Voorgeschreven literatuur
rechtsfilosofie hoorcolleges
Alexis de Tocqueville
Over de democratie in Amerika
Universiteit Leiden 22/23
Aantekeningen/samenvatting van de voorgeschreven stof van alle weken
- Week 1: 19-31
- Week 2: 72-74
- Week 3: 268-341
- Week 4: 531-598
- Week 5: 719-764
T = Tocqueville
, STUVIA: leidsstudent | Disclaimer: neem niets letterlijk over ivm plagiaat
Week 1
Inleiding
- standgelijkheid heeft wonderbaarlijke invloed op de ontwikkeling van de samenleving → geeft
aan de gemeenschapszin een bepaalde richting; wending aan wetten; vertrekt nieuwe maximes
en bijzondere gebruiken aan bestuurders
- bij ons vindt een grote democratische revolutie plaats; allen zien haar, maar niet iedereen ziet
hetzelfde
- verschillende verhoudingen worden worden gecompliceerder naarmate de samenleving
beschaafder en stabieler wordt
- geleidelijke ontwikkeling van de standsgelijkheid is een voorbeschikt feit; universeel, duurzaam,
ontsnapt aan de macht van mens; alle mensen en gebeurtenissen dienen haar ontwikkeling
- eerste plicht die is opgelegd aan hen die de samenleving leiden: democratie onderrichten,
overtuigingen nieuw leven inblazen, zeden zuiveren, bewegingen regelen, gebrek aan
ervaringen geleidelijk vervangen door kennis van publieke zaken, blinde instincten door kennis
van haar ware belangen, haar staatsbestel aanpassen aan tijd en plaats, het wijzigen
naargelang de omstandigheden en de mensen → behoefte aan een nieuwe politieke
wetenschap voor een geheel nieuwe wereld
- maar de democratie werd overgelaten aan wilde instincten, gevolg: revolutie die zich heeft
voltrokken in de feitelijke samenleving zonder dat in wetten, ideeën, zeden en gewoonten, de
verandering heeft plaatsgevonden die nodig zou zijn geweest om die revolutie nuttig te maken
- koninklijke macht berustte op aristocratie, vredig heersend over Europa → meerdere soorten
geluk. Mens raakte niet vernederd door gebruik van macht of gewoonte van gehoorzaamheid,
maar door gebruik van een macht die hij onrechtmatig acht en door de gehoorzaamheid aan
een macht waarvan hij vindt dat die wederrechtelijk is verkregen en onderdrukkend is
- wij hebben een aristocratische samenleving verwoest en, zelfvoldaan stilstaand te midden van
de brokstukken van het oude gebouw, lijken wij ons daar voor altijd te willen vestigen
- anderen wier blik meer gericht is op aarde dan op de hemel: voorstanders van de vrijheid, niet
alleen omdat zij in haar de oorsprong van de nobelste deugden zien, maar vooral omdat zij
haar beschouwen als de bron van het grootste goed, en zij wensen oprecht haar rijk veilig te
stellen en de mens te laten proeven van haar weldaden
- pag 31: doel boek
Week 2
P. 72-74
Over het principe van de volkssoevereiniteit in Amerika
- principe volkssoevereiniteit: erkend door de zeden, verkondigd door de wetten en het breidt
zich uit in vrijheid en bereikt zonder hindernissen zijn laatste consequenties
- twee hinderpalen hebben de opmars vertraagd: extern en intern
- in de wetten kon het nog niet worden opgenomen: kolonie moest moederland
gehoorzamen → verschuilen in provinciale vergaderingen → werd groot in/na
Amerikaanse Revolutie: werd 'wet der wetten'
- samenleving handelt op eigen gezag en werkt op zichzelf in, alleen macht binnen de
samenleving
- het volk regeert over de Amerikaanse politieke wereld als God over de wereld
- oorzaak en doel van alle dingen: alles komt er vandaan en alles wordt er in opgenomen
1
