Samenvatting
Samenvatting Maatschappijleer thema verzorgingsstaat havo 5
In dit document staat een samenvatting over hoofdstuk vijf van maatschappijleer, dit is een goede voorbereiding op de toets.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Maatschappijleer hoofdstuk 55.1 Wat is een verzorgingsstaat?
In een verzorgingsstaat bemoeit de overheid zich actief met de welvaart en
welzijn van de inwoners. In een verzorgingsstaat heb je rechten en
plichten.
Welvaart: inkomen en hoe we daarmee ons leven onderhouden.
Welzijn: Geestelijk en lichamelijk gevoel.
Solidariteit is het bereid zijn om in de groep of samenleving risico's met
elkaar te delen. De waarde solidariteit vormt de kern van onze
verzorgingsstaat.
De Grondwet is basis voor de rechtstaat. Hierin komen verschillende waarden
voor, solidariteit, gelijkwaardigheid, vrijheid. Gelijkwaardigheid komt
terug in sociale grondrechten.
Drie terreinen waar de overheid meeste geld aan uitgeeft: Onderwijs,
gezondheidszorg en sociale zekerheid. Het laatste terrein heeft ook een
socialezekerheidsstelsel -> uitkeringen die mensen verzekeren van een
inkomen bij werkloosheid, ziekte, ouderdom of arbeidsongeschiktheid.
Maatschappelijk middenveld: organisaties die tussen de overheid en
individuele burgers in staan en verschillende groepen, meningen en belangen
vertegenwoordigen.
Vrije markt: prijs van goederen en diensten door vraag tot stand komen en
overheid stelt alleen kaders met wetten.
5.2 Ontwikkeling van de verzorgingsstaat
Nachtwakersstaat: een staat waarin de overheid zich beperkt tot het zorgen
voor veiligheid en bescherming van de burgers en het handhaven van de
rechtsorde.
In de tweede helft van de negentiende eeuw kwamen er vakbonden:
organisaties die de gezamenlijke en individuele belangen van werknemers
behartigen. Zij zetten zich in voor hogere lonen, kortere werkdagen, betere
arbeidsomstandigheden en verbod op kinderarbeid.
Na WOII ontstond een gemengde markteconomie. Iedereen vanaf een
pensioengerechtigde leeftijd kreeg recht op AOW.
Omdat levensverwachting steeg, kwam er vergrijzing. Maar ook ontgroening.
Participatiesamenleving: samenleving waarin mensen meer
verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leven en omgeving. Er komt een
participatiewet.
Liberalen zijn echter terughoudend. De overheid regelt zo min mogelijk.
Iedereen heeft eigen verantwoordelijkheid.
Sociaaldemocraten willen juist dat de overheid een sturende rol heeft.
Bedrijven en overheid moeten samen voor werkgelegenheid zorgen. Ze vinden
dat dit sociale ongelijkheid verminderd.
, Christendemocraten vinden dat de overheid aanvullende rol moet hebben. Dit
kan alleen als er een maatschappelijk middenveld is. Ze pleiten voor
mantelzorg: hulp van directe omgeving door familie, buren en vrienden aan
een hulpnodig persoon.
5.3 Onderwijs
Vroeger hoefden kinderen niet verplicht naar school tot dat de leerplicht
kwam in 1901. Dit verplichtte iedereen tussen de zes en twaalf jaar om
onderwijs te volgen. Uitzonderingen waren kinderen in landbouw tijdens
oogsttijd en meisje in het huishouden. Nu ben je verplicht van vijf tot
zestien. Als je zestien bent heb je een kwalificatie plicht nodig om de
school te verlaten. Dit betekent dat je tot je achttiende leerplichtig bent
als je geen startkwalificatie hebt gehaald.
Leerplicht ambtenaar controleert of je als leerplichtige ingeschreven staat
bij school. Hij grijpt in als je ongeoorloofd absent bent.
Onderwijsinspectie controleert kwaliteit van het onderwijs. Overheid is
vrij in onderwijs maar kinderen moeten wel dezelfde kennis en vaardigheden
leren.
Drie belangrijke doelen:
1. Zorgen voor goede opgeleide beroepsbevolking
2. Ongelijkheid terugdringen
3. Iedereen kans geven om talenten te ontwikkelen
Er is wel sprake van sociale ongelijkheid. Soms krijgen kinderen een hoger
advies omdat de ouders hoogopgeleid zijn. Overheid probeerd wel voor betere
en soepelere doorstroming te zorgen tussen niveaus. Ook wordt
geëxperimenteerd met brede brugklassen.
Mensen met een diploma krijgen vaak een betere baan en verbeteren hun
maatschappelijke positie. De kansenongelijkheid in het onderwijs is nog
steeds hoog. Wel meer leerlingen gaan naar de havo of het vwo.
5.4
Het recht op gezondheidszorg is in de Grondwet als een sociaal grondrecht
vastgelegd. De overheid moet zich inspannen voor dit.
Onder gezondheidszorg valt het ziekenhuis, jeugdzorg, geestelijke zorg,
gehandicaptenzorg en thuiszorg.
Preventie: voorkomen dat gezonde mensen ziek raken of ongeval krijgen.
Goede gezondheidszorg verbeterd welzijn en welvaart. Vanaf je 18e ben je
verplicht een zorgverzekering af te sluiten, hier betaal je premie voor.
Zorgtoeslag: deel van ziektekostenverzekering terugkrijgen dankzij laag
inkomen. Basisverzekering: ziekenhuisopnames, medicijnen, ambulancerit en
huisartsbezoek, ongeveer 115 euro per maand. Je kan aanvullende verzekering
afsluiten. Eigen risico: eerste honderd euro zelf betalen aan ziekte
kosten, dus mensen gaan dan niet snel naar de huisarts. Zorgverzekeraars
bieden deze verzekeringen aan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottecornelissen2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49270 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen