Samenvatting
Samenvatting Nectar vwo 5 Biologie
Heel het boek nauwkeurig en overzichtelijk samengevat
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 49 pagina's
Voorbeeld 4 van de 49 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
1Hoofdstuk 9: Bloedsomloop .
Par. 1: Hart en bloedsomloop
Hartslag
Als een arts met een stethoscoop naar je
hart luistert hoort hij 2 tonen. De eerste
toon is van het sluiten van de kleppen
tussen de boezems en kamers, de
hartkleppen. De tweede toon is het
sluiten van de klappen tussen kamers en
slagaders ,de slagaderkleppen. Hierna is
een korte rust. Deze 3 stappen behoren tot
de hartcyclus. Als het hart zich gaat vullen met bloed zijn zowel de boezems
als kamer ontspannen: diastole. Zodra de boezems samentrekken heet dat:
boezemsystole.
Bloedsomloop
De rechterharthelft zorgt voor de kleine bloedsomloop. Het bloed komt
alleen langs de longen en haalt zuurstof. De linkerharthelft zorgt voor de
grote bloedsomloop. De kamers zijn veel gespierder omdat het bloed door
heel het lichaam gepompt moet worden. Samen is het de dubbele
bloedsomloop. Door slagaders komt het bloed in je organen. In de aders
stroomt het bloed terug naar het hart. In het weefsel stroomt het bloed door
de haarvaten. Je rode bloedcellen zitten dus altijd in een bloedvat: je hebt
dan een gesloten bloedsomloop. Bij dieren met een enkele bloedsomloop
verloopt het vervoeren van O2 naar heel het lichaam trager.
Embryonale bloedsomloop
Bij een kleine afwijking van het hart kan je al geen piloot meer worden omdat
je als piloot snel moet kunnen reageren op alles. Bij een embryo werkt de
bloedsomloop als volgt:
- Het O2 rijke bloed van de moeder stroomt naar de holle ader van het
embryo en mengt zich met O2 arm bloed. Het embryo heeft dus half
rijk half arm bloed.
- Het bloed stroomt niet naar de longen want de longen spelen nog geen
rol bij de gaswisseling.
- Longhaarvaten geven weerstand aan het bloed, dat kost onnodig
energie.
, 2
- Het bloed stroomt voor de geboorte via een opening tussen de linker
en rechterboezem, het ovale venster, van de rechter naar de linker
harthelft.
- Er is nog een ‘sluiproute’ er is een opening tussen de longslagader en
de aorta. Daardoor stroomt bloed van de longslagader de aorta in.
Veranderingen hart na geboorte
- Pasgeboren baby huilt: longen vullen zich met lucht. Vanaf dit moment
stroomt er meer bloed naar de longen en terug.
- De druk in de linkerharthelft wordt nu groter (moet door het hele
lichaam pompen). Het foramen ovale sluit.
- Verbinding tussen aorta en longslagader sluit een paar dagen na de
geboorte
- Bloedvaten die naar de navelstreng gingen verschrompelen na de
geboorte
Par. 2: Bloeddruk
Zwaartekracht (g-krachten)
Op aarde bepaalt de aantrekkingskracht (g-kracht) ons gewicht en het
gewicht van ons bloed. Bij 2x de hoeveelheid g-kracht heeft nog niemand hier
echt last van. Alleen het bloed wordt meer naar je benen geduwt. Dit is dan
ook de maximale g-kracht voor in een achtbaan. G-krachten kunnen
gevaarlijk zijn. Straaljagerpiloten zijn hierop getraind omdat ze anders flauw
kunnen vallen tijdens een looping.
Bij een normale kracht stroomt er meer bloed naar de benen waardoor er
minder bloed naar het hoofd en hart stroomt. De reactie hierop is dat de
slagaders in de benen vernauwen en hierdoor weer genoeg bloed over is om
naar het hart en hoofd te sturen.
Bloedgolven
Bij elke systole (samentrekking) van het hart stroomt er zo ongeveer 70 cm3
bloed de slagaders in. Beide golven bloed verlaten gelijktijdig het hart. Hierbij
rekken de wanden van de slagaders een beetje uit. Eerst gaat dit heel
geleidelijk maar dit wordt steeds moeilijker. De pompdruk van het hart
veroorzaakt tijdens een verhoging heet de systolische druk of ook wel de
bovendruk. De druk in de slagaders als de kamers zijn ontspannen heet de
diastolische druk of ook wel de onderdruk.
