Hoofdstuk 5: geheugen
5.1 wat is geheugen?
Geheugen= Elk systeem (van een mens, een dier of apparaat) dat informatie codeert, opslaat en terughaalt.
Het geheugen van de mens is een cognitief geheugensysteem dat informatie krijgt
van de zintuigen en een gedeelte daarvan omzet in betekenisvolle patronen die opgeslagen kunnen worden
voor eventueel later gebruik.
Kernconcept: Het geheugen van de mens is een informatieverwerkingssysteem dat constructief werkt om
informatie te coderen, op te slaan en weer terug te halen.
Verband tussen sensatie en perceptie, het geheugen en leren: het begint bij de zintuigen, die fysieke
stimulatie omzetten in neurale impulsen die ons op hun beurt sensaties geven, waarna het proces van
perceptie betekenis aan deze informatie geeft. Het geheugen maakt leren mogelijk, want er is alleen
sprake van leren als er blijvende veranderingen optreden.
Verbinding hoofdstuk 3: Het proces van perceptie bewerkt inkomen sensorische neutrale patronen en
geeft er betekenis aan. Ons geheugen slaat een gedeelte van deze betekenisvolle patronen op voor later
gebruik.
5.1.1 Metaforen voor het geheugen
Het geheugen van de mens wordt vergeleken met een bibliotheek. Hiermee wordt de nadruk gelegd op het
vermogen van ons geheugen om grote hoeveelheden informatie op te slaan. Ons geheugen is niet te
vergelijken met een fotocamera, want hiermee wordt ervan uit gegaan dat ons geheugen alles volledig en
waarheidsgetrouw vastlegt wat we meemaken. Dit is niet zo. De cognitief psychologen zien het geheugen
van de mens als een interpretatief systeem dat informatie opneemt en bepaalde details verwijdert en de
rest in betekenis volle patronen reorganiseert. Als je je iets herinnert, haal je fragmenten, terug uit je
geheugen. Vervolgens reconstrueer je de gebeurtenis met deze fragmenten door lege plekken in te vullen
zoals je denkt of wilt dat het was, en niet zoals het feitelijk is gebeurd. Psychologen hebben ontdekt dat ons
geheugen over het algemeen het nauwkeurigst werkt bij het vastleggen van:
- Informatie waaraan we aandacht hebben besteed
- Informatie die ons interesseert (stuk uit een film bijv.)
- Informatie die ons emotioneel raakt (pijnlijke of prettige ervaring)
- Informatie die aansluit bij eerdere ervaringen (nieuwtje over popster die je vorige week hebt zien
optreden)
- Informatie die we repeteren (bijv. leerstof die je de avond voor je tentamen nog een x doorneemt)
Informatieverwerkingsmodel= een cognitieve benadering van het geheugen, die de nadruk legt op de wijze
waarop informatie systematische verandering ondergaat bij het coderen, opslaan en terughalen ervan.
5.1.2 De drie essentiële functies van het geheugen
Coderen= de eerste elementaire functie van het geheugen. Heeft te maken met het omzetten van
informatie in een vorm die het beste in het geheugensysteem past.
Stappen om te kunnen coderen:
1. stimulus selecteren uit de immense brij van prikkels die via je zintuigen
Binnenkomt en een eerste classificatie maken (is het geluid, beeld, geur,
Smaak of pijn?)
2. onderscheidende kenmerken van de stimulus identificeren (bijvoorbeeld
Geluid: hard, zacht, eerder gehoord?)
3. plak in gedachten een label of etiket op de ervaring om deze betekenisvol
te maken (Voorbeeld: het is het halsbandje met belletje van de kat)
–-> Deze stappen gaan zo snel en automatisch dat je er niets van merkt.
Elaboratie= nieuwe informatie wordt gekoppeld aan informatie die al in je geheugen ligt opgeslagen
Opslaan= de tweede essentiële functie van het geheugen. Heeft te maken met het langdurig bewaren van
gecodeerd materiaal.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alissacoelingh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.