Samenvatting
Biologie samenvatting H4 evolutie
Uitgebreide samenvatting van Biologie H4 over evolutie. Het hoofdstuk heet 'evolutie'. Het is een samenvatting uit het boek Biologie voor Jou Malmberg VWO 4.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: shmpoelma_tap • 8 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
1 Ontwikkeling van het levenDe aarde bestaat ongeveer 4,6 miljard jaar.
● 3,8 miljard jaar geleden: eerste eencellige.
● 670 miljoen jaar geleden: eerste meercelligen.
○ Atmosfeer bevatte ongeveer 7% zuurstof.
● 542 miljoen jaar geleden: eerste gepantserde dieren, geleedpotigen, stekelhuidigen & vissen.
○ Vanaf deze tijd zijn de eerste fossielen opgeleverd.
● 400 miljoen jaar geleden: eerste landplanten.
○ Vrij snel ontstonden ook landdieren (voornamelijk geleedpotigen).
● 350 miljoen jaar geleden: eerste gewervelden (amfibieën).
○ Planten met vaatbundels ontstonden ook.
■ Vaatbundels verbeterden het transport van stoffen in planten, waardoor grote
planten konden ontstaan.
● 250 miljoen jaar geleden: eerste zaadplanten.
● 65 miljoen jaar geleden: eerste zoogdieren en vogels.
● De oudste fossielen met menselijke kenmerken zijn ongeveer 5 miljoen jaar oud.
Chemische evolutie gebeurde voor het ontstaan van leven.
● Stoffen werden gevormd waaruit de eerste eencelligen konden ontstaan.
Oeratmosfeer: Tot ongeveer 3 miljard jaar geleden bevatte de atmosfeer geen zuurstof.
● Mengsel van stikstofgas, waterdamp, koolstofmonoxide, koolstofdioxide, waterstof,
ammoniak, methaan en waterstofsulfide.
Anorganische stoffen:
● komen voor in organismen en in de levenloze natuur.
● kleine, eenvoudig gebouwde moleculen.
● bijv. koolstofdioxide, water, keukenzout, zuurstofgas, stikstof, ijzer.
Organische stoffen:
● afkomstig van organismen of van producten van organismen.
● relatief grote, ingewikkeld gebouwde moleculen.
● de moleculen bevatten een of meer atomen koolstof (C), waterstof (H) en (meestal) zuurstof
(O).
○ kunnen ook andere atomen bevatten zoals stikstof (N), fosfor (P) en zwavel (S).
● bijv. koolhydraten (glucose, zetmeel), eiwitten, vetten.
Miller-Urey-experiment: Experiment dat het ontstaan van organische stoffen uit anorganische stoffen
in het laboratorium nabootste.
Organische oersoep: Organische stoffen Biogenese: Het ontstaan van leven uit
kwamen terecht in oerzeeën, door verdamping levenloze materie.
uit binnenzeeën vond indikking plaats. ● De oeratmosfeer bevatte geen zuurstof.
● Kleine organische moleculen verenigen ● In de oeratmosfeer ontstond door o.a.
zich tot grotere moleculen. bliksemontladingen en uv-straling kleine
● Organische moleculen rangschikken organische moleculen (bijv. aminozuren,
zich in ‘druppeltjes’ (protobionten). → nucleotiden, koolhydraten en vetzuren).
Eerste cellen ontstonden (bevatten ● In de oerzeeën werd door indikking een
waarschijn al een vorm van DNA). organische oersoep gevormd, waarin
Zelforganisatie: Er ontstaan eenheden met grotere moleculen en vervolgens de
nieuwe eigenschappen op een hoger eerste cellen zijn ontstaan.
organisatieniveau. ● De eerste organismen waren
● Voorbeelden: De vorming van cellen uit heterotrofe, anaerobe bacteriën.
, organische stoffen, celdifferentiatie en ● Daarna ontstonden autotrofe bacteriën
apoptose. (in staat tot fotosynthese).
● De atmosfeer werd zuurstofrijk. Er
ontstonden aerobe bacteriën.
Black smokers: Vulkanische schoorstenen waar water tot 400°C, onder hoge druk, uit de zeebodem
spuit. Het kleurt zwart door aanwezige mineralen.
● Protobionten zouden hier ook zijn ontstaan.
Prokaryote organismen:
● eencellige organismen zonder celkern of andere zichtbare organellen.
○ hebben geen vacuolen, mitochondriën of endoplasmatisch reticulum.
○ bezitten een kringvormige DNA-molecuul dat los in het cytoplasma ligt.
Eerste prokaryote organismen waren:
● Anaeroob: Ze konden uitsluitend leven in een milieu zonder zuurstof.
● Heterotroof: Ze verkregen hun energie uit de opname en afbraak van organische stoffen uit
de oersoep.
Heterotrofe organismen:
● kunnen geen organische stoffen maken uit alleen anorganische stoffen.
● hebben andere organismen nodig als voedsel.
○ moeten organische stoffen (vaak uit andere organismen) als voedsel opnemen.
● nemen organische en anorganische stoffen op uit hun milieu.
○ uit organische stoffen maken ze hun eigen organische stoffen.
Cyanobacteriën/blauwalg: Bachteriën die in staat waren tot fotosynthese.
● autotrofe organismen
Autotrofe organismen:
● kunnen organische stoffen maken uit alleen anorganische stoffen.
○ Hoeveelheid organische stof op aarde kan hierdoor toenemen.
● bestaan uit organische stoffen.
● produceren zuurstof.
● hebben geen andere organismen nodig als voedsel.
● nemen anorganische stoffen op uit hun milieu.
Anaerobe organismen werden langzaam vergiftigd door de hoeveelheid zuurstof (dat werd steeds
meer), zo ontstonden de eerste aerobe heterotrofe bacteriën.
● Gebruikten beschikbare zuurstof om opgenomen energierijke organische stoffen af te breken.
Eukaryoten: Cellen met een celkern, dubbele membranen en organellen.
● hebben celkernen, waarin het DNA zich bevindt.
● hebben vacuolen, mitochondriën en een endoplasmatisch reticulum.
● ontstonden uit grote prokaryoten.
Endosymbiosetheorie: Door uitstulping van Endosymbiosetheorie:
het celmembraan rondom het DNA ● Door uitstulping van het celmembraan
ontstonden een kernmembraan, celkern zijn een celkern met kernmembraan en
en het endoplasmatische reticulum. → het endoplasmatisch reticulum ontstaan.
Ingesloten aerobe (heterotrofe) ● Cyanobacteriën hebben zich tot
ontwikkelden zich tot mitochondriën & mitochondriën ontwikkeld.
ingesloten (autotrofe) cyanobacteriën ● Aerobe bacteriën hebben zich tot
ontwikkelden zich tot chloroplasten. mitochondriën ontwikkeld.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper miuberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen