Afwijkingen van het kaakgewricht en speekselklieren
Hoorcollege epidemiologie en etiologie van TMD
TMD: aandoeningen vanuit de kauwspieren en het kaakgewricht (musculoskeletale
aandoeningen)
- Synoniem: craniomandibulaire disfunctie (CMD)
Bovenop kaakje zit discus blijft niet netjes op plek zitten als je ouder wordt
- Als naar voren schuift kan het een knakkend geluid geven
TMD
- Musculoskeletale pijn
o Myalgie pijn in de spieren
o Artralgie gewrichtspijn
- Functionele aandoeningen
o Gewrichtsgeluiden
o Beperkte mondopening
o Hypermobiliteit
kan een combinatie van aandoeningen aanwezig zijn
Epidemiologie
‘wie heeft het’
- Prevalentie: hoe vaak komt het voor?
- Leeftijdsafhankelijk
- Geslachtsafhankelijk
- Prognose: wat is het natuurlijk verloop?
Prevalentie van TMD
- Symptomen (pijn, gewrichtsgeluid, beperking): 60-70% (lifetime prevalence)
- Pijn: 6-7% (point prevalence= prevalentie op specifiek moment v meting)
o Na dentale pijn de meest voorkomende oorzaak voor orofaciale pijn
- Behandelbehoefte: 3-5% (point prevalence)
TMD pijn
- Leeftijd
o Meest voorkomend: 20-50 jaar
- Geslacht
o Vrouwen: mannen 4:1 (behandelbehoefte)
- Prognose:
o Acute TMD pijn: herstelt doorgaans snel
o Chronische TMD pijn: fluctuerend karakter, niet progressief
Etiologie
‘waarom krijg ik het?’
Leer over de oorzaken van ziekten/aandoeningen
Gezond kauwstelsel: balans belasting en belastbaarheid
Balans raakt verstoord door:
- Klemmen
- Knarsen
- Tongpersen
- Nagels bijten
- Kauwgom kauwen
,Zingen en instrumenten bespelen gaat niet gepaard met kaakklachten
Erfelijkheid en TMD
- Prevalentie TMD pijn in families (incl. tweelingenstudies):
o <2007: kleine studies, geen associaties
o 2012: 27% van de prevalentie verklaard door erfelijkheid
- Genetische achtergrond
o Genen gerelateerd aan de functie van verschillende neurotransmitters
(serotonine en catecholamine)
Erfelijkheid maakt iemand gevoeliger voor het ontstaan van pijnklachten
Studie tweelingen:
- Doel:
Mate van erfelijkheid TMD nekpijn en pijn
- Studie populatie:
o >2200 volwassen vrouwelijke tweelingen
o Bijna 800 een-eiige tweelingenparen
o Ruim 300 twee-eiige tweelingparen (DZ)
o Gemiddelde leeftijd: 38 jaar (SD: 15,1)
Principes gebruikt in tweelingen onderzoek:
- Eeneiige tweelingen zijn 100% genetisch identiek: twee-eiige tweelingen zijn 50%
genetisch identiek (nature)
- Omgevingsinvloeden zijn 100% gelijk voor MZ en DZ tweelingen(nurture)
Hieruit volgt: meer overeenstemming in een eigenschap (bijv. TMD pijn) in een-eiige tweelijngen
dan in twee-eiige tweelingen betekent dat erfelijkheid een rol speelt
Conclusies:
- Zowel TMD pijn als nek pijn zijn deels erfelijk
- De genetische achtergrond van deze erfelijkheid is waarschijnlijk gerelateerd aan genen
die coderen voor pijn gevoeligheid (sensitiviteit)
OUD NIEUWS
Etiologie van TMD gerelateerd aan occlusie en articulatie?
- Verlies aan dorsale steun
- Oorsuizen, duizeligheid, gehoorverlies relateerde dit aan bovenstaande (disbalans
kauwstelsel)
Etiologie TMD 40’er en 50’er jaren
Indicatie:
- Tijdelijke correctie occlusie en articulatie
- Daarna:
o Inslijpen
o Kronen/bruggen
o Orthodontie
o Kaakchirurgie
Opbeetplaat nog steeds behandeloptie
- Indicatie:
o Doorbreken verkeerde mondgewoontes
o Tijdelijk anders belasten gewricht en spieren
o Placebo effect?
