Ouderenpsychologie – OU - artikelen
Ouderenpsychologie
Engelstalige artikelen
PB2102182214B
Caregiver profiles in dementia related to quality of life, depression and perseverance time in
the European Actifcare study: the importance of social health .................................................. 1
Work Performance and the Older Worker ................................................................................. 8
Moving European research on work and ageing forward: Overview and agenda ................... 19
Older Workers and Work-Faily Issues ..................................................................................... 28
Caregiver profiles in dementia related to quality
of life, depression and perseverance time in the
European Actifcare study: the importance of
social health
Eveline P.C.J. Janssen, Marjolein de Vugt, Sebastian Köhler, Claire Wolfs, Liselot
Kerpershoek, Ron L.H. Handels, Martin Orrell, Bob Woods, Hannah Jelley, Astrid
Stephan, Anja Bieber, Gabriele Meyer, Knut Engedal, Geir Selbaek, Anders Wimo,
Kate Irving, Louise Hopper, Maria Marques, Manuel Gonçalves-Pereira, Elisa
Portolani, Orazio Zanetti & Frans R. Verhey
Inleiding
In de afgelopen decennia is de definitie van gezondheid verschoven, waarbij
deze nu ook het aanpassingsvermogen en zelfmanagement in het dagelijks
leven omvat. Bij dementie is dit nog niet voldoende onderzocht voor de
persoon/personen met dementie (PMD) en de mantelzorger. De balans
tussen kansen en beperkingen kan worden benaderd vanuit het concept
sociale gezondheid: welzijn kan worden bereikt door aanpassing aan de
veranderingen en uitdagingen van de ziekte. Het aanpassingsvermogen van
de mantelzorger is waarschijnlijk een interactie van interne en externe
factoren, zoals de ernst van de dementie en de cognitieve beperking,
evenals individuele kenmerken van de mantelzorger, zoals leeftijd,
geslacht, enzovoort.
1
,Ouderenpsychologie – OU - artikelen
Mantelzorgers hanteren verschillende zorgstrategieën, waarbij
adaptieve strategieën leiden tot positievere resultaten wat betreft depressie
en competentie. Andere variabelen worden geassocieerd met een
zwaardere ervaren belasting: relatie tot de PMD, minder sociale steun en
vrouwelijke mantelzorger.
Van belang is hoe lang mantelzorgers de zorg kunnen volhouden. Een
sterkere wens voor opname in een zorginstelling is gerelateerd aan
zwaardere ervaren belasting en depressie.
De huidige evidentie biedt geen geïntegreerde kijk op de kenmerken
van mantelzorgers als demografische, stress- en ziektegerelateerde
kenmerken die bijdragen aan verschillende onderliggende
mantelzorgerprofielen. Zulke profielen zouden verklaringen kunnen bieden
voor variabelen als ervaren levenskwaliteit, depressie en het volhouden van
de zorg. Bovendien kunnen interventies hier op worden afgestemd.
De doelen van deze studie waren daarom:
1. Identificeren van verschillende profielen van mantelzorgers van
personen met milde tot gemiddelde dementie
2. De verschillen onderzoeken tussen de geïdentificeerde
mantelzorgerprofielen wat betreft kwaliteit van leven, depressie en
tijd dat de mantelzorger de zorg kan volhouden.
Methoden
Populatie van de studie
Voor deze studie zijn cross-sectionele baselinegegevens gebruikt van
Actifcare, een Europese studie voor de ontwikkeling van best practices voor
PMD en hun mantelzorgers in 8 landen (waaronder Nederland). Hieraan
nemen personen met milde tot gemiddelde dementie deel volgens DSM-IV-
TR evenals hun mantelzorgers. Informed consent is gevraagd, voor zover
mogelijk. De PMD krijgt geen formele zorg wat betreft de dementieklachten,
maar dit wordt binnen een jaar noodzakelijk. De mantelzorgers namen deel
aan de studie. Deelnemers kwamen uit verschillende settingen, zoals
huisartsenpraktijken, geheugenklinieken, enzovoort. Deze studie omvat
data van 453 tweetallen (PMD en hun mantelzorgers). De baseline is
voltooid tussen november 2014 en juli 2015.
Maten voor personen met dementie
Er zijn meerdere ziektegrelateerde kenmerken van de PMD gebruikt om
mantelzorgerprofielen te identificeren.
Klinische maten van personen met dementie:
een diagnose volgens DSM-IV-TR
cognitief functioneren volgens de Mini-Mental State Examination
(MMSE)
ernst van de dementie volgens de Clinical Dementia Rating Scale
(CDR)
Neuropsychiatrische symptomen volgens de Neuropsychiatric
Inventory (NPI, proxy via de mantelzorger)
2
,Ouderenpsychologie – OU - artikelen
Deze schalen zijn niet gebruikt om PMD op te nemen of uit te sluiten, maar
alleen als maten.
Maten voor informele mantelzorgers
Voor mantelzorgers zijn demografische maten gebruikt, evenals
stressmaten en stressmediators.
Demografische maten omvatten geslacht, leeftijd, opleidingsniveau,
woonsituatie, werksituatie en tijd die wordt doorgebracht met de PMD.
Zorgstress werd bepaald met de Relative Stress Scale (RSS). De
eerste stressmediator is gevoel van coherentie, gemeten met Sense of
Coherence Scale (SOC-13). Een hogere score hierop duidt op geslaagde
aanpassing aan een stressvolle situatie, wat leidt tot betere gezondheid en
hoger welzijn.
Locus of control is een tweede stressmediator en werd gemeten met
Locus of Control of Behavior Scale. Gevoel van coherentie en locus of control
kunnen worden opgevat als een manier om zich aan te passen aan stress,
Afhankelijke variabelen
De primaire afhankelijke variabelen zijn:
Kwaliteit van leven Gemeten met Care-related Quality of Life Scare
(CarerQOL)
Depressiesymptomen Gemeten met Hospital Anxiety and Depression
Scale (HADS)
Volhoudtijd Gemeten met 1 vraag, namelijk hoe lang de
mantelzorger nog door kon gaan als de situatie
zo bleef (1 minder dan een week tot 6 meer dan
twee jaar)
Statistische analyse
Uitgevoerd met SPSS versie 20 en Mplus 7.4. Dichotome data zijn
geanalyseerd met een chi-kwadraattoets en continue data met een t-toets.
Er is getoetst of er verschillende subgroepen van mantelzorgers waren (zie
artikel voor verdere uitleg over de toetsen).
Resultaten
De onderstaande tabel bevat de baselinekenmerken van personen met
dementie en hun mantelzorgers.
3
, Ouderenpsychologie – OU - artikelen
Toelichting scores:
MMSE bereik: 0 – 30 (hoe hoger, hoe beter het cognitief functioneren)
NPI > 3 staat voor klinisch relevante symptomen
CDR kwantificeert de ernst van symptomen op bepaalde gebieden
HADS gemiddelde score van ≥ 8 is een optimale balans
SOC-13 bereik van 13 – 91, ho hoger, hoe beter aangepast
LOC hoe hoger, hoe groter de ervaren controle
RSS zorggerelateerde stress gemeten met 15 items
4
