vruchtbare aarde noodzakelijk Samen voldoende
o Goede temperatuur noodzakelijk
o Goede luchtsamenstelling noodzakelijk
- Wat zijn de noodzakelijke en voldoende voorwaarden voor kennis?
- Plato: er zijn drie condities die individueel en noodzakelijk en gezamenlijk voldoende
zijn.
o Overtuiging: je moet X geloven om X te
kunnen kennen
o Waarheid: X moet waar zijn om X te kunnen
kennen
o Rechtvaardiging: je overtuiging moet
gerechtvaardigd zijn om X te kunnen kennen.
- m.a.w. je hebt kennis over X wanneer je overtuiging
mbt X waar en gerechtvaardigd is.
2b. Scepticisme
- scepticisme: we hebben geen kennis
- … want hoewel we overtuigingen hebben…
- … en sommige overtuigingen toevallig waar kunnen zijn…
- … weten we nooit zeker dat ze waar zijn en dus hebben we geen rechtvaardiging.
3a. Rationalisme
- Rationalisme: er zijn bepaalde dingen die we wel zeker kunnen weten.
- Voorbeelden:
o ‘’Dubito ergo cogito, cogito ergo sum’’ (I doubt therefore I think, I think
therefore I am)
o Wiskundige overtuigingen
- Descartes was een rationalist
o Alle zintuigelijk waarneming is onbetrouwbaar
o Dus je kan alleen vertrouwen op je heldere en duidelijke ideeën
o Voorbeeld: cogito
o Daarna kun je met behulp van deductie alle andere kennis afleiden.
, (deductie= als je zeker weet dat de premissen waar zijn, dan weet je ook zeker dat de
conclusie ook waar is)
- Heldere en duidelijke ideeën deductie kennis
Deductie:
P1: alle mensen zijn sterfelijk
P2: Socrates is een mens
C: Socrates is sterfelijk
3b. Empirisme
- Empirisme: ervaring opgedaan via zintuiglijke waarneming is de bron van kennis
- Tubala rasa (gaat vaak samen met empirisme): er bestaat geen ingeboren kennis
- Bacon was een empirist:
o Nihil est in intellectu quod non prius fuerit in sensu (niets is in het intellect dat
zich niet eerst in de zintuigen bevond)
o Je gebruikt geen deductie maar inductie om tot kennis te komen
o Daarom: observaties inductie kennis
(inductie= als je zeker weet dat de premissen waar zijn, dan is het waarschijnlijk dat de
conclusie ook waar is)
Inductie:
P1: Socrates is sterflijk
P2: Roy Donders is sterfelijk
P3: Donald Trump is sterfelijk
P4: Hilary Clinton is sterfelijk
C: Alle mensen zijn sterfelijk
P1: Deze zwaan is wit
P2: Deze zwaan is wit
P3: Deze zwaan is wit
P4: Deze zwaan is wit
C: Alle zwanen zijn wit
Deductie Inductie
Zekere kennis Feilbare kennis
Rationalisme Empirisme
Beginnen met wat je zeker weet, daarna Beginnen met observaties, daarna met
met deductie nieuwe kennis afleiden inductie hypotheses formuleren en die testen
- Empirisme is de common sense opvatting
o Als je wilt weten hoe iets zit, moet je beginnen met observeren hoe de wereld
in elkaar zit…
o Lijkt ook het beste te passen bij hoe wetenschap werkt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MilouV1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,79. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76669 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen