College aantekeningen
Hoorcolleges Wetgevingsvraagstukken ()
Dit document bevat alle hoorcolleges voor het vak wetgevingsvraagstukken in collegejaar .
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 50 pagina's
Voorbeeld 4 van de 50 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
HC 1 Wetgeven in dedemocratische rechtsstaat
Boek Zijlstra verwijst naar de oude nummeringen van de aanwijzingen bij de regelgeving.
Multidisciplinair: welk doel wil je ermee bereiken? Dus ook sociologische disciplines, zoals
economisch en psychologisch.
Wetgeving is rechtstreeks van invloed op de vrijheid van de burger. Onderscheid tussen
positie overheid en positie burger. In demo rechtsstaat is burger vrij om te doen wat hij wil,
tenzij het bij wet verboden is. Voor overheid andersom: de overheid mag niks, tenzij hij
bevoegd is op grond van een wettelijke norm.
Zonder wettelijke grondslag mag de overheid niet handelen Methadonbrief arrest.
Redenering Zijlstra: het legaliteitsbeginsel is geen beginsel, maar meer een eis die uitvoering
geeft aan andere beginselen. Is vooral een theoretische discussie. Principe dat
bevoegdheden van de overheid op de wet moeten zijn gebaseerd is waar het om draait.
Voorbeeld 1
Inlichtingendiensten moeten gebruik maken van moderne digitale technieken om de
veiligheid van de staat te waarborgen. Betekent wel meer inbreuk op privacy. Soort
sleepwet: maakt het mogelijk om grote hoeveelheden bulkgegevens naar binnen te halen,
daar zitten ook gegevens van burgers in die geen voorwerp moeten zijn van inlichtingen- en
veiligheidsdiensten.
Raadgevend referendum op 21 maart 2018 die wet werd door een meerderheid van de
deelnemers afgewezen. Uiteindelijk is de wet toch tot stand gekomen, met aantal
wijzigingen.
Discussie gaat nog steeds door: wetswijziging – een tijdelijke wet die aanvulling biedt.
Daarmee worden de bevoegdheden uitgebreid en het toezicht op een andere manier
georganiseerd.
TIP (toezichthouder die aan het begin toestemming moet geven voor de uitoefening van
bevoegdheden) en CTIVD (moet toezicht houden gedurende het hele proces – mogen ook
met inlichtingendiensten meekijken).
Discussie: hoe is de verhouding tussen de toezichthouders? TIP weigert vaak ten onrechte
die toestemming?
Functies van wetgeving
- Het geeft legitimerende functie – grondslag voor overheidsoptreden, die wordt
gecreëerd langs de weg van grondwettelijke procedure. Wettelijke procedure moet
, ervoor zorgen dat regels tot stand komen die voldoende democratische legitimatie
hebben – dan gaan burgers ze ook eerder naleven.
- Waarborg
o Rechtszekerheid
o Rechtsgelijkheid: in beginsel zijn we allemaal aan dezelfde regels gebonden.
In de praktijk is dat natuurlijk anders – maatwerk discussie.
- Instrumenteel
o Doelen realiseren: klimaatdoelstellingen realiseren, in korte periode.
Kan de formele wetgever nog al deze doelen vervullen?
Legaliteitsbeginsel
- Als het om grondrechten gaat, moet de beperking daarvan in beginsel in de wet
worden geregeld. De vrijheid van de burger is daarbij in het geding zie bijv.
tijdelijke wet covid 19
- Grondwettelijke verplichtingen Awb, wob. Organieke wetten die op de grondwet
zijn gebaseerd.
- Gewoonterecht
o Aanwijzingen voor de regelgeving.
Aanwijzing 2:19: de hoofdelementen in de wet reikwijdte (moet uit de wet zelf
voortvloeien waar de wet wel/niet over gaat).
In de praktijk verschillende lagen moeten raadplegen om te weten hoe het werkt. Aantal
elementen in de wet zelf geregeld. Dan ook nog amvb en ministeriële regeling.
Omgevingswet: kaderwet met algemene beginselen (open normen), bevoegdheidstoedeling
en heel veel gedelegeerd naar AMVB. Kritiek: te vergaande delegatie. Kamer vond ook dat
parlementaire zeggenschap daarover te beperkt was.
Delegatie heeft ook voordelen: dan is er de ruimte om op flexibele ontwikkelingen in te
spelen, en is ruimte voor maatwerk.
Betrokkenheid van volksvertegenwoordigingen
- Wetgeving in formele zin: eerste en tweede kamer moeten de wetgeving
goedkeuren.
o Tegenstrijdige ontwikkeling. Aan de ene kant activistische kamer, die veel
initiatieven neemt en amendementen initieert bij wetgeving. Aan de andere
kant: heeft de kamer met 20 fracties voldoende tijd en deskundigheid om
ervoor te zorgen dat de wetgeving goed in de kamer wordt behandeld?
, Klacht die je veel hoort: met het werk doen in wetgevingscommissies
haal je het nieuws niet. Maar veel politici willen juist in het nieuws
komen – zichtbaarheid om hoog op de lijst te komen.
- Niet bij uitvoeringsregelgeving.
o Je ziet aan de ene kant dat gedelegeerd wordt, maar dat het parlement daar
wel wat over te zeggen wil hebben. Dat soort constructies maken het niet
gemakkelijker.
o Voorhang- en nahangprocedures.
o Regelingen van zbo’s ontwikkeling vindt beetje onder water plaats.
- Europese wetsvoorstellen
- Decentrale regelingen met betrokkenheid van gemeenteraad en provinciale staten.
Functieverlies parlement
Hirsch Ballin over de opkomst van de administrative state.
Europese agentschappen: ‘regulators’ bevordering van marktwerking is belangrijke
doelstelling van de EU. De regulators moeten ervoor zorgen dat de marktwerking goed
functioneert.
Er gebeurt ook heel veel vaak ‘onzichtbaar’, pseudoregelgeving, buiten de ministeriële
verantwoordelijkheid om, door regulators.
Sinds 2018 de AVG belangrijk voor ons burgers als het gaat om de bescherming van onze
persoonsgegevens.
Pseudo-regels: niet juridisch bindend, maar toch kijken veel mensen ernaar. Want die geven
handen en voeten aan de abstracte AVG. En de rechter zal die pseudo-regels ook als
uitgangspunt nemen voor interpretatie AVG.
Democratische betrokkenheid en verantwoording m.b.t. comité? Hele summiere regeling in
art. 70.
Het parlement heeft over dit soort pseudo-regelgeving niks te zeggen, maar waar we het
hebben over democratische betrokkenheid en verantwoording hebben we nog relatief
weinig ontwikkeld.
Gegevensbeschermingsrecht wordt levend recht gaat praktische betekenis krijgen.
Wat doet de wetgeving voor de burger?
Is de wetgever voldoende responsief?
Scheltema: nee.
o De Awb leidt wat hem betreft tot allerlei bureaucratie, enorm veel procedures, etc.
dat kan niet de bedoeling zijn van een algemene wet. Dus bezwaarprocedure wordt
in de praktijk veel te formeel toegepast, had niet zo gemoeten.
, Responsieve wetgever
Drie typen maatregelen met behulp waarvan je wetgeving anders moet vormgeven dan tot
nu toe het geval is geweest.
1) Hanteerbaarheid van regels
2) Differentiatie van regeltoepassing
3) Procedurele rechtvaardigheid
Als je probeert langs die 3 lijnen verandering door te voeren, kan dat ertoe leiden dat
legitimatie van wetgeving verhoogd wordt. Betoog die boven de materie uitstijgt.
1) Hanteerbaarheid van regels
o Problemen kunnen niet zomaar worden opgelost – heel veel regels gelden nu
eenmaal in onze samenleving. Probleem is dat die regels niet los van elkaar staan,
maar op elkaar inwerken – dus verschillende regels die van toepassing zijn in een
bepaalde situatie.
Bijv. wet open overheid: veel meer gegevens openbaar maken hoe verhoudt die
wet zich tot de AVG?
o Complexiteit van regels vreemdelingenwet of omgevingswet.
o Er wordt onvoldoende rekening gehouden met het doenvermogen van burgers.
Voorbeeld van de OV-kaart voor studenten, dat je als je afgestudeerd bent je snel je OV
kaart moet stopzetten. Kunnen we dat niet anders organiseren? Dat je meer rekening houdt
met wat studenten voor elkaar kunnen krijgen.
Termijnen in de Awb bijv. veranderen.
2) Differentiatie van regeltoepassing
Regels moeten niet steeds op dezelfde wijze worden toegepast.
Voorstander van maatwerk: toepassing gericht op specifieke omstandigheden van de burger.
Heel ingewikkeld, kan dat eigenlijk wel, en wat zijn de gevolgen daarvan voor de wetgeving?
Misschien meer flexibiliteit in de algemene wet geven zodat in de praktijk meer maatwerk
kan worden geboden? Maar ook nadelen – meer ruimte voor uitvoering betekent misschien
ook wel meer ruimte voor willekeur. Dan wordt in de uitvoering wel rekening gehouden met
specifieke omstandigheden, maar dat moet wel op een professionele manier gebeuren.
Dus als je maatwerk wil bieden moet je professionele mensen hebben die het niveau kunnen
waarborgen.
Als je zichtbaar burgers ongelijk gaat behandelen, dan heb je wel een groot probleem. In de
praktijk is dit dus niet zo heel eenvoudig. Maar wel pleidooi: regels moeten niet te rigide zijn.
3) Procedurele rechtvaardigheid
Kern betoog Scheltema: niet steeds kijken naar de formele procedure. Maar wel: veel
responsieve bejegening (wetgeving op zodanige manier uitvoeren dat je luistert naar
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauraleonie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen