Dit is een samenvatting geschreven met behulp van vwo 4 leerboek Nectar. Hierin worden onderwerpen samengevat over DNA, onder andere mutaties, translatie, transcriptie, helicasen, DNA-replicatie, genen, chromosomen, nucleotiden etc.
Biologie H17 samenvatting DNA
17.1
DNA = bevat de informatie voor het maken van eiwitten. Het is verdeeld over de 46
chromosomen in de celkern en het cirkelvormig DNA in de mitochondriën.
DNA-molecuul = bestaat uit twee strengen bestaande uit nucelotiden, deze vormen
samen een dubbele helix.
Nucleotiden = bestaan uit een fosfaatgroep, een suikermolecuul, en een stiktofbase.
In DNA komen 4 verschillende stikstofbasen voor: adenine (A), cytosine (C), guanine
(G), Thymine (T).
De stiktofbasen v.d. ene streng binden via H-bruggen met die van de
tegenoverliggende streng. (Binas 71B).
Er is een vaste combinatie basenparen: AT (door 2 H-bruggen) en CG (door 3 H-
bruggen). Hierdoor zijn beide strengen in een DNA-molecuul complementair: de
volgorde van de leidende streng bepaalt die in de andere streng en andersom.
Histonen = speciale eiwitten in de chromatinedraad dat het DNA verstevigt en
beschermd. Nucleosoom = 8 histonen opgeorld in een bol + daaromheen een deel
van het DNA-molecuul gewikkeld.
Chromatinedraad = een draad van aan elkaar gekoppelde nucleosomen; opbeouwd
uit DNA en histonen. Dezse spiraliseert tot chromatine waardoor het DNA-molecuul
heel compact in de celkern is opgeborgen.
DNA in de mitochondriën = mtDNA, mitochondriaal DNA. Hiervan codeert een deel
voor eiwitten en een deel voor rRNA (bouwstenen voor ribosomen), en het laatste
deel voor tRNA (transporteert aminozuren). mtDNA wordt gebruikt om de
afstamming te bepalen via de moederlijke lijn.
Gen (stuk DNA) -> geeft informatie voor productie van eiwitten -> eiwitten spelen rol
bij tot stand komen van erfelijke eigenschap
Alle cellen hebben hetzelfde DNA -> maar afhankelijk van hun functie zijn
verschillende genen actief -> bijv. in een huidcel, komt gen voor melanine tot
expressie (bruin worden), voor een cel in een speekselklier heeft dit gen geen functie.
Sequentie = volgorde van de stiktofbasen in het DNA. Ieder gen heeft zijn eigen
sequentie.
Niet-coderend DNA = grootste deel van het DNA, codeert niet voor eiwitten.
Produceert rRNA of tRNA + regelt het aan- en uitschakelen van de genen in het
coderend DNA.
Repetitief DNA = deel vh DNA dat bestaat uit een aantal herhalingen (repeats) van
een serie nucelotiden. Ongeveer 2/3 v.h. menselijk genoom bestaat hieruit.
STR’s = short tandem repeats, korte repeats van 2 tot 10 nucleotiden. Aantal
aaneengekoppelde STR’s verschilt per persoon.
, Helicasen = ritsen het DNA verder open.
Replicatievorken = plaatsen waar de DNA-strengen aan weerszijden van het
replicatiepunt uiteengaan door de werking van helicase.
Primase = enzym (een RNA-polymerase) dat bij de DNA-replicatie een primer van
ongeveer twintig ribonucleotiden, met een complementaire code, vastmaakt aan de
DNA-streng, waarna de DNA-replicatie start.
Vanaf de primase vormt het enzym DNA-polymerase een nieuwe streng.
DNA-polymerase = enzym dat een nieuwe streng DNA vormt door een
complementaire DNA-nucleotiden aan elkaar en aan de originele streng te koppelen.
DE nieuwe streng groeit in de 5’g3’ richting. Een tweede type DNA-polymerase
vervangt de RNA-nucleotiden van de RNa-primer door DNA-nucleotiden.
Enzym leest de nucelotiden van de DNA-streng alleen in 3’ -> 5’ richting. In 5’ -> 3’
richting (van het startpunt af) wordt de leidende streng gevormd. Het DNA-
polymerase maakt DNA-nucleotiden vast in de juiste combinaties (C-G, A-T) en
koppelt ze zijwaarts aan elkaar tot een continue reeks op beide DNA-strengen
Ozaki fragment = kort DNA-fragment met een RNA-primer. Groeit tijdens de
replicatie vanaf de RNA-primer achterwaarts in de richting van het startpunt de
replicatie. Een speciaal type DNA-polymerase vervangt de RNA-nucleotiden van
primer van het vorige fragment door DNA-nucleotiden. Het enzym ligase plakt het
Okazaki-fragment vast aan het al gevormde deel van de volgende streng.
Dit proces is semi-conservatief; elk nieuw molecuul bestaat uit een oorspronkelijke
en een nieuwe streng.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper larissavandergrijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,47. Je zit daarna nergens aan vast.
