In deze samenvatting (Nectar hoofdstuk 10: Voeding en vertering, vwo 5) staat alles wat je moet weten over de Voeding en de vertering van het menselijke lichaam. In deze samenvatting staat alle noodzakelijke informatie voor een proefwerk en/of examen. Veel succes met leren!
H10 Voeding en vertering
10.1 Je lichaam en je voedsel
Darmbacteriën
De eerste darmbacteriën krijg je van je moeder (moedermelk). Naar schatting heb je
zo’n 500 tot 1000 verschillende soorten bacteriën in je darmkanaal → darmflora. Je
darmen zijn belangrijk. Met je voeding krijg je nuttige, maar ook schadelijke
bacteriën binnen. Gezonde bacteriën worden probiotica genoemd en kun je via
capsules innemen. Je kunt de groei van deze bacteriën stimuleren door
voedingsmiddelen te eten waar prebiotica inzitten. De meeste gaan dood in de
maag. Een goede hygiëne verkleint de kans dat je schadelijke bacteriën
binnenkrijgt.
Voedingsmiddelen
Koolhydraten:
o Belangrijke brandstoffen in je lichaam → 1 gram levert 17 kJ energie.
o Hebben ook een rol als bouwstof. Bv. als onderdeel van
receptoreiwitten.
Vetten:
o Vetten zijn zowel brandstoffen (1 gr → 38 kJ) als bouwstoffen.
o Vetten dienen vooral voor warmte-isolatie.
Eiwitten:
o Vooral gebruikt als bouwstof, soms als brandstof.
o Kun je niet opslaan.
Water:
o Bouwstof voor je cellen.
o Is ook een transportmiddel(bloedplasma) en warmtebuffer (houdt
lichaamswarmte vast).
o Via je eten 0,5 liter.
Mineralen:
o Bouwstoffen. o Spelen een rol bij verschillende processen.
o Sommige mineralen heb je maar weinig nodig, dit zijn spoorelementen.
Vitaminen:
o Vitaminen zijn essentieel.
o Je lichaam heeft heel weinig nodig, een mg per dag is genoeg.
o Bij een tekort ontstaan gebrekziekten.
, Voedingsvezels
Voedingsvezels kun je niet verteren. Cellulose en pectine zijn voedingsvezels. Hun
functie is om de darmen lekker te laten werken. Ze nemen veel water op zodat het
volume van de darminhoud toeneemt en de ontlasting structuur krijgt en soepel
blijft. Eet je te weinig koolhydraten dan krijg je last van obstipatie.
Niet iedereen eet evenveel
De ADH is de aanbevolen hoeveelheid. Dit is een advies en kan per persoon
verschillen. Een gemiddeld persoon heeft ongeveer 10.000 kJ per dag nodig. Jonge
mensen hebben meer nodig dan oudere mensen en mannen hebben gemiddeld
meer nodig dan vrouwen.
Je lichaamsomvang
Obesitas is een probleem in westerse landen. Minder eten en meer bewegen lijkt
logisch. Maar er zijn andere factorenen. Zo hebben muizen een bepaald allel dat
vetcellen aanzet tot deling. Als je dit gen uit kan zetten, worden muizen dunner. Bij
mensen beïnvloedt DNA ook je omvang.
Andere stoffen in je voedsel
Naast voedingsstoffen bevatten voedingsmiddelen ook E-nummers →
conserveringsmiddelen. Dit zijn additieven → stoffen die zijn toegevoegd om het
product aantrekkelijker of langer houdbaar te maken. Te veel additieven is slecht,
dus is er een ADI → de aanvaardbare dagelijkse inname van additieve.
Heftige reactie op voedingsstoffen
Voedselallergie is een heftige reactie op een normale voedingsstof. Het
immuunsysteem reageert dan heel heftig op bepaalde voedingsmiddel. Bij het eten
van deze stoffen komt histamine vrij. Bloedvaten verwijden en kan leiden tot
benauwdheid. Allergieën komen vaak voor in de westerse wereld. Dit komt door de
sterk toegenomen hygiëne en de bewerkte voedingsmiddelen
10.2 Verteringsstelsel
Afbraak
Ontlasting ontstaat tijdens een 8,5 m lange reis van je voedsel door verschillende
organen van je verteringstelsel. De afbraak van moleculen door enzymen heet
vertering. De reis van je voedsel begint in je mond. Je kauwt eten kleiner waardoor
het voedsel makkelijker verteerbaar is. Je speeksel kan dan ook de voedingsstoffen
beter bereiken. Er zijn 6 grote speekselklieren. Speeksel bevat:
Het enzym amylase → breekt zetmeelmoleculen af.
Slijm waardoor je stukken voedsel makkelijker door kunt slikken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Faxri. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
