Werkcolleges Insolventierecht 2022/2023
Werkcollege 1
Artikelen
https://www.faillissementsdossier.nl/nieuws/22155/curator-toch-geen-doorstart-voor-
metaalbedrijf-esteq.aspx
https://www.faillissementsdossier.nl/nieuws/22182/rotterdams-ziekenhuis-op-rand-van-
faillissement.aspx
Omschrijving van Ikazia Ziekenhuis Rotterdam
Het ziekenhuis lijdt al gedurende langere tijd redelijk flinke verliezen en de voornaamste
geldschieter van het ziekenhuis, de ING bank, heeft iedere vorm van financiële hulp
ingetrokken: de rekening courant, de grote lening van 17,5 miljoen en iedere vorm van
vertrouwen. Het jaarverslag is dan ook niet bemoedigend en het water staat het ziekenhuis
aan de lippen. De ratio die liquiditeit en solvabiliteit vertegenwoordigen, komen structureel
te laag uit en Ikazia is nu afhankelijk van andere gelschieters, zoals verzekeraars, welke niet
bepaald staan te springen om het ziekenhuis te redden of contractvoorwaarden te wijzigen.
De verhouding tussen betalingscapaciteit en financiële verplichtingen is betreurenswaardig.
Verder is het doorstartplan in de prullenmand beland en moeten serieuze herstructurering
plaatsvinden, met het oog op het aantrekken van nieuwe kredietverstrekkers. Daarnaast
heeft een polikliniek van het ziekenhuis 110 banen moeten schrappen om het hoofd boven
water te houden en is een lening afgesloten om op de korte termijn aan de financiële
verplichtingen te kunnen voldoen.
Volgens het ziekenhuis zijn de ernstige verliezen en het gebrek aan financiële middelen in
vergelijking met de verplichtingen te wijten aan een tekort aan subsidies vanuit Het Rijk als
gevolg van de twee jaar durende corona pandemie. Tot nu toe lijkt echter niet surseance van
betaling te zijn aangevraagd.
Kort vragen
Vraag 1
Heeft een gemeente over lange tijd grote financiële tekorten op de begroting? Dan kan die
gemeente om extra geld uit het gemeentefonds vragen. De gemeente levert haar financiële
zelfstandigheid voor een deel in en krijgt een zogenoemde Artikel 12-status. Een gemeente
kan dus ‘’feitelijk’’ failliet zijn, maar dit artikel voorkomt dat de gemeente daadwerkelijk
failliet gaat en de gemeente wordt dan als het waren onder curatele geplaatst.
Een staatsbankroet, ook wel nationaal faillissement, nationale insolventie of
staatsfaillissement geheten, is een situatie waarin een nationale overheid haar
verplichtingen gedeeltelijk of geheel niet nakomt. Dit kan zowel door economische als
politieke oorzaken komen. Hoewel een staat soeverein is en dus niet echt failliet kan gaan
zoals natuurlijke personen en private rechtspersonen in die zin dat er een procedure moet
worden doorlopen, kan een staatsbankroet toch ernstige gevolgen voor de staat en diens
,bevolking hebben. De economische crisis die hiervan het gevolg is noemt men een
(staats)schuldencrisis. Er kunnen, zoals normaal, geen beslagen worden gelegd. Een land kan
zijn schulden niet meer betalen en ook geen geld meer lenen en geldschieters krijgen hun
centen niet meer terug en de staat kan geen investeringen meer doen. Een land kan dus
formeel gezien wel failliet gaan, maar het blijft dan gewoon fungeren en stopt niet te
bestaan.
Vraag 2
Faillissementsfraude kan de vorm aannemen van verwijtbare benadeling, faillissement met
voorbedachten rade en bedrieglijke bankbreuk. De eerste is het bewust benadelen van
schuldeisers door bijv. geld weg te sluizen. Dit kan worden voorkomen door de actio
Pauliana. Wanneer de schuldenaar handelingen heeft verricht waarvan hij wist of behoorde
te weten dat daardoor een of meerdere schuldeisers benadeeld zouden worden in hun
verhaalsmogelijkheid, dan kan de curator deze handelingen vernietigen tijdens het
faillissement. Bij de tweede vorm richt een ondernemer een bedrijf op of heeft hij een
bedrijf en sluit hij overeenkomsten af waarvan het van tevoren al weet dat hij deze
hoogstwaarschijnlijk niet na zal kunnen komen of kunnen afbetalen. Bij de derde vorm kan
het gaan om verwijtbaar handelen van een bestuurder wanneer deze zich bezighoudt met
opzettelijke en/of bedrieglijke handelingen of nalatigheden. De bestuurder kan dan een
bestuursverbod opgelegd krijgen of kan zelfs aansprakelijk worden gesteld.
Vraag 3
Als de curator het plots voor het zeggen heeft binnen het ziekenhuis, komt hij in aanraking
met een vakgebied/branche, waarover hij hoogstwaarschijnlijk geen kennis heeft. Ten
tweede is er veel wetgeving op het gebied van medicatie, dossiers, privacy of
geheimhouding waar rekening mee moet worden gehouden. Ten derde hebben
zorginstellingen een groot maatschappelijk belang en daarmee de verantwoordelijkheid voor
een (grote) groep patiënten. Je kunt een zorginstelling niet zomaar sluiten zonder dat dit
ernstige gevolgen heeft. Abrupte discontinuïteit van een zorginstelling kan
levensbedreigende situaties opleveren. Ten vierde werken zorginstelling vaak nauw samen
met overheden, zorgverzekeraars en banken. Dit zijn andere schuldeisers dan bij een
normaal faillissement.
Kennisvragen
1 Surseance van betaling kan het bestuur aanvragen, een faillissement moet door de ava
gebeuren. Bij faillissement is er een curator, bij surseance een bewindvoerder, bij surseance
ben je nog wel beschikkingsbevoegd, bij faillissement niet meer. De surseance raakt niet
iedereen, alleen de concurrente schuldeisers. Faillissement is bedoeld om te gaan liquideren.
Surseance wordt direct toegewezen. Een faillietverklaring gebeurt alleen op basis van een
aantal vereisten.
2 Een beding kan soms strijdig zijn met de faillissementswet, dan wordt het nietig. Als het
altijd vervalt in geval van faillissement dan kan je zo’n beding niet opnemen. Megapoel
arrest is hierbij van belang, daarin wordt ook art. 3:40 genoemd. Een insolventieclausule zou
, bijv. wel kunnen zijn: indien faillissement wordt uitgesproken is mijn vordering direct
opeisbaar.
Casus 1
A Surseance van betaling kan op grond van 214 lid 1 FW altijd door de schuldenaar worden
aangevraagd wanneer hij vreest zijn vorderingen niet meer kan betalen. Hij dient hiervoor
een verzoekschrift in te stellen. Dit is dus mogelijk. Voor een faillissement, op grond van 6 lid
3 FW, een pluraliteit van schuldeisers nodig, met een minimum van 2 vorderingen. In casu is
maar 1 schuldeisers aanwezig en faillissement is dus niet mogelijk.
B Hiervoor moet summierlijk blijken dat er feiten en omstandigheden zijn die aantonen dat
de schuldenaar in een toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen. Hiervoor is 1
opeisbare vordering vereist en vanuit een andere schuldeisers een (steun)vordering, welke
niet per se opeisbaar dient te zijn.
C Een vordering mag met het oog op het faillissement niet worden overgedragen, aangezien
dit misbruik van bevoegdheden zou zijn. Ook dit zal dus de situatie niet veranderen.
D Dan is het wel mogelijk. De tweede vordering hoeft niet noodzakelijk opeisbaar te zijn en
in casu is deze wel van een ander persoon dan Alinks. Het moet aannemelijk worden
gemaakt (summierlijk), dus de hoogte van de vordering hoeft niet bewezen te worden.
E a, degene die de vordering indient hoeft niet per se de opeisbare vordering te hebben.
F Door beide of een der vordering te voldoen. Daarnaast kan ook nog in beroep of verzet
worden gegaan, aldus art. 8 FW.
G Voor surseance is het raadplegen van de ava geen vereiste, bij een faillissement dient dit
wel te gebeuren.
H Er kan ook gewacht worden tot dat de schuldeisers dat doen.
I De statuten en de inschrijving in het handelsregister.
Casus 2
A Nee, want dit is gebeurt nadat het faillissement is uitgesproken dus daarom is het geen
verifieerbare vordering. Wat voor soort vordering is het dan? Is het een boedelvordering of
niet? Het is een niet-verifieerbare vordering. Je hebt dan wel een vordering, maar je kunt er
gewoonweg niks mee doen zolang het faillissement voortduurt.
B Nee, volgens art. 23 FW geldt het faillissement al om 12 uur in de nacht voorafgaand. Dit
maakt het dus niet anders.
C De curator heeft besloten om de werkzaamheden te blijven doorzetten. Het is in ieder
geval in de boedelperiode, dus na faillissement. Alle kosten die hierna nog gemaakt worden
behoren tot de boedelkosten, dus deze kosten ook. Hij krijgt dan als eerste betaald.
D De klanten die voor het faillissement hebben betaald, hebben gewoon netjes betaald en
dat geld is als het goed is gewoon in de boedel beland. Zij hoeven dus niet opnieuw te