Samenvatting psychopathologie jeugd
Hoofdstuk 1. Introductie
Ontwikkelingspsychopathologie = de wetenschappelijke discipline die onderzoekt hoe psychische
stoornissen ontstaan en zich ontwikkelen (kennis en theorie).
Psychiatrie = de medische discipline die zich bezighoudt met onderzoek, diagnose en behandeling
van psychische stoornissen (kunde en praktisch doen).
‘normaal’ gedrag = gedrag dat volgens de Nederlandse normen, waarden en verwachtingen niet te
veel afwijkt van het gemiddelde. Het is een tijds- en plaatsgebonden begrip, want in andere culturen
en over een aantal jaren wordt er weer iets heel anders ‘normaal’ gevonden.
Vroeger en nu
“Geschiedenis beïnvloedt ervaringen en ervaringen beïnvloeden de geschiedenis”. Bijvoorbeeld als je
vroeger altijd bent gepest heeft dat invloed op je ervaringen en kan je er anders op reageren. En als
je vroeger niet blij was met de cadeautjes die je kreeg van je ouders, kan je nu trots zijn op je ouders
omdat zij ondanks hun armoede voor je hebben gezorgd.
Een dynamisch gezichtspunt
Onder bepaalde omstandigheden en in wisselende mate heb je meer of minder last van afwijkend
gedrag. Ook is gedrag in een bepaalde leeftijdsfase normaal, en op latere leeftijd abnormaal. We
vinden het normaal als een 1-jarige bang is om van zijn moeder te worden gescheiden, maar vinden
het abnormaal als een 10-jarige moord en brand schreeuwt als hij zijn moeder in de supermarkt even
niet ziet. Of we gedrag normaal of wenselijk vinden, hangt dus samen met de ontwikkelingsopgaven
die een kind op een bepaalde leeftijd heeft.
Wat beïnvloed het ontstaan en het beloop van gedrag?
1) Kindgebonden factoren sekse, leeftijd, intelligentie, impulsbeheersing
2) Ouder- en gezinsgebonden factoren opleiding, inkomen, opvoedingsvaardigheden,
gezondheid
3) Maatschappij- en omgevingsgebonden factoren sociale gelijkheid, welvaart, onderwijs,
televisie, sociale media, culturele normen en waarden
Het soort risico maakt minder uit, maar het gaat om de opeenstapeling van risicofactoren en de mate
of mensen steun hebben of juist niet.
Kinderen en jongeren zijn unieke mensen met unieke ervaringen. Een psychische stoornis kan het
leven van mensen enorm tekenen, maar toch is dat nooit het enige. Ze doen ook altijd andere
ervaringen op. Daarom spreken we niet van ‘autisten’ of ‘ADHD-ers’, maar over kinderen met
autisme of ADHD.
Wanneer is gedrag abnormaal?
1) Als het afwijkt van de sociale norm
2) Als het ongemak, lijden of bezorgdheid bij de persoon zelf of zijn omgeving veroorzaakt
3) Als er sprake is van een psychopathologisch begrippenkader (hoe vaak het voorkomt)
Er is nooit één oorzaak voor een stoornis, daarom maakt met gebruik van het biopsychosociale
model: Biologisch = genen, erfelijkheid, medicijnen
Psychologisch = temperament, persoonlijkheid, zelfbeeld
Sociaal = vrienden, werk, cultuur