,Hoorcollege 1: bouw en algemene organisatie CZS, vaten en vliezen
Het zenuwstelsel kan ingedeeld worden in twee delen:
1. Het centraal zenuwstelsel: de structuren die binnen de schedel en wervelkolom liggen
o De hersenen: encephalon
o Het ruggenmerg: myelum
2. Het perifeer zenuwstelsel: de structuren die buiten de schedel en wervelkolom liggen
o De hersenzenuwen: nervi craniales
o De ruggenmergzenuwen: nervi spinales
o De sensibele en autonome ganglia
Zenuwen kunnen worden onderverdeeld in twee soorten:
1. De afferente zenuwen lopen naar het centrale zenuwstelsel toe, ze zijn dus aanvoerend.
o Somatische zenuwen geven sensorische informatie door vanuit bijvoorbeeld de huid en
spieren naar het zenuwstelsel
o Viscerale zenuwen geven sensorische informatie door vanuit de organen.
2. De efferente zenuwen zorgen voor motorische uitput. Deze zenuwen lopen vanuit het CZS
naar spieren of klieren.
o Somatomotorische zenuwen zorgen voor de willekeurige aansturing van spieren en
skeletspieren
o Visceromotorische zenuwen zorgen voor de autonome aansturing van gladde spieren,
klieren en de hartspier
Het centraal zenuwstelsel bestaat uit de volgende onderdelen:
▪ Twee cerebrale hemisferen: de grote hersenen. De hersenen bestaan dus uit twee
hersenhelften
▪ Diencephalon: de tussenhersenen
▪ Mesencephalon: de middenhersenen
▪ Pons en cerebellum: deze hebben dezelfde embryonale oorsprong
▪ Medulla: maakt nog deel uit van de hersenen
▪ Ruggenmerg
Het mesencephalon, de pons en de medulla vormen samen de hersenstam.
3
, Hersenvliezen
De hersenen zijn omgeven door hersenvliezen: de
meningen.
1. De dura mater is het buitenste, harde
hersenvlies. Deze ligt tegen de schedel aan.
▪ De dura mater bestaat uit een endostaal blad
(botvlies dat tegen de schedel ligt) en een
meningeaal blad (helemaal vergroeid met
het endostale blad)
▪ Op een aantal plekken is er een ruimte
tussen deze twee bladen waarin heel grote
venen lopen, dit zijn de veneuze sinussen
▪ De oppervlakkige venen die bloed
verzamelen vanuit de hersenen, de dura
ingaan en uitmonden in een veneuze sinus
worden de ankervenen genoemd
2. De arachnoïdea is een zacht hersenvlies: spinnenwebvlies
▪ In de arachnoïdea bevindt zich de subachnoidale ruimte. In deze ruimte lopen
oppervlakkige bloedvaten en hij bevat liquor cerebrospinalis (hersenvloeistof)
3. De pia mater is het binnenste, ook een zacht hersenvlies
De dura mater wordt van bloed voorzien door de aa.
meningeae, dit zijn de arteriën die tussen de dura en de
schedel in lopen. De grootste van deze arteriën is de
arteria meningea media. Deze arterie komt binnen in de
schedel ter plaatse van de slaap, wat een zwakke plek is
in de schedel omdat hier verschillende schedelbotten
samenkomen. Een trauma kan een ruptuur van deze
arterie veroorzaken. Het bloed kan zich dan ophopen
tussen de dura en de schedel, wat een epidurale
bloeding wordt genoemd. Het bloed hoopt zich dan op,
waardoor de hersenen worden verdrukt richting het
achterhoofdsgat, waardoor de hersenstam in
verdrukking raakt. Een epidurale bloeding lijkt qua vorm
op een citroen.
Als een ankervene barst ontstaat er een subdurale bloeding. Er hoopt zich dan bloed op tussen de
arachnoïdea en de dura mater. Ook hierbij zal compressie van de hersenstam optreden, maar deze
bloeding verloopt wel een stuk trager dan een epidurale bloeding, omdat de druk in de venen lager is
dan in arteriën. Een subdurale bloeding lijkt qua vorm op een banaan. Bij ouderen treedt relatief
makkelijk een subduraal hematoom op door cerebrale atrofie en toegenomen veneuze
kwetsbaarheid. Uitlokkende factoren zijn: anticoagulantia, stollingsstoornissen, alcoholisme en
epilepsie.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper romydelange02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.