'Pain is a thing of the mind. The mind can be controlled.'
Spocks uitspraak kan worden bekritiseerd. Als wij onze pijn zouden negeren zouden we haar
evolutionaire functie tenietdoen. Mensen die geen pijn voelen (bijvoorbeeld leprapatiënten)
reageren niet op de signalen die ons lichaam geeft als er iets mis is. Het gevolg is
toenemende verwondingen, ontstekingen en uiteindelijk verlies van ledematen.
Dankbaarheid
Dankbaarheid is een van de emoties die gerelateerd is aan wederkerig altruïsme (zie
hoofdstuk 2 van het boek; wederkerig altruïsme wordt uitgebreid behandeld in studietaak
2.4). De functie van dankbaarheid is het terugbetalen (reciprocate) van gunsten of goederen
die een ander je verleend of gegeven heeft. Dankbaarheid zorgt ervoor dat wij het gevoel
hebben bij de ander in de schuld te staan en vormt een drijfveer om die schuld af te betalen.
Het zorgt ervoor dat wij ons gedragen als goede wederkerigheidspartners en niet als
cheaters. Dit is adaptief omdat onze kring van vrienden snel zou uitdunnen als we alleen
maar zouden profiteren van hun hulp en nooit wat terug zouden doen.
Liefde
Er zijn veel soorten liefde (liefde voor je familie, liefde voor je kinderen, liefde voor je
partner) die verschillen in precieze functie. Liefde voor verwanten, en in het sterkste geval
kinderen, zorgt ervoor dat we bereid zijn om tijd, energie en goederen aan die verwanten te
besteden, wat uiteindelijk ten goede komt aan onze inclusive fitness. Gepassioneerde liefde
voor een partner zorgt ervoor dat wij ons voortplanten. Maar in alle gevallen geldt dat liefde
ervoor zorgt dat we dichtbij het object van onze liefde blijven.
Nieuwsgierigheid
De functie van nieuwsgierigheid is exploratie van de wereld om ons heen. Zonder
nieuwsgierigheid zou je je hele leven op dezelfde plaats blijven en nooit iets nieuws
ondernemen. De kans op reproductie wordt dan erg klein.
'Emotions are alien to me. I'm a scientist.'
Ook deze uitspraak van Spock slaat de plank mis. Volgens Spock wordt de wetenschap
gekenmerkt door de afwezigheid van emoties. Maar juist in de wetenschap is
nieuwsgierigheid een onmisbare emotie.
Thema 4: Uniciteit
4.1 sociale ontwikkeling
Introductie
De opvoeding speelt een grote rol in de ontwikkeling van kinderen, dat weten
ontwikkelingspsychologen al van oudsher. In de vorige studietaak zagen we bijvoorbeeld al
dat verschillen in opvoeding grote invloed hebben op zeer primaire sociale vaardigheden:
het vermogen om te begrijpen dat anderen hun eigen belevingswereld hebben en het
vermogen om je te verplaatsen in die belevingswereld van een ander (oftewel, een theory of
mind). Een belangrijke theorie uit de ontwikkelingspsychologie is de hechtingstheorie van
John Bowlby. Bowlby beargumenteerde dat de opvoedingsstijl van de ouders een grote
invloed heeft op de wijze waarop het kind zich als volwassene in hechtingssituaties gedraagt.
Deze theorie is zeer goed in een evolutionair kader te plaatsen, namelijk de life history
, theory. Vanuit dat perspectief bezien zijn de hechtingsstijlen die Bowlby beschreef elk voor
zich een nuttige adaptatie die gestimuleerd wordt door een specifieke opvoedingsomgeving.
Overigens zijn het natuurlijk niet alleen de ouders die een rol spelen in de ontwikkeling van
het kind. Volgens Judith Harris is de invloed van leeftijdgenoten zelfs belangrijker dan die
van de ouders. Haar group socialisation theory zorgde aan het eind van de jaren negentig
voor veel controverse binnen de ontwikkelingspsychologie. Ook deze theorie kan binnen een
evolutionair kader worden geplaatst. Met name de mate waarin kinderen zich richten op
hun ouders dan wel op hun leeftijdgenoten, zou beschouwd kunnen worden als een
adaptieve reactie op de specifieke omgeving waarin zij opgroeien.
Opdracht 4.1.1
Een scala aan strategieën
In het hoofdstuk hebt u geleerd wat het C-F-continuüm inhoudt. Ook is kort wat uitgelegd
over de gelijkenis met het r-K-continuüm dat later in de cursus in meer detail behandeld zal
worden. Bovendien hebt u in thema 2 van de cursus kennisgemaakt met een derde
continuüm, namelijk dat van mannelijke en vrouwelijk reproductieve strategieën. In deze
opdracht gaan we in op de overeenkomsten en verschillen tussen deze drie continua.
C-F, r-K, man-vrouw
Er worden in het boek drie continua genoemd waarop verschillende reproductiestrategieën
worden uitgezet: 1) het C-F-continuüm, 2) het r-K-continuüm en 3) het man-
vrouwcontinuüm. Elk van deze continua zegt op het eigen niveau iets over de reproductieve
strategie die een individu zal of kan volgen tijdens diens leven.
4.1.1.1 Geef van elk continuüm aan wat het verschil is tussen beide polen. Dus, wat is het
verschil tussen een C- en een F-strategie, tussen een r- en een K-strategie en tussen een
mannelijke en een vrouwelijke strategie?
Het C-F-continuum classificeert reproductieve strategieën van individuen op basis van de
vraag of het individu investeert in zijn of haar huidige (Current) fitness of toekomstige
(Future) fitness. Individuen met een C-strategie krijgen veel nakomelingen en investeren
daar relatief weinig in. Daarmee investeren ze nu in hun fitness, maar het is de vraag
hoeveel van dat nageslacht het in de toekomst zal overleven. Individuen met een F-strategie
krijgen weinig nakomelingen en investeren daar relatief veel in. Daarmee waarborgen ze hun
fitness in de toekomst.
Het r-K-continuüm classificeert reproductieve strategieën van diersoorten op basis van de
vraag of de soort kwantiteit of kwaliteit van het nageslacht maximaliseert. Soorten met een
r-strategie (reproductive rate) krijgen veel nakomelingen maar investeren daar relatief
weinig in. Voorbeelden zijn amfibieën en vissen. Soorten met een K-strategie (Kwaliteit)
krijgen weinig nakomelingen en investeren daar veel in. Voorbeelden zijn zoogdieren.
Het verschil tussen mannelijke en vrouwelijke reproductieve strategieën bevindt zich
uiteraard op het niveau van de twee seksen. Het verschil tussen de twee strategieën zit hem
in de hoeveelheid investeringen die de desbetreffende sekse in het nageslacht steekt in
vergelijking met de andere sekse. Mannen investeren relatief weinig omdat het produceren
van een zaadcel en het bevruchten van een vrouw weinig tijd en energie kost. Vrouwen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marlotlagendijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,74. Je zit daarna nergens aan vast.