de hoofdstukken 1,2,3,6,9,10,11 & 14 van het boek grondslagen van het recht zijn behandeld in de samenvatting met enkele aantekeningen van het werkcollege
Arrest Lindenbaum/Cohen: belangrijkste arrest voor de jurisprudentie
- Er was een conflict tussen LindenBaum en Cohen. Lindenbaum had een drukkerij en
een concurrent Cohen. Lindenbaum kwam achter het bespioneer van zijn hulp naar
Cohen en liep schade op daardoor. Hoge Raad zei dat een onrechtmatige daad is
overgeschreden door het overtreden van een regel maar ook wanneer je je zo
onzorgvuldig gedraagt dat je toch iets hebt gedaan wat van het recht niet mag.
Lindenbaum/Cohen breekt fundamenteel met het rechtspositivisme.
Artikel 6:162 lid 2 BW: door wat er in het arrest van Lindenbaum/Cohen is gebeurd is er een
nieuwe opvatting van de onrechtmatigheid gecodificeerd. De omschrijving van de
onrechtmatige daad is verruimd door de hoge raad en in de wet vastgelegd.
Is het toegestaan dat de hoge raad op eigen houtje het onrechtmatigheid begrip uitbreidt in
arrest Lindenbaum/Cohen?
- De rechter mag volgens de wet alleen recht spreken dus er is discussie over mogelijk.
Ook belangrijk is Zutphense juffrouw arrest
- in het huis liep de waterleiding uit elkaar en de lederwaren kwamen in gevaar.
Juffrouw de vries die wou niet helpen, terwijl het een hele kleine moeite is om de
hoofdkraan binnen te laten. Hijzelf mocht het ook niet en toen de kraan dicht was
het te laat voor de lederwaren. Nijhof wou schadevergoeding van mevrouw de Vries.
Nijhof kreeg gelijk maar de Hoge Raad zei dat er niet in de wet staat dat bepaalt dat
als het vriest dat je de hoofdkraan dicht moet draaien. Mevrouw de Vries heeft dus
wel een fatsoensnorm overschreven maar niet een rechtsnorm overschreden dus
Nijhof krijgt geen schadevergoeding. Dit is een rechtposivistische manier van
denken.
Gewoonterecht
Haviltex
- Bloemsteekschuimsnaaimachine:
Ermes zijn kleine handelaren in bloemenbuisness, kleine mkb’ers. Zij verkopen zo’n
bloemschuimsnaaimachine aan Haviltex. In het contract staat dat wanneer de
snaaimachine niet bevalt mag Haviltex de machine teruggeven, haviltex gebruikt hem
een jaar en net voor die periode afloopt levert die hem in maakt paar maanden
gebruik van die machine. Ermes gaat naar de rechter omdat hij van de machine
, verdient en gebruik maakt en vervolgens de machine teruggeeft. Als je naar de letter
van het contract kijkt heeft Haviltex gelijk, maar iedereen ziet dat het oneerlijk is.
Hoge Raad kijkt naar wat een contract is (= meer dan alleen de regels van het
contract zelf, meer dan wat zij overeen zijn gekomen ook ongeschreven
beginselen). Hoge Raad zegt dat het meer om het idee (de geest) gaat van het
contract dan om de letter van het contract. Gerechtvaardigde verwachtingen maken
uit bij de contractuele bepaling, wat de partijen beide van elkaar mochten
verwachten. Hoge Raad vindt belangrijk wat de gebruikelijke manier van zaken doen
is, tot welke maatschappelijke kringen die partijen behoren. De sociale realiteit waar
het contract betrekking (sociale terreinen zijn van belang) op heeft maakt voor de
Hoge Raad uit en is een doorslaggevend voor hoe een contract in elkaar zit en de hoe
de gebruikelijke zaken werken. Artikel 6:248 BW belangrijk voor Haviltex; een
overeenkomst is meer dan de letters van het contract, maar veel meer dan dat (zoals
de gewoonte). Gewoonterecht kan een aanvullende werking hebben op een wet. In
dit geval dus de aanvullende werking van het gewoonterecht op de contractuele
bepaling.
Catoochi arrest:
- Gewoonterecht. Gaat over een loterij die in Aruba populair was. Gomez heeft het
winnende lot in de loterij van Ruiz. Gomez wil uitbetaald worden, Ruiz zegt jammer
die krijg je niet want hij was erachter gekomen dat er een wettelijke regel is die
loterijen verbiedt, loterijen juridisch verboden. Niemand handelt ernaar, maar Ruiz
haalt hem erbij om dat overeenkomsten nietig zijn als het in strijd is met een
wettelijke regel artikel 3:40 BW geen geldig contract. Hoge Raad zegt dat recht
een sociale context heeft, dan moet je vaststellen dat niemand handelt naar die
verbieding van de landsloterij dus dan mag je niet zeggen dat je niemand meer uit
gaat betalen. De hoge raad zegt dat er gewoonte is dat gokken hoort bij de orde van
de dag in Aruba, ook als iemand het winnende lot heeft dat je die moet uitbetalen.
Hoge Raad zegt dat het gewoonterecht voor gaat op de wet de gewoonte zet de
dwingend wettelijk bepaling opzij. De Hoge Raad geeft de voorkeur aan gewoonte
recht op het wettelijke recht.
Maring/Assuradeuren
- Maring is een boer, maar zijn boerderij brandt af. Is verzekerd tegen herbouwaarde,
dus wil dat zijn boerderij herbouwd wordt. De herbouwwaarde was duurder dan de
boerderij zelf. Er was een regel dat zei dat je niet iets kan verzekeren voor meer dan
iets eigenlijk waard is, anders werk je fraude in de hand. Als je boer bent ben je niet
geïnteresseerd in de marktwaarde van de boerderij, je wil niet de marktwaarde maar
de herbouwaarde vergoedt krijgen. De verzekeraar willen alleen de marktwaarde
terugbetalen. De Hoge Raad zegt dat ze moeten vaststellen dat er een bepaalde
sociale praktijd dat je je boerderij verzekerd tegen de herbouwwaarde en niet de
marktwaarde, ondanks dat dat van de wet niet mag (een bepaalde gewoonte). De
verzekeraars betalen de herbouwwaarde uit, omdat ze het gevoel hebben dat ze
verplicht zijn die herbouwwaarde uit te betalen uit die gewoonte. Er is hier dus
voldaan aan beide geldingswaardes van het gewoonterecht. Het gewoonterecht gaat
hierboven geschreven recht
, Legaliteitsbeginsel
Arrest Elektriciteit
- Gaat over een elektriciteitsmeter. Tandarts in Den Haag heeft een lijntje gelegd naar
het gemeentelijke elektriciteitsnet tapt illegaal stroom af. De tandarts wordt
veroordeeld voor diefstal: artikel 310 Sr. De tandarts zei dat je elektriciteit niet kan
stelen, legaliteit beginsel volgens de tandarts: hij heeft niks gestolen als het niet een
goed is dat stoffelijk voorwerp is die vatbaar is. De vraag is f de tandarts volgens 310
Sr schuldig is van diefstal. Volgens de Hoge Raad is het geen stoffelijk voorwerp maar
wel delen heeft dat lijkt op een stoffelijk voorwerp. Ook heeft het een
vermogenswaarde, het kost geld. Doel van artikel 310 Sr is het beschermen van het
vermogen van andere. Tandarts wordt veroordeeld voor 3 maanden gevangenisstraf.
Hoge raad kwam tot de conclusie dat het een goed was en dus diefstal.
Runescape
- Dit arrest gaat over de diefstal van virtuele voorwerpen in het computerspel
Runescape. Het arrest heeft betrekking op de uitleg van het bestanddeel ‘enig goed’
in artikel 310 Sr in relatie tot virtuele voorwerpen. In deze zaak werd een
dertienjarige jongen gedwongen om geld en goederen van zijn Runescape-account
over te zetten naar het account van de verdachte. Tijdens het overzetten wordt het
slachtoffer meerdere malen mishandeld en bedreigd. Er wordt primair diefstal met
geweld (artikel 310 jo. Artikel. 312 Sr) ten laste gelegd en subsidiair mishandeling
en/of bedreiging (artikel 300 Sr). Volgens de hoge raad is er sprake van een goed.
