Samenvatting
Samenvatting kennistoets blok 1 specialisatie oncologie
Gedetailleerde samenvatting ten behoeve van de kennistoets aan het einde van blok 1 van de specialisatie oncologie. ALLE stof voor dit grote tentamen!
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 81 pagina's
Voorbeeld 2 van de 81 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
4 beoordelingen
Door: charlottedenbok • 1 jaar geleden
Door: lisa-franken • 7 jaar geleden
Door: janniemeima • 7 jaar geleden
Door: LeonieB • 8 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1: Kanker, diagnostiek en stadieringGeschiedenis van kanker
Tot voor kort was kanker na hart- en vaatziekten in Nederland de tweede
doodsoorzaak, maar sinds 2009 is kanker de eerste doodsoorzaak geworden in
Nederland. Een op de drie mensen in Nederland krijgt kanker. In 1900 nam kanker
de 17e plaats in. Gemiddelde leeftijd is toegenomen en het is bekend dat de kans op
het ontstaan van kanker met het vorderen van de jaren toeneemt.
Epidemiologie en etiologie
Etiologie: leer van de oorzaken.
Kanker ontstaat als gevolg van genetische veranderingen in lichaamscellen, die
daardoor veranderen in tumorcellen.
Epidemiologie: frequentie en verspreiding van de ziekte.
De Nederlandse kankerregistratie beschrijft sinds 1989 in jaarlijkse rapporten de
incidentie, prevalentie en sterfte aan kanker. Jaarlijks in NL 75.000 nieuwe patiënten.
In totaal zijn er in Nederland ongeveer 400.000 mensen in behandeling of onder
controle voor kanker.
De Nederlandse kankerregistratie werkt nauw samen met buitenlandse
kankerregistraties in verband met een internationaal netwerk: The International
Association of Cancer Registries. De registraties worden uitgevoerd door speciaal
hiertoe opgeleide registratiemedewerkers van het Integraal Kankercentrum
Nederland (IKNL). De informatie wordt verkregen op basis van informatie uit het
medisch dossier van de patiënt.
Preventie en het ontstaan van kanker
Hoe kanker ontstaat is nog niet helemaal bekend. Wel is duidelijk dat een aantal
exogene en endogene factoren het risico op kanker kan beinvloeden. In het bijzonder
leefstijlfactoren zoals roken, voedingspatroon, lichamelijke inspanning, overmatig
alcoholgebruik en onverstandig zongedrag dragen bij aan dit risico.
Primaire preventie: gericht op het voorkomen van het ontstaan van kanker
Secundaire preventie: gericht op het zo vroeg mogelijk ontdekken van kanker en
het geven van een adequate behandeling.
Tertiaire preventie: gericht om de gevolgen van de aandoening zo veel mogelijk te
beperken en een eventuele tweede tumor te voorkomen.
Exogene factoren
Roken
Voeding
Bewegen
Alcohol
Zonnen
Overgewicht
Ioniserende straling
Beroepsrisico
Geneesmiddelen
Infecties
Milieu
Endogene factoren
Hormonale invloeden
Genetische factoren
, Gevolgen van andere ziekten (hepatitis / levercirrose / ziekte van Crohn /
colitis ulcerosa)
Chemopreventie: toedienen van (genees)middelen aan bepaalde groepen personen
met als doel de ontwikkeling van kanker te remmen (ook hoogrisicogroepen).
De stoffen kunnen verschillende werkingsmechanismen hebben, zoals:
De schade veroorzaakt door kankerverwekkende stoffen beperken
De ontwikkeling van voorstadia van kanker tot kwaadaardige tumor
tegengaan
Tumorgroei – celdeling
In de kern wordt het DNA overgeschreven in messenger-RNA (mRNA), en in het
cytoplasma worden de mRNA-moleculen overgeschreven in eiwitten.
De celdeling, waarbij uit een cel twee nieuwe cellen ontstaan, is een gecompliceerd
proces dat zich afspeelt in verschillende fases:
DNA-synthesefase (S-fase): verdubbeling DNA-ketens en in elke cel twee
identieke sets chromosomen. Verhoogd DNA-gehalte > afleiden
delingsactiviteit in tumor.
Delingsfase (M-fase): mitosefase waarin daadwekelijk twee nieuwe cellen
ontstaan.
G1-fase (tussen M en S): groeifase tot volwassenheid van cellen
G2-fase: groei totdat cel rijp is en de kern een dubbele hoeveelheid DNA
bevat
Bij kanker gaat het om een verstoring in de
evenwichtssituatie tussen celgroei en dood. Voordat
een kwaadaardige tumor een zodanige omvang heeft
bereikt dat hij voelbaar of anderszins detecteerbaar is,
treden doorgaans ongeveer veertig
tumorcelpopulatieverdubbelingen op.
Veranderingen (mutaties) in genen die betrokken zijn
bij de regulatie van de celgroei zorgen ervoor dat een
normale cel in een tumorcel verandert. Dat wordt in de
volgende paragraaf verder uitgewerkt.
Carcinogenese
Carcinogenese: het proces van het ontstaan van
kwaadaardige tumoren.
Oncogen: gemuteerde variant van een zogenoemd
proto-oncogen. Normaal gen; door een mutatie wordt het op een abnormale manier
geactiveerd. Deze ongecontroleerde celgroei kan worden veroorzaakt door een
kleine mutatie van een gen, maar ook door een breuk in de chromosomen.
Tumorsuppressorgenen: coderen voor eiwitten die een remmende invloed hebben
op de celgroei. Door een mutatie kan een tumorsuppressorgen geïnactiveerd worden
of zelfs geheel vernietigd worden.
Neoplasie
Neoplasie: door genetische veranderingen kan een onafhankelijk groeiende tumor
ontstaan. Onderscheiding in goedaardige en kwaadaardige tumoren.
Goedaardige tumor (benigne): Kenmerkt zich doordat hij over het algemeen
niet snel groeit, goed is ingekapseld en anatomische begrenzingen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper paulienvdalen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79223 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen