Dit is mijn samenvatting van hoofdstuk 3 en hoofdstuk 4 van het boekje: Zuid-Amerika. Dit is een korte samenvatting en bevat de belangrijkste punten. De samenvatting is met dezelfde tekens als in het boek gemaakt, dus je kunt makkelijk terugvinden in welk stuk de informatie staat.
Samenwerking en spanningen
► De Zuid-Amerikaanse landen vinden samenwerking belangrijk. Dit blijkt uit economische
en politieke bondgenootschappen, culturele samenwerking en verkeersstromen. De
samenwerking is alleen wel moeilijk vanwege spanningen tussen de landen. Dit heeft
verschillende oorzaken.
● Sommige landen zijn bang dat een buurland grondgebied wil veroveren vanwege
waardevolle hulpbronnen. Andere landen vrezen een te overheersende positie van Brazilië.
Verder is er een verschillende kijk op buitenlandse relaties, politieke koers en de positie in
het globaliseringsproces.
■ Een voorbeeld van een conflict met grote gevolgen is de Salpeteroorlog.
Mercosur
► In 1991 werd de Mercosur opgericht. Dit moest de regionale samenwerking binnen het
continent versterken. Het doel was vrije handel en vrij verkeer van personen, goederen en
kapitaal bevorderen. Het is een douane-unie tussen 6 lidstaten. In een douane-unie
hanteren de staten vrij verkeer van goederen en gelijke in- en uitvoertarieven ten opzichte
van derde landen. Handelsbeperkingen zijn verboden. Hierdoor kwam er een einde aan een
periode van protectionisme en importsubstitutie.
● De Mercosur beslaat een totale markt van 285 miljoen mensen. De organisatie is ook
bedoeld om de invloed van de Verenigde Staten in Zuid-Amerika te beperken.
Trekpaard Brazilië
► Het succes van de Mercosur is vooral te danken aan Brazilië: het land verzorgt de helft
van totale uitvoer binnen Mercosur.
● Voor Brazilië zelf is Mercosur minder belangrijk, omdat van de totale goederenhandel van
Brazilië maar 25% wordt afgewikkeld via de Mercosur. Dit geldt voor meerdere landen en
vormt een probleem voor de Mercosur. De interne markt is nog te klein, veel deelnemers zijn
afhankelijk van de wereldeconomie. Het gaat vooral om de uitvoer van grondstoffen en
voedsel. Het blok is daarmee ook erg gevoelig voor ontwikkelingen in de wereldeconomie.
● Door de economische recessie grijpen veel Mercosurlanden weer terug op een meer
protectionistisch economisch beleid, bijvoorbeeld Argentinië.
■ Venezuela is een ander zorgenkindje.
Pacifische Alliantie
► In Zuid-Amerika zijn nog meer economische samenwerkingsverbanden. In 2011 is de
Pacifische Alliantie opgericht: Chili, Peru, Colombia en Mexico. Het blok is gericht op
vrijhandel, liberalisering en een exportgeoriënteerd industrialisatiebeleid. Indirect wordt er
geprobeerd tegenwicht te bieden aan het machtige Brazilië.
● Door Colombia en Peru werden fabriekscomplexen gebouwd om daar grondstoffen en
onderdelen te assembleren tot eindproducten, die daarna voornamelijk werden uitgevoerd
naar Azië. Deze aanpak wordt exportvalorisatie genoemd: bewerking van en
waardetoevoeging aan goederen die voor uitvoer bestemd zijn.
, ● De productie werd vooral geconcentreerd in een bijzonder soort vrijhandelszone: export
processing zones bij een transportknooppunt. Dit werkte goed zolang de wereldeconomie
groeide. De inkomensongelijkheid nam wel toe.
UNASUR: handen ineen?
► Door de economische recessie werden de nadelen van het neoliberale beleid en de
toenemende globalisering in veel Zuid-Amerikaanse landen zichtbaar. De economie
stagneerde. Om toch overeind te blijven in de wereldeconomie moest de concurrentiepositie
versterkt worden. De vorming van een grote gemeenschappelijke interne markt zou de
welvaart verhogen en de achterstand van arme landen verminderen. Daarom werd in 2008
de UNASUR opgericht.
● In de UNASUR werken alle Zuid-Amerikaanse staten op regeringsniveau samen met als
doel politieke, economische en culturele integratie. De nadruk ligt op de ontwikkeling van de
infrastructuur en het onderwijs. Voor investeringen in projecten werd een eigen bank, de
Banco del Sur, opgericht.
■ De samenwerking verloopt tot nu toe het beste op het gebied van cultuur, politiek overleg
en infrastructuur.
Integratieassen
► Een voorbeeld van intensivering van de samenwerking op het gebied van infrastructuur is
het programma IIRSA (Initiative for the Integration of Regional infrastructure of South
America), dat het wegen- en waterwegennetwerk in Zuid-Amerika aan elkaar wil knopen. Zo
ontstaan er verschillende ontwikkelingsassen die de economieën van de landen moet
versterken en verbinden.
● Een voorbeeld van een intergratieas is de interoceanische verkeersweg tussen Peru en
Brazilië. Deze is in 2012 voltooid.
● Door bijvoorbeeld de geasfalteerde wegen konden mijnbouwbedrijven ersten ontginnen in
het Amazonegebied en kregen slaperige dorpjes te maken met een toestroom van
arbeiders.
Betere verbindingen, een beter leven?
► De nieuwe infrastructuur brengt werk en welvaart, maar heeft ook negatieve gevolgen.
● De Transamazônica of BR230 loopt dwars door het regenwoud. Slechts een paar honderd
kilometer van de BR230 zijn voorzien van een verhard wegdek. Er wordt aangedrongen op
wegverharding. In de regentijd is de weg onbegaanbaar.
● Door de weg werd het regenwoud gemakkelijker bereikbaar -> ontbossing en uitbreiding
veehouderij en sojateelt -> traditionele bestaanswijze oorspronkelijke indiaanse bevolking
wordt door landroof of landgrabbing bedreigd. Zij werden vaak gedwongen om hun land af
te staan aan grote productiebedrijven.
De Awá bedreigd door mijn en trein
► De spoorlijn tussen de ijzerertsmijn bij Carajás en de diepzeehaven van São Louís leidt
niet alleen tot welvaart, maar heeft ook negatieve gevolgen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mayke789. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.