Toepassen van een ander artikel op een virtuele dingen zaak is in strijd met het
legaliteitsbeginsel.
Mensenroof
- Hier werd gebruik gemaakt van een extensieve interpretatie. De HR oordeelde dat
“over de grenzen van Europa” niet enkel van binnen naar buiten werkt, maar ook van
buiten naar binnen.
Spanning tussen autonomie en verantwoordelijkheid
Arrest Berg en Dalse watertoren: eigendomsrecht
- Van der Goes en van Stolk. De hond van der Goes bijt een uil van van Stolk dood. Van
Stolk zet een lelijk houten paal in de tuin om het uitzicht van de buurman te
vergallen. Het is zijn grond dus hij vindt dat hij er alles mee mag doen wat hij zelf wil
(eigendomsrecht). De rechter zegt dat van Stolk gelijk heeft, maar zelfs dat
eigendomsrecht gaat heel ver. Je mag het recht niet gebruiken dat het misbruik van
recht wordt, je draagt ook verantwoordelijkheden voor andere. Je kunt het
eigendomsrecht dus niet alleen gebruiken om zijn buurman te treiteren. Later zet hij
watertoren neer en die moet hij vervolgens ook afbreken.
Je kunt dus niet het eigendomsrecht niet gebruiken om een ander te benadelen,
dat is onrechtmatig.
, Hier zit een probleem in van aan de ene kant vrijheid van de burger en aan de andere
kant verantwoordelijkheid voor een ander (belemmerende vrijheid), de Hoge Raad
kiest de verantwoordelijkheid kant.
Arrest Saladin/HBU: contractenrecht
- Saladin was een rijke belegger die woont op Curaçao. Op zekere dag is het zo dat
Saladin een telefoontje krijg van zijn contactpersoon bij de Hollandse bank. Hij heeft
een aanbod dat hij niet kan weigeren volgens zijn contactpersoon. Het aanbod is
aandelen van iemand in canada en die uiteindelijk wordt het teruggekocht en maakt
hij winst. Saladin gaat eropin en tekent een belegging overeenkomst (bijna altijd zo is
het dat er sprake is van een exoneratieclausule= bepaling die zegt dat voor eventuele
schade de HBU (bank) niet aansprakelijk is). Die persoon uit canada gaat failliet en
dan is hij zijn geldt kwijt. Saladin vindt dat hij recht heeft op een schadevergoeding.
De Hoge Raad zegt dat het niet per definitie zo is dat de letter van het contract altijd
doorslaggevend is, soms zou het zo indruisen tegen elke vorm van oneerlijkheid. In
dit geval om de disclaimer door te trekken. Er kunnen beginselen zijn die aan de ten
uitvoerlegging van het contract in de weg liggen. Het gaat dus niet alleen maar om de
letter van het contract. Het moet beoordeeld worden in het licht van de
omstandigheden van het privaatrecht. Het telt mee of je een ervaren belegger bent
etc. kijk foto
Kan de bank zich geldig op het exoneratieclausule kan beroepen, in dit geval bepaalt
de Hoge Raad dat Saladin dit moest weten omdat hij een professionele belegger is. Wel
is het een belangrijk arrest omdat beginselen in de weg kunnen staan van contractuele
bepalingen.
Kelderluik arrest: schadevergoeding
- Sjouwerman vult het magazijn aan en laat het luik openstaan iemand is daarin
gevallen en die heeft daar last van gehouden. Sjouwerman is uiteindelijk
aansprakelijk voor de geleden schade door het open laten staan van het luik.
Jetblast: heeft een vijfde criteria aan de vier eisen voor een schadevergoeding toegevoegd
- Het simpele feit dat je wel aan waarschuwing doet terwijl je weet dat niemand zich
daaraan houdt, alleen het plaatsen van een bord is dus niet voldoende omdat je weet
dat dat dagelijks gebeurt. De Hoge Raad beslist dus dat er meer gedaan kon worden.
Alleen het plaatsen van het bord ontslaat je dus niet van je aansprakelijkheid, het
vliegveld moest actiever zijn om mensen ervan te onthouden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lucawillems1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