- 70 a 80% succesvol
Samenvatting:
1. TMD is na dentale pijn de meest frequente oorzaak voor orofaciale pijn
2. Behandelbehoefte m.n. bij jongvolwassen vrouwen
3. Etiologie is multifactorieel
,Hoorcollege spierpathofysiologie
Temporalis spieren boven en masseter spieren beneden
Temporomandibulaire disfunctie (TMD):
- Spieraandeoning
o Chronische spierpijn (myogene pijn/myalgie)
- Functiestoornissen in gewricht
o Discusverplaatsing
o Hypermobiliteit
- Gewrichtpathologie
o Osteoarthrose/osteoarthritis
o Rheumatoïde arthritis
Spierpijn
Bij afwezigheid van een myopathie of neuropathie onder te verdelen in:
- Inspanningsspierpijn: spierpijn, gerelateerd aan (in het recente verleden verrichte)
spierarbeid
- Niet-inspanningsgerelateerde spierpijn: zonder duidelijk aanwijsbare, eraan
voorafgaande spierarbeid
Inspanningspierpijn:
- Acute inspanningsspierpijn, treedt op tijdens en direct na zware spierarbeid
o Tijdens kauwen taai vlees
o Langdurig klemmen
- Hevige pijn
- Verdwijnt vlug na beëndigen spierarbeid
- Lijkt niet op chronische TMD spierpijn
- Metabole oorsprong (ischemische pijn)
Acute inspanningsspierpijn:
Metabole oorsprong: verzuring
- Tijdens de contractie zwelt de spier op als teken dat de intramusculaire druk toeneemt
- Bij contracties > 25% MVC is de intramusculaire druk zelfs groter dan systolische
arteriële druk
- Bloedvoorziening is dan (gedeeltelijk) geblokkeerd
- Tekort aan zuurstof
- Wanneer zuurstofbehoefte > zuurstofaanvoer dan zullen anaërobe processen zorg
dragen voor energievoorziening
- Afbraak glucose tot melkzuur
- Spier verzuurt, met als gevolg ischemische pijn
Vertraagde inspanningsspierpijn, treedt pas op enkele uren na geleverde spierarbeid en houdt
enkele dagen aan
- Vooral na ongewone spierarbeid
- Manifesteert zich pas uren na spierarbeid
- Zeurende pijn
- Is op z’n hevigst 24-48h na arbeid
- Spier is rek- en palpatiegevoelig
- Verdwijnt vanzelf na enkele dagen rust
- Pijn lijkt op die van TMD-spierpijn
, Spierarbeid
- Concentric: spier is actief en de spierpezen worden korter
- Eccentric: spier is actief maar spierpezen worden langer
- Isometric: spier is actief maar er is geen beweging
Vertraagde inspannigsspierpijn is het gevolg van tijdelijke micro-beschadigingen van:
- Spiervezelmembraan (verhoogde concentratie van intramusculaire enzymen in serum of
plasma)
- Contractiele materiaal v/d sacromeren
TMD-spierpijn lijkt op een vertraagde inspanningsspierpijn:
- Door klemmen en knarsen van TMD patiënten ontstaat er vertraagde
inspanningsspierpijn in kauwspieren
- Door elke nacht/dag opnieuw te klemmen en te knarsen krijgen kauwspieren geen
gelegenheid tot herstel
- TMD spierpijn wordt chronisch (myofasciale spierpijn in kauwspieren)
Conclusie onderzoek
- Was een experimentele studie combi eccentrisch en cocentrisch aanspannen en
kunnen DOMS veroorzaken (=vertraagde inspannings spierpijn gediagnosticeerd)
- Basis v resultaten onderzoek bij TMD patienten vertraagde inpsanningsspierpijn een
belangrijke rol speelt
- Bruxisme heeft een eccentrische component kan belangrijke rol spelen bij etiologie
kauwspierpijn
Hoorcollege pathofysiologie van het kaakgewricht
TMD:
- Spieraandoening
o Chronische spierpijn(myogene pijn)
- Functiestoornissen gewricht
o Discusverplaatsing
o Hypermobiliteit
- Gewrichtspathologie
o Osteoarthrose/osteoarthritis
o Rheumatoïde arthritis
Knappend geluid te maken met articulaire discus
Anteriore discusverplaatsing
- Knappende geluiden
- Discus articularis naar voren verplaatst
- Als patient mond opent schiet discus terug
naar plek boven kaakkopje
- Als dicht doen discus weer naar voren
verplaatst
Anteriore discusverplaatsing met reductie
- Bij gesloten mond is de discus voor de
condyle verplaatst
- Bij het openen schiet de discus op z’n plek t.o.v. het kaakkopje (reductie openknap)
- Bij het sluiten schiet de discus weer van z’n plek voor de condylus (dislocatie
sluitknap)
- Komt veel voor (+/- 32% vrouwen en 22% mannen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauritvandenboom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.