, 3
In de loop van de jaren ontstaan er kleine littekens aan de binnenkant van je
bloedvaten. Als hier vet aan blijft kleven kan er een atherosclerose ontstaan.
Dit is een vernauwing en verstijving van de bloedvaten. Cholesterol speelt
hierbij een grote rol. Het is nodig voor het stabiliseren van celmembranen en
als grondstof. Een te hoge concentratie cholesterol in het bloed kan zorgen
voor een atherosclerose.
Par. 3: Regeling hartwerking
Hartfilmpje
Er worden 10 plakkertjes op de
borst geplakt die de elektrische
activiteit van het hart meten. De
sinusknoop ‘vuurt’ in een vast
tempo. Zenuwen die hieraan zijn
verbonden kunnen dit tempo
bepalen. De sinusknoop geeft een
elektrisch stroompje af waardoor
de omliggende spieren zullen
samentrekken. Dat samentrekken
levert ook een elektrisch
stroompje op waardoor nog meer spieren gaan samentrekken. Het gevolg is
dat beide boezems samen zullen trekken. De elektrische schokken bereiken
even later de AV-knoop die zich tussen de kamers bevindt. Er treedt een
beetje vertraging op waardoor de kamers later zullen samentrekken. Van de
AV-knoop naar de punt van het hart loopt de bundel van His. Dit zijn
geleidings cellen die de signalen verspreiden in Purkinjevezels over de
wand van beide kamers. Nu trekken de hartkamers zich samen.
Ecg pieken
Een ecg piek is de hartactiviteit weergeven in een lijn met 3 toppen. In top P
trekken de boezems samen. Het QRS complex geeft het samentrekken van de
hartkamers weer. Het stukje tussen P en Q is de vertraging door de AV-
knoop. De T-top geeft de elektrische activiteit aan die ontstaat bij het
ontspannen van de kamer vezels.
, 4
Hoeveelheid bloed
De sinusknoop bepaald het tempo waarin je
hart klopt. Het zenuwstelsel en hormonen
kunnen dit beïnvloeden. Ben je bvb heel zenuwachtig dan gaat je hartslag
omhoog. Het hartminuutvolume is de hoeveelheid bloed die per minuut
wordt weggepompt. Ook als je gaat hardlopen gaat je hartslag omhoog. Zo kan
ook het slagvolume toenemen: de hoeveelheid bloed dat per hartslag wordt
weggepompt. Ook de verdeling van het bloed is anders bij inspanning.
Tijdens het hardlopen hebben je benen meer bloed nodig dan je hersenen.
Hierdoor is er dan ook meer bloed in je benen dan in je hersenen
Par. 4: Stoffentransport
Samenstelling bloed
Meeste stoffen zijn opgelost in het bloedplasma. Eiwitten zijn alleen hele
lange aminozuurketens en kunnen niet opgelost worden maar zijn goed
verdeeld. Ze vormen een colloïd. De rode bloedcellen transporteren O2 en
spelen een rol bij het CO2-transport. Witte bloedcellen zijn betrokken bij de
afweer en ziekteverwekkers. Bloedplaatjes zijn nodig voor de bloedstolling.
rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes ontstaan in het rode beenmerg.
Uit de stamcellen wordt dit allemaal gevormd.
Zuurstof
Bloedplasma kan maximaal 3 ml O2 / L vervoeren. Rode bloedcellen kunnen
ook O2 vervoeren, ong. 200 ml / L. Rode bloedcellen hebben ruimte voor
hemoglobinemoleculen, bestaat uit 4 eiwitketens die O2 kan binden.. In de
longen is de pO2 (concentratie O2) veel hoger dan in het bloed. Bloed kan
meer O2 vervoeren als er meer rode bloedcellen zijn. Hemoglobine gaat een
verbinding aan met zuurstof en krijg je oxyhemoglobine dit gebeurt in je
longen. In je longen is de zuurstofverzadiging heel groot, en in weefsels lager.
Hoe hoger de druk hoe hoger de O2 verzadiging kan zijn. In je weefsels is de
druk maar 2 hier wordt zuurstof afgestaan. Minder zuurstof verzadiging
waardoor de binding tussen hemoglobine en zuurstof makkelijker los gaat.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkestiefelhagen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80562 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen