Faillissement = gerechtelijk beslag op / executie van het gehele vermogen van de schuldenaar ten behoeve van
gezamenlijke schuldeisers (lees: executie)
Twee fasen te weten (1) beheersfase en (2) vereffeningsfase.
Art. 1 - Op eigen aangifte, op verzoek van schuldeiser, op vordering OM
- In toestand verkeren te hebben opgehouden te betalen
Art. 6 lid 3 - Summierlijk blijken van feiten en omstandigheden
- Indien op verzoek schuldeiser: ook diens vorderingsrecht
Art. 8 - Hoger beroep / verzet door schuldenaar
Art. 10 - Verzet schuldeiser of belanghebbende
Art. 13 - Gevolgen vernietiging faillietverklaring
Art. 14 - Benoeming R-C en aanstelling curator in vonnis
- Publicatie in Staatscourant
Art. 33 - Individueel verhaal uitgesloten (jo art. 57 Fw)
Overig:
o Pluraliteitsvereiste (HR ABN Amro / Berzona) want collectieve verhaalsprocedure (jo art. 3:276
BW)
o Aanvrager dient redelijk belang te hebben / geen misbruik van bevoegdheid (art. 3:13 jo 3:15 BW)
o Ook VOF kan failliet worden verklaard (HR X / Bepro)
o Curator is pro sé (persoonlijk) belanghebbende ex art. 10 Fw (HR RM Trade / Hoeksma q.q.)
o Voor het slagen van het verzet is vereist dat de faillissementsaanvraag is aan te merken als
misbruik van bevoegdheid (HR Boersen q.q. / Pensioenfonds Levensmiddelenbedrijf)
o Op eigen aangifte B.V. vereist opdracht van AVA (art. 2:246 BW) (zie ook landelijk procesreglement
verzoekschriftprocedures insolventiezaken)
Surseance = algemeen uitstel van betaling in het belang van de schuldenaar en diens schuldeisers (lees:
tijdelijke adempauze)
Art. 214 - Op aanvraag van schuldenaar
- Voorzien dat met betalen van opeisbare schulden niet zal kunnen voortgaan
Art. 228 - Beheers- en beschikkingsbevoegdheid schuldenaar + bewindvoerder
Art. 230 - Verval beslagen
Art. 232 - Treft slechts concurrente schuldeisers
Art. 233 - Gelijke behandeling overige schuldeisers
Hoofdrolspelers
a. Schuldenaar
b. Curator / bewindvoerder
Curator in faillissement
- Taak: beheer en vereffening van de boedel (art. 68 Fw)
- Exclusieve beheers- en beschikkingsbevoegdheid (art. 23 jo 68 Fw)
- Salaris uit de boedel (art. 71 Fw)
- Bijzondere bevoegdheden, bijv. pauliana (art. 49 Fw), onderzoek onregelmatigheden (art. 68 lid 2 Fw),
inbewaringstelling (art. 87 Fw) en binnentreden (art. 93a Fw)
Uitgangspunten & beginselen
Collectieve procedure
Verlies beheers- en beschikkingsbevoegdheid
Paritas creditorum (gelijkheid van schuldeisers) (art. 3:276 BW)
NB. Faillissementspauliana (art. 42 Fw)
Wederkerige overeenkomsten ondergaan geen wijziging
Publiciteit
Belang gezamenlijke schuldeisers (en maatschappelijke belangen)
Fixatiebeginsel
Art. 23 - Ingang 00.00 uur dag der faillietverklaring
- Verlies beheers- en beschikkingsbevoegdheid
Art. 20 - Gehele vermogen van de schuldenaar alsmede … (jo art. 3:276 BW)
Art. 24 - Verbintenissen daarna slechts voor zover boedel gebaat
Art. 33 - Verval beslagen algemeen faillissementsbeslag
Art. 35 - Onvoltooide levering (jo art. 3:98 BW)
- Toekomstig goed geleverd bij voorbaat (jo art. 3:97 BW)
Art. 52 - Derdenbescherming
Derdenbescherming – betaling aan de gefailleerde (art. 52 Fw)
NB. Uit verbintenis vóór faillissement.
Bevrijdende betaling jegens de boedel?
Faillietverklaring ----------------------------- Bekendmaking ----------------------------- IN IEDER GEVAL
Lid 1 Lid 2 Lid 3
Week 2 Wederkerige overeenkomsten
,Overeenkomsten:
- Curator oefent bevoegdheden uit overeenkomst uit (art. 68 Fw)
- Algemeen verbintenissenrecht van toepassing (Boek 6 BW)
- Overeenkomsten vormen géén overdraagbare vermogensrechten (art. 3:6 jo 83 BW)
- Overgang d.m.v. contractsoverneming (art. 6:159 BW) vereist medewerking wederpartij
Uitgangspunt = wederkerige overeenkomsten ondergaan geen wijziging; rechten en verplichtingen blijven in
faillissement ongewijzigd in stand.
Uitzonderingen
a. Onvoltooide levering (jo art. 3:98 BW) en toekomstig goed geleverd bij voorbaat (jo art. 3:97 BW) in verband
met het fixatiebeginsel (art. 35 Fw)
b. Termijn gestanddoening (art. 37 Fw) (surseance: art. 236 Fw)
- Vereisten:
o Wederkerige overeenkomst niet / gedeeltelijk nagekomen
o Binnen redelijke termijn (jo art. 6:88 BW)
- Niét gestand doen (lid 1)
Curator verliest vorderingsrecht tot nakoming
- Wél gestand doen (lid 2)
Curator verplicht tot zekerheidsstelling
- Geen toepassing op persoonlijke handelingen (lid 3)
- Beslissing gestanddoening behoeft machtiging R-C (art. 68 lid 3 BW)
NB. Aansprakelijkheid (art. 72 lid 1 Fw)
- Ontbinding / vernietiging / schadevergoeding = concurrente vordering (art. 37a Fw) (surseance: art.
236a Fw)
- NB. Voor nutsbedrijven geldt doorleveringsverplichting (art. 37b Fw) (surseance: art. 237b Fw) (!)
o HR Poot / Peters q.q.
Het verlies van recht op nakoming heeft slechts betrekking op de door de wederpartij te verrichten
prestaties waarvoor de tegenprestatie door de failliet nog verricht moet worden.
Dus: t.a.v. al verrichte werkzaamheden kan de curator nog nakoming (tegenprestatie) verlangen!
o HR De Krom / Van Logtestijn q.q.
Aan de boedel komt een vordering uit ongerechtvaardigde verrijking toe m.b.t. het verrichte gedeelte van de
prestatie.
Normaliter: niet gestand doen, ontbinding (art. 6:265 BW), ongedaanmakingsvordering ten belope van de
waarde van die prestatie (art. 6:272 BW).
o HR CTAC / Curatoren Free Record Shop
Het in rechte afdwingen (in kort geding) van voortzetting van dienstverlening door zogenoemde
dwangcrediteuren dient niet te worden aangemerkt als gestanddoening van de overeenkomst. Verklaringen
en gedragingen van de curator dienen te worden uitgelegd met inachtneming van alle omstandigheden van
het geval.
o HR ABN Amro / Berzona
De mogelijkheid van de curator om uit overeenkomst voortvloeiende verplichtingen (‘passief’) niet na te
komen, betreft verplichtingen die uit of ten laste van de boedel moeten worden voldaan (bijv. afgifte zaak of
vestiging recht). Een ‘actieve’ bevoegdheid zonder wettelijke of contractuele grondslag ontbreekt (bijv.
ontruiming of opeising gehuurde).
o HR Koot Beheer / Tideman q.q.
Boedelschulden zijn schulden die een onmiddellijke aanspraak opleveren jegens de faillissementsboedel
hetzij (1) ingevolge de wet (2) omdat zij door de curator in zijn hoedanigheid zijn aangegaan en (3) omdat zij
een gevolg zijn van het handelen of nalaten van de curator in strijd met een door hem in zijn hoedanigheid
na te leven verplichting. De curator is niet bevoegd om overeenkomsten op te zeggen tenzij de wet of de
overeenkomst hem daartoe bevoegd maakt. Zegt de curator onbevoegd een overeenkomst op, dan is de
verplichting tot vergoeding van de schade een boedelschuld (3). Lopende duurovereenkomsten vallen
overigens onder het bereik van art. 37 Fw.
o HR De Klerk q.q. en El Ayoubi / Houtvast
De curator is niet bevoegd een voortdurende prestatie van de schuldenaar bestaande uit een dulden of
nalaten, ‘actief’ te beëindigen. Handelen in strijd met de huurovereenkomst is een actieve wanprestatie /
beëindiging. Nu de curator daartoe niet bevoegd was, is sprake van handelen in strijd met een in zijn
hoedanigheid na te leven verplichting (3) en is derhalve een boedelschuld.
c. Termijnzaken (art. 38 Fw) (surseance: art. 237 Fw)
- Waren ter beurze verhandeld, terwijl de levering / betaling na faillietverklaring plaatsvindt
Faillissement leidt tot ontbinding overeenkomst
, - Schade:
o Wederpartij: concurrent schuldeiser in faillissement
o Aan boedel: vergoedingsplicht wederpartij
d. Huurkoop (art. 38a Fw) (surseance: art. 237a Fw)
- Failliet = huurkoper (jo art. 7A:1576h en 8:800 BW) t.a.v. roerende zaken niet-zijnde registergoederen
Zowel curator als verkoper ontbindingsbevoegd
- Schade:
o Wederpartij: concurrent schuldeiser in faillissement (lid 3)
o Aan boedel: verrekening (jo art. 7A:1576t en 8:810 BW)
e. Huur (art. 39 Fw) (surseance: art. 238 Fw)
- Failliet = huurder (art. 7:201 BW)
Zowel curator als verhuurder bevoegd tot tussentijdse beëindiging
- Termijn: gebruikelijk / 3 maanden / vooruitbetaald
- Verschuldigde huur ná faillietverklaring is boedelschuld (lid 1)
NB. Huur vóór faillietverklaring is concurrente vordering in faillissement (art. 26 jo 110 Fw)
NB. Van overeenkomstige toepassing op pacht (lid 2)
- Beslissing gestanddoening behoeft machtiging R-C (art. 68 lid 3 BW)
NB. Aansprakelijkheid (art. 72 lid 1 Fw)
o HR Curatoren Baby XL / ALM:
Ook aan de verhuurder komt deze bevoegdheid toe in surseance; dit hoeft niet uitdrukkelijk in de
huurovereenkomst te zijn opgenomen. Een contractuele schadevergoedingsverplichting ‘wegens
tussentijdse beëindiging (van de resterende termijnen)’ is geldig als concurrente vordering in faillissement
(jo art. 37a Fw).
o HR Hansteen / Verwiel q.q.
Een contractuele schadevergoedingsverplichting ‘wegens gederfde huur’ is niet nietig jegens de failliet
(huurder), maar heeft geen effect jegens de boedel; niet-verifieerbaar en komt op geen enkele wijze ten laste
van de boedel. Dit geldt ook voor regresvorderingen van zekerheidsverschaffers (garant).
Leegstandschade = schadevergoeding ter grootte van alle resterende huurtermijnen.
1. Art. 39 Fw biedt géén wettelijke grondslag voor de schadevergoeding wegens (tussentijdse)
beëindiging. Schadevergoedingsvordering kan niet jegens de boedel ingeroepen worden. Ratio:
huur na faillietverklaring is boedelschuld (!)
2. Indien schadevergoedingsbeding in huurovereenkomst:
a. Ontbinding ex art. 6:265 BW of contractuele bepaling verifieerbare vordering (art. 37a
Fw) (= HR Curatoren Baby XL / ALM)
b. Opzegging ex art. 39 Fw rechtsgeldig beding, echter kan schadevergoedingsvordering
(en regresvordering) niet jegens de boedel worden ingeroepen (= HR Hansteen / Verwiel
q.q.)
o HR Koot Beheer / Tideman q.q.
Een schadevergoedingsplicht als gevolg van beëindiging van de huurovereenkomst, is géén boedelschuld op
de enkele grond dat zij is ontstaan als gevolg van een rechtshandeling (door toedoen) van de curator. Het
levert slechts een concurrente vordering op in faillissement (art. 37a Fw). De verplichting om o.g.v. de
huurovereenkomst of art. 7:224 BW om de schade aan het gehuurde bij het einde van de huur te herstellen
dan wel te vergoeden, is een uit de huurovereenkomst voortvloeiende verbintenis van de schuldenaar, die
bij het einde van de huur ontstaat of opeisbaar wordt. Die verbintenis is geen boedelschuld maar een
vordering op de schuldenaar.
f. Arbeidsovereenkomsten (art. 40 Fw) (surseance: art. 239 Fw)
- Failliet = werkgever
Zowel curator als werknemers bevoegd tot opzegging
- Termijn: wettelijk / 6 weken
- Verschuldigde loon (en premieschulden) ná faillietverklaring is boedelschuld
NB. Van overeenkomstige toepassing op agentuur (lid 3)
- Beslissing gestanddoening behoeft machtiging R-C (art. 68 lid 3 BW)
NB. Aansprakelijkheid (art. 72 lid 1 Fw)
- NB. Loongarantieregeling (art. 61 – 68 Fw)
Samenhangende beginselen:
(Wederkerige overeenkomsten ondergaan geen wijziging)
o HR Nebula
Dit betekent echter niet dat de schuldeiser van een duurovereenkomst wiens wederpartij failliet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ADagevos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